Zalecenia Rzecznika Praw Dziecka w zakresie rozwiązań systemowych usprawniających kształcenie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak w wystąpieniu do Minister Edukacji Narodowej Anny Zalewskiej podkreślił, że edukacja dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest zagadnieniem szczególnym dla każdego społeczeństwa, bo jest to uczeń wymagający, stawiający szkole trudne wyzwania.
Rzecznik wielokrotnie występował do Ministra Edukacji Narodowej wskazując na problemy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wnosił także uwagi do opiniowanych aktów prawnych.
– Z kierowanych do mnie interwencji nadal jednak wynika, że zarówno rodzice dzieci ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, jak i same dzieci, borykają się z wieloma problemami szkolnymi, a obowiązujące uregulowania prawne nie zawsze są stosowane w praktyce przez dyrektorów szkół i pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych – stwierdził Marek Michalak.
Skarżący sygnalizują też problemy w realizowaniu przez szkoły zaleceń z opinii i orzeczeń wydawanych dzieciom przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Opisują przypadki braku tolerancji wobec tych uczniów (dotyczy to w szczególności dzieci z zaburzeniami zachowania i emocji) i wynikające z braku zrozumienia potrzeb tych dzieci konflikty w zespołach klasowych, niejednokrotnie obejmujące już nie tylko dzieci, ale i dorosłych.
W trosce o realizację praw dzieci ze specjalnymi potrzebami (ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci z dysfunkcjami) Rzecznik powołał Zespół ds. Wypracowania Zaleceń do Pracy z Dziećmi ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi. W jego skład weszli: pedagodzy specjalni i psycholodzy, członkowie organizacji pozarządowych działający na rzecz wspierania dzieci z niepełnosprawnościami i deficytami rozwojowymi, a także pracownicy naukowo-dydaktyczni oraz rodzice uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zadaniem Zespołu było wypracowanie propozycji rozwiązań systemowych, których realizacja mogłaby poprawić sytuację tych dzieci w systemie edukacji.
Zdecydowana większość kierowanych do Rzecznika interwencji dotyczy ogólnodostępnych szkół podstawowych. Rzecznik podkreślał, że idea edukacji włączającej jest ze wszech miar godna poparcia i wdrożenia w jak najszerszym zakresie, uznał też, że zdiagnozowanie sytuacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w ogólnodostępnej szkole podstawowej może w istotny sposób przyczynić się do sformułowania wniosków służących rozwiązaniu występujących problemów i w tym celu zlecił przeprowadzenie badań sondażowych na ten temat naukowcom z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – dr hab. prof. UMCS Agnieszce Lewickiej-Zelent i dr Dorocie Chimicz.
W tworzeniu narzędzi badawczych – ankiet skierowanych do dyrektorów szkół, nauczycieli i rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – aktywnie uczestniczyli także członkowie Zespołu. Badaniem objęto 76 losowo wybranych szkół z uwzględnieniem reprezentacji wszystkich województw oraz sytuacji szkół wiejskich i miejskich. Ankiety wypełniło 70 dyrektorów, 1935 nauczycieli i 445 rodziców.
Rzecznik przekazał Pani Minister pozyskane w toku badania opinie dyrektorów, nauczycieli i rodziców, przedstawione w formie raportu, wraz z wnioskiem o zapoznanie się z zawartymi tam spostrzeżeniami dotyczącymi sytuacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Jednocześnie wnioskował do szefowej resortu edukacji o podjęcie działań ukierunkowanych na poprawę sytuacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i zagwarantowanie, że ich prawo do nauki w warunkach zapewniających im pełnię rozwoju będzie realizowane.
Źródło: www.brpd.gov.pl
