STAN PRAWNY NA 16 PAŹDZIERNIKA 2025

Instytucja zespołu szkół (czy też zespołu szkół i przedszkoli) ma na celu przede wszystkim optymalizację zarządzania połączonymi jednostkami oświatowymi oraz wdrożenie oszczędności wynikających m.in. z tego, że dyrektorem zespołu może być jedna osoba. Usprawnienia biorą się z możliwości swobodnego przenoszenia personelu, w tym pedagogicznego, między różnymi jednostkami wchodzącymi w skład zespołu, o ile oczywiście dany nauczyciel ma kwalifikacje do nauczania przewidzianego dla niego przedmiotu.

W przypadku zespołów szkół publicznych samorządowych zastosowanie ma art. 10 ust. 1 Karty nauczyciela, zgodnie z którym stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole, a w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej – w zespole szkół na podstawie umowy o pracę lub aktu mianowania.

Przepis ten nie ma wprost zastosowania do szkół niepublicznych, ale wynikająca z niego zasada zatrudniania w zespole, a nie w szkole wchodzącej w skład zespołu, jak najbardziej może być w zespole szkół niepublicznych stosowana. To oznacza, że nauczycielowi posiadającemu wymagane kwalifikacje mogą być swobodnie przydzielane godziny w każdej z jednostek oświatowych wchodzących w skład zespołu. W efekcie daje to możliwość swobodnego planowana zatrudniania pedagogów.

Tworzenie zespołu

Podstawą prawną do utworzenia zespołu szkół niepublicznych jest art. 182 Prawa oświatowego, zgodnie z którym „(…) osoba fizyczna lub osoba prawna niebędąca jednostką samorządu terytorialnego, prowadząca szkoły publiczne, szkoły niepubliczne lub placówki, może dla celów organizacyjnych połączyć je w zespół i określić zasady działania zespołu. Połączenie nie narusza odrębności szkół lub placówek w zakresie określonym w ustawie, w szczególności w zakresie uzyskiwania zezwolenia, cofania zezwolenia, wpisywania do ewidencji i wykreślania z niej, uzyskiwania i utraty uprawnień publicznej szkoły artystycznej oraz uzyskiwania dotacji”.

Przepis ten wyraźnie wskazuje na możliwość połączenia niepublicznych jednostek oświatowych w zespół. Ponieważ regulacja art. 182 Prawa oświatowego wskazuje wprost, że połączenie to nie narusza odrębności poszczególnych szkół niepublicznych w takich obszarach, jak wpis do ewidencji czy zasady uzyskiwania dotacji, oznacza to, że każda szkoła wchodząca w skład zespołu zachowuje swój dotychczasowy status prawny i autonomię w zakresie określonym ustawą, a zespół stanowi jedynie strukturę koordynującą ich działalność i dającą możliwość uzyskania wspomnianych wcześniej oszczędności.

Sam zespół nie jest odrębną jednostką organizacyjną podlegającą nowemu wpisowi do ewidencji szkół niepublicznych. To powoduje, że wszystkie jednostki połączone w zespół działają na podstawie swoich dotychczasowych wpisów. Należy tu jednak zwrócić uwagę, że według art. 182 Prawa oświatowego można połączyć w zespół nie tylko same szkoły, ale również przedszkola ze szkołami czy placówkami, pod warunkiem jedynie, że wszystkie jednostki łączone w zespół są prowadzone przez ten sam podmiot, czyli osobę fizyczną czy też osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego. Regulacja ta nie wprowadza również żadnych ograniczeń co do liczby jednostek danego typu łączonych w jeden zespół, a więc można w ramach takiego zespołu ująć wszystkie szkoły prowadzone przez jeden podmiot, niezależnie od ich liczby. Co więcej, o ile art. 182 wymaga, aby wszystkie jednostki były prowadzone przez jeden podmiot, tak nie wymusza on, aby były prowadzone na terenie tej samej jednostki samorządu terytorialnego. Jest to istotne, bo tego typu zastrzeżenie pojawia się przykładowo w art. 168 ust. 4 pkt 3, dotyczącym wpisu do ewidencji, który wymaga, aby inne lokalizacje prowadzenia zajęć danej szkoły niepublicznej znajdowały się na terenie jednostki samorządu terytorialnego dokonującej wpisu do ewidencji. Zatem w przypadku rejestracji szkoły niepublicznej z kilkoma lokalizacjami prowadzenia zajęć, czyli w kilku budynkach pod różnymi adresami, każdy z tych adresów musi znajdować się na terenie gminy dokonującej wpisu do rejestru. Tworzenie zespołu szkół niepublicznych nie podlega jednak podobnym ograniczeniom, każda szkoła połączona w zespół może znajdować się na terenie innej gminy, o ile szkoły te mają wspólną osobę prowadzącą.

Tu można przytoczyć regulację art. 91 Prawa oświatowego, czyli przepis dotyczący łączenia w zespół szkół samorządowych. Zgodnie z tą regulacją w zespół mogą być łączone szkoły różnych typów, co oznacza, że w ramach jednego zespołu nie ma możliwości połączenia dwóch szkół podstawowych czy liceów. To ograniczenie nie dotyczy jednak zespołu szkół niepublicznych, a więc osoba prowadząca kilka szkół podstawowych ma prawo połączyć je wszystkie w zespół.

Ważne!