W listopadowym wydaniu „Szkoły. Miesięcznika Dyrektora”:
AKTUALNOŚCI
- Kalendarium zadań dyrektora na listopad i grudzień 2025
- Zmiany w prawie oświatowym (10.09-10.10.2025) – akty prawne, które weszły w życie, zostały podpisane i projekty
- Aktualności oświatowe:
- Projekt nowelizacji Prawa oświatowego
- Uwagi dotyczące godzin ponadwymiarowych
- ADHD w klasie – bezpłatny poradnik dla nauczycieli
- „Rówieśnicy” – program poświęcony przemocy rówieśniczej
- Wsparcie.gov.pl – nowy portal edukacyjno-informacyjny
PRAWO
- Nowe legitymacje służbowe nauczycieli
W związku z wejściem w życie nowej Ustawy o aplikacji mObywatel nauczyciele już wkrótce będą posługiwać się mLegitymacjami służbowymi, czyli mobilną wersją legitymacji służbowej obsługiwaną przy użyciu aplikacji mObywatel. Jednocześnie przewiduje się wprowadzenie nowych regulacji dotyczących legitymacji nauczycielskiej mającej postać karty. Jaki będzie tryb wydawania legitymacji w nowej formie i co zmieni się w porównaniu z obecnym stanem?
- Nowelizacja przepisów o pomocy obywatelom Ukrainy. Omówienie zmian
26 września 2025 r. Prezydent podpisał Ustawę z dnia 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Poniżej omówiono wprowadzone tym aktem zmiany dotyczące funkcjonowania systemu oświaty.
- Godziny ponadwymiarowe i zastępstw doraźnych. Nowe zasady wynagradzania
Nowelizacja Karty nauczyciela z 25 lipca 2025 r., która weszła w życie 1 września 2025 r., zmieniła zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnego zastępstwa. W jaki sposób prawidłowo obliczyć wynagrodzenie za te godziny, również w przypadku dyrektorów i innych nauczycieli korzystających z obniżki pensum?
- Wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe – temat wydania
1 września 2025 r. weszła w życie nowelizacja Karty nauczyciela, wprowadzając do nauczycielskiej pragmatyki służbowej regulacje określające zasady wypłaty wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Czy nowe rozwiązania są rzeczywiście tak korzystne dla nauczycieli, jak przekonuje MEN
- Szkoły sportowe i mistrzostwa sportowego
Szkoły sportowe oraz szkoły mistrzostwa sportowego stanowią szczególne typy szkół, których celem jest łączenie kształcenia ogólnego z systematycznym szkoleniem sportowym. Ich organizacja i funkcjonowanie zostały ściśle uregulowane w przepisach Prawa oświatowego, a także w aktach wykonawczych wydanych przez ministra właściwego ds. oświaty i wychowania.
- Ze szkoły na wokandę. Odwołanie dyrektora w trybie nadzwyczajnym
Po raz kolejny orzecznictwo sądowe pozwala nam przyjrzeć się bliżej praktyce stosowania art. 66 ust. 1 pkt 2 Prawa oświatowego, dotyczącego odwołania nauczyciela z funkcji kierowniczej w „szczególnie uzasadnionych przypadkach”. W Wyroku NSA z dnia 24 września 2025 r. (III OSK 1837/24) NSA badał, czy takie odwołanie jest dopuszczalne nie tylko w razie nagłych i drastycznych zdarzeń, lecz także wtedy, gdy zachowanie dyrektora rażąco narusza prawo, zasady etyki lub interes publicznej jednostki oświatowej.
ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ
- Lekcje otwarte i koleżeńskie. Formy doskonalenia zawodowego
Lekcje koleżeńskie i zajęcia otwarte choć są stresujące dla nauczycieli prowadzących, mają jednak znaczenie nie tylko dla osób dopiero rozpoczynających pracę w zawodzie, ale i dla tych z długim stażem zawodowym. Lekcje tego typu mają duży wpływ na jakość nauczania przez zdobywanie nowych doświadczeń w tym samym środowisku szkolnym i grupie podmiotów kształcenia.
- Nowelizacja Karty nauczyciela. Komentarze nauczycieli na temat ostatnich zmian
Kolejna nowelizacja Karty nauczyciela za nami, a w niej kilka „dobrych zmian”. Tak przynajmniej mówią przedstawiciele ZNP. Bo wyższe odprawy, krótszy staż, skonkretyzowane przepisy dotyczące godzin ponadwymiarowych, lepsza ochrona przedemerytalna. A co myślą sami zainteresowani? Jaki wpływ na ich życie zawodowe ma ten akt prawny?
NAUKA I WYCHOWANIE
- „Młodzi rządzą!”. Lekcja demokracji w praktyce
Fundacja im. Julii Woykowskiej przygotowała nową grę edukacyjną „Młodzi rządzą”, która pozwala młodzieży ćwiczyć kompetencje społeczne, obywatelskie oraz umiejętności współpracy i podejmowania decyzji. W rozmowie z Pauliną Kirschke i Edytą Detz odkrywamy kulisy gry „Młodzi rządzą”, jej potencjał edukacyjny oraz metodyczne wsparcie dla nauczycieli we wdrażaniu lekcji demokracji w polskich szkołach.
- Przygotowania do matury a ChatGPT
Sztuczna inteligencja stała się dla uczniów sposobem na obejście trudnego procesu nabywania wiedzy, a ciało pedagogiczne staje na głowie lub wciela się w rolę detektywa, by odkryć, czy aby na pewno ten gagatek sam napisał pracę zadaną jako ćwiczenie do matury. Czy da się inaczej? Nie tylko się da, ale we współczesnej edukacji – nawet trzeba. Tym bardziej że ChatGPT, jeśli jest umiejętnie stosowany, może okazać się świetną pomocą – choćby w przygotowywaniu się do matury z języka polskiego.
FABRYKA WIEDZY
- Kompetencje przydatne w pracy (dobrego) nauczyciela
W czasach, w których wiedza jest na wyciągnięcie ręki, zaangażowany w pracę nauczyciel może doskonalić swój warsztat pracy w różnych instytucjach, w praktyce, czytając lub samodoskonaląc się. Jak odnaleźć się w gąszczu możliwości i na co postawić w pracy zawodowej, aby stać się pedagogiem jak z wiersza Walta Whitmana O Captain! My Captain! spopularyzowanego przez film Stowarzyszenie umarłych poetów? Czy rozwijająca się cyfryzacja może nam w tym pomóc, czy przeszkodzić?
PORADY SPECJALISTY
- Parentyfikacja. Kiedy dzieciństwo jest przywilejem
Parentyfikacja to odwrócenie ról w systemie rodzinnym, w którym dziecko przejmuje odpowiedzialność za zadania, emocje i potrzeby innych członków rodziny – najczęściej rodziców – rezygnując tym samym z własnych potrzeb rozwojowych. Choć parentyfikacja może chwilowo „ratować” rodzinę, długofalowo bywa źródłem przeciążeń emocjonalnych, poczucia winy, trudności w budowaniu tożsamości oraz problemów w relacjach w dorosłości.
KOMENTARZ
- Felieton Zofii Grudzińskiej i Jacka Kuleszy
NA PÓŁKACH
DOKUMENTY DYREKTORA:
- Wzory związane z kontrolą stanu technicznego budynku i obiektów szkoły:
- Zarządzenie dyrektora w sprawie kontroli pod kątem BHP terenu należącego do szkoły
- Protokół z kontroli bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów szkoły
- Protokół okresowej kontroli stanu technicznego budynku
- Wzory związane z awansem zawodowym:
- Zarządzenie dyrektora w sprawie wyznaczenia terminu i wymiaru zajęć obserwowanych
- Zarządzenie dyrektora w sprawie powołania komisji do obserwacji zajęć
- Wniosek o udział przedstawiciela związku zawodowego w pracach komisji
- Opinia o przeprowadzonych zajęciach
