Próby dokonywania nagrań są dosyć powszechne i nauczyciele często spotykają się z sytuacją, gdy rodzice próbują takich nagrań dokonywać, często nawet nie informując o podobnym zachowaniu. Nie jest to jednak oczywiście domena wyłącznie rodziców, bowiem podobne zachowania występować mogą też między współpracownikami czy w relacjach dyrektor–podwładny i nauczyciel–uczniowie. Jakie konsekwencje grożą w przypadku takiego postępowania?

Dosyć powszechne jest przekonanie o wartości nagrania. W razie ewentualnej konieczności udowodnienia swoich racji nagranie zawierające przekaz słowny wypowiedziany w sytuacji, gdy nagrywany nie był świadomy dokonywania takiego nagrania, a co za tym idzie – nie kontrolował dokładnie treści swoich wypowiedzi, wydaje się doskonałym zabezpieczeniem interesów konkretnej osoby. Należy jednak zauważyć, że dokonanie nagrania w sposób nieuprawniony, czyli bez uzyskania zgody nagrywanej osoby, jest pogwałceniem jej praw i skutkować może nie tyle poprawieniem sytuacji prawnej nagrywającego, co wręcz poważnym zatargiem z prawem. 

Nagrywanie

Przede wszystkim niedopuszczalne jest stosowanie jakichkolwiek urządzeń podsłuchowych w ubraniach uczniów czy też nagrywanie nauczycieli bez ich zgody w jakikolwiek inny sposób. Jest to nielegalne i na ocenę takiego stanu rzeczy nie wpływa przykładowo fakt poinformowania przez rodziców, że w danym dniu dziecko będzie w takie urządzenie podsłuchowe wyposażone. Sama informacja nie jest tu wystarczająca, bowiem aby podobna czynność stała się legalna, konieczne jest uzyskanie zgody na nagrania. Do tego warto dodać, że sama zgoda na nagranie nie jest równoznaczna ze zgodą na jakiekolwiek rozpowszechnianie tak uzyskanego nagrania.

W przypadku ujawnienia faktu, że uczeń korzystał z urządzenia nagrywającego bez wymaganej zgody, szkoła podejmuje niezwłoczne działania wyjaśniające, informuje rodziców lub opiekunów prawnych ucznia oraz może zastosować środki wychowawcze i dyscyplinarne przewidziane w statucie szkoły. W sytuacjach poważnych sprawa może zostać przekazana organom ścigania

Monitoring

Zasady stosowania dozwolonego monitoringu w szkołach, przedszkolach i placówkach określają regulacje Prawa oświatowego, które w art. 108a ust. 1 stanowi, że w przypadku, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochrony mienia, dyrektor szkoły lub placówki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym szkołę lub placówkę oraz po przeprowadzeniu konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim, może wprowadzić szczególny nadzór nad pomieszczeniami szkoły lub placówki albo terenem wokół szkoły lub placówki w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).

Przepis ten wyraźnie zatem wskazuje, że to dyrektor szkoły lub placówki jest upoważniony do wprowadzenia monitoringu, przy czym przez monitoring należy rozumieć wyłącznie środki techniczne umożliwiające rejestrację obrazu. Przepis ten nie obejmuje możliwości instalowania urządzeń rejestrujących dźwięk, a dodatkowo wprowadzenie monitoringu jest obwarowane szeregiem warunków, jakie musi spełnić dyrektor, aby tego rodzaju środki techniczne zastosować, do których to warunków należy m.in. konsultacja z radą rodziców.

Nawet jednak po spełnieniu wszystkich wymienionych warunków formalnych monitoring nie może być prowadzony w sposób dowolny, lecz z uwzględnieniem dalszych regulacji art. 108a Prawa oświatowego. Zgodnie z ust. 3 tej regulacji monitoring nie obejmuje pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, pomieszczeń, w których uczniom jest udzielana pomoc psychologiczno-pedagogiczna, pomieszczeń przeznaczonych do odpoczynku i rekreacji pracowników, pomieszczeń sanitarnohigienicznych, gabinetu profilaktyki zdrowotnej, szatni i przebieralni, chyba że stosowanie monitoringu w tych pomieszczeniach jest niezbędne ze względu na istniejące zagrożenie dla realizacji celu określonego w ust. 1, czyli zapewnienia bezpieczeństwa uczniów oraz pracowników i nie naruszy to godności oraz innych dóbr osobistych uczniów, pracowników i innych osób, w szczególności zostaną zastosowane techniki uniemożliwiające rozpoznanie przebywających w tych pomieszczeniach osób.