Program wychowawczo-profilaktyczny Przedszkola .................................................... w ................................................. Wstęp Program wychowawczo-profilaktyczny zakłada podmiotowe traktowanie dzieci, poszanowanie ich godności osobistej, stwarzanie sytuacji wyzwalającej ich aktywność oraz warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami. Program został opracowany na podstawie diagnozy sytuacji wychowawczej w przedszkolu oraz wyników oceny wewnętrznej, przeprowadzonej w roku szkolnym ................../................. Z badań wynika, że dzieci – dzięki wdrażaniu planu daltońskiego oraz pracy metodami aktywizującymi – wykazują duży przyrost umiejętności pracy zespołowej oraz planowania swojej pracy (na miarę swoich możliwości). Ponadto z ankiety przeprowadzonej wśród rodziców w ............................ r. wynika, że dzieci i rodzice czują się w przedszkolu bezpiecznie. Niniejszy plan ma za zadanie podtrzymać ten stan. Podmiotem działań wychowawczych w stosunku do dzieci są ich rodzice. Nauczyciele przez swoją pracę wychowawczą uzupełniają w tym zakresie obowiązki rodziców oraz współdziałają z nimi. Jednym z najważniejszych zadań wychowawczych przedszkola jest wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci. Program wychowawczy stanowi wytyczne do pracy wychowawczej dyrektora przedszkola, nauczycieli, nauczycieli specjalistów, pedagoga, pracowników niepedagogicznych oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę przedszkola. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych. 1. Podstawa prawna programu wychowawczo-profilaktycznego: • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), • Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284 ze zm.), • Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1991 r. Nr 120 poz. 526 ze zm.), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1043 ze zm.), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 986 ze zm.), • Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026 ogłoszone przez Ministra Edukacji 28 maja 2025 r., • Statut Przedszkola ......................................... w .......................................... z ............. r. 2. Cele programu: • kształtowanie umiejętności społecznych: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych, • kształtowanie umiejętności korzystania z własnej wolności przy zachowaniu szacunku dla wolności wyboru innych osób oraz ponoszeniu odpowiedzialności za własne wybory, • kształtowanie umiejętności refleksji nad swoimi emocjami, decyzjami i wyborami oraz nad ich konsekwencjami, • kształtowanie umiejętności planowania – w zakresie samoobsługi i wykonywania zadań powierzonych przez nauczycieli, • kształtowanie odpowiedzialności za powierzone dyżury, • kształtowanie u dzieci samodzielności przy wykonywaniu czynności samoobsługowych, • kształtowanie nawyków higienicznych i kulturalnych, • wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku, • wychowanie zdrowotne (w tym kształtowanie nawyków zdrowego odżywiania) i doskonalenie sprawności fizycznej dzieci, • wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych, • kształtowanie wartości rodzinnych, obywatelskich i patriotycznych, • kształtowanie kompetencji proekologicznych – wrażliwości na potrzeby środowiska, odpowiedzialnych postaw wobec przyrody i oszczędnego korzystania z zasobów, • wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa, w tym rozwijanie umiejętności rozpoznawania zagrożeń (także w świecie cyfrowym) i reagowanie na nie, • wspieranie rozwoju emocjonalnego i zdrowia psychicznego dzieci poprzez profilaktykę przemocy, agresji i budowanie poczucia własnej wartości, • kształtowanie postaw tolerancji i szacunku wobec różnorodności, w tym wobec osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 3. Model absolwenta Wychowankowie Przedszkola ..................................... w ..................................... mają czuć się bezpieczni i szanowani. Kadra pedagogiczna przedszkola wie, że dzieci lubią się bawić, dlatego uczy przede wszystkim przez zabawę. Szanując indywidualne potrzeby każdego dziecka, nauczyciele stymulują rozwój przedszkolaka i czuwają nad jego prawidłowym przebiegiem. Ponadto wspierają naturalną ciekawość świata i chęć gromadzenia wiedzy, uczą samodzielnego działania oraz funkcjonowania w grupie. Zgodnie z założeniami planu daltońskiego wychowankowie są uczeni umiejętności współpracy w parach i w grupie (nie tylko z osobami, które najbardziej lubią). Nabywają też umiejętności planowania i oceny swoich działań. 4. Wizja absolwenta – każdy absolwent po ukończeniu przedszkola: • akceptuje siebie i dostrzega swoje mocne i słabe strony, • czuje silną więź ze swoją rodziną, • szanuje innych ludzi, • jest tolerancyjny i otwarty na świat, • cechuje się wrażliwością emocjonalną, • wie, że wyrażając własne emocje, należy respektować uczucia innych, • nazywa swoje emocje, ocenia skuteczność swoich działań oraz podejmuje refleksję nad swoim nastrojem w trakcie wykonywania zadania, • czerpie korzyści ze swej kreatywności, • nabywa świadomość moralną, • nie ma trudności z logicznym myśleniem, • umie cieszyć się z sukcesów i przeżywać porażki, • jest świadomy swej przynależności narodowej, etnicznej, językowej, • sprawnie posługuje się językiem ojczystym, • wykazuje postawę prozdrowotną, proekologiczną i patriotyczną, • jest samodzielny na miarę możliwości swojego wieku, • jest gotowy do podjęcia nauki w szkole podstawowej i do dalszego rozwoju, • zna podstawowe zasady bezpiecznego korzystania z mediów i nowych technologii, • potrafi współpracować i działać w zespole, rozwiązując konflikty w sposób konstruktywny. Kadra pedagogiczna przedszkola ma świadomość, że nie osiągnie tego bez współpracy z rodzicami, dlatego wspólnie z opiekunami opracowała poniższy program wychowawczo-profilaktyczny. 5. Założenia programu i formy realizacji Wszystkie zajęcia w przedszkolu uwzględniają założenia programu wychowawczego-profilaktycznego. Nauczyciele dostosowują przekazywanie wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw wychowanków do odpowiedniej w tym wieku aktywności dzieci, umożliwiają poznawanie świata w jego jedności i złożoności, wspomagają samodzielność uczenia się, inspirują do wyrażania własnych myśli i przeżyć oraz rozbudzają ciekawość poznawczą i motywację do dalszej edukacji. W tym celu organizuje się zajęcia w terenie, aranżuje odpowiednio sale (tablice zadań, dyżurów, plany dnia, zegary, „mój nastrój”). Stosuje się przede wszystkim motywację pozytywną („Pomocna dłoń”, „Wyróżniam się”, „Już potrafię”). Każdy przedszkolak jest dla nas ważny, dlatego dużą wagę przykładamy do obchodów urodzin każdego dziecka (kalendarz urodzin z podziałem na pory roku). Ponadto oswajamy dzieci z poczuciem czasu – plany dnia i kalendarz roku. Informujemy dzieci o tym, czego się będą uczyć – kalendarz z tematami miesiąca przedstawionymi graficznie. Inne formy oddziaływań wychowawczych: • zabawy samorzutne, • zajęcia i zabawy zorganizowane, • spacery, wycieczki, zabawy na świeżym powietrzu, • warsztaty i projekty edukacyjne z zakresu bezpieczeństwa, ekologii i zdrowego stylu życia, • zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne. 6. Metody pracy wychowawczej: • aktywizujące (drama, wystawa, pokaz), • podające (opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z tekstem), • problemowe (gry dydaktyczne, giełda pomysłów, inscenizacja, scenki rodzajowe), • elementy bajkoterapii, muzykoterapii i relaksacji, • wykorzystanie narzędzi, multimedialnych w bezpieczny i kontrolowany sposób. Ponadto organizujemy imprezy – rajdy, warsztaty, nocowanie, kreatywne soboty – które opierają się na współpracy nauczycieli, dzieci i rodziców. W przedszkolu odbywają się też konkursy, do których przygotowują dzieci ich rodzice (konkursy piosenki, recytatorskie, plastyczne, czytelnicze itp.). 7. Zadania wychowawcze Dyrektor przedszkola: • dba o prawidłowe funkcjonowanie przedszkola i poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej, • koordynuje, organizuje i nadzoruje działania wychowawcze, • monitoruje prawidłowość wdrażania i realizacji założeń planu daltońskiego, • stwarza warunki do prawidłowej realizacji praw dziecka, • zapewnia realizację działań wynikających z kierunków polityki oświatowej państwa 2025/2026. Nauczyciele: • poznają dzieci oraz ich środowisko, a także utrzymują stały kontakt z rodzicami, • organizują spotkania, wspierają i wspomagają rodziców w działaniach wychowawczo-opiekuńczych, • rozwiązują indywidualne problemy przez udzielanie dzieciom wszechstronnej pomocy, • propagują zasady kulturalnego zachowania, • troszczą się o zdrowie dzieci, w szczególności przez wdrażanie ich do dbałości o higienę osobistą oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, • tworzą bezpieczną dla dziecka atmosferę warunkującą zdrowie fizyczne i psychiczne, • stosują środki wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania dzieci, • eliminują zachowania niepożądane, • ściśle współpracują z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych, • wdrażają elementy edukacji cyfrowej, ekologicznej i prozdrowotnej zgodnie z aktualnymi wytycznymi MEN-u, • wspierają dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi poprzez indywidualizację pracy. Rodzice: • dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci, • współdziałają z nauczycielami w sprawach wychowania i kształcenia dzieci, • aktywnie uczestniczą w działaniach profilaktycznych i wychowawczych przedszkola. Pracownicy niepedagogiczni: • reagują na przejawy negatywnych zachowań i informują o tym nauczyciela, • wspomagają nauczycieli w realizowaniu działań wychowawczych, • dbają o bezpieczeństwo i higienę dzieci na terenie przedszkola. 8. Uroczystości i imprezy przedszkolne: Każda z proponowanych imprez i uroczystości przedszkolnych ma na celu przekazywanie ważnych dla społeczności przedszkola wartości oraz integrowanie środowiska przedszkola. Ma stanowić okazję do działania dziecka oraz rodziców, a nie być źródłem stresu dla przedszkolaka. Przykłady uroczystości i działań: • święta narodowe i państwowe (np. 11 listopada, 3 maja) – nauka szacunku do symboli narodowych, patriotyzmu, współpracy w grupie, • dni zdrowia i sportu – promowanie aktywności fizycznej, zdrowego odżywiania, edukacja prozdrowotna, • dni ekologii i dbania o środowisko – segregacja odpadów, sadzenie roślin, poznawanie wartości przyrody, • dni bezpieczeństwa cyfrowego – zajęcia uczące bezpiecznego korzystania z internetu i mediów cyfrowych, rozpoznawanie zagrożeń, • urodziny dzieci i święta grupowe – indywidualne świętowanie urodzin każdego dziecka wzmacniające poczucie wartości, • projekty międzygrupowe – konkursy plastyczne, recytatorskie, teatrzyki, • spotkania z rodzicami – integracja, wspólne działania profilaktyczne, ekologiczne i zdrowotne. 9. Ewaluacja – kryteria sukcesu Dzieci: • potrafią działać zespołowo, a relacje panujące w grupie są prawidłowe, • radzą sobie w sytuacjach trudnych, • są odpowiedzialne za swoje zachowanie, • mówią o swoich emocjach i nastroju, • realizują twórcze i prozdrowotne postawy, • wykazują świadomość zasad bezpieczeństwa cyfrowego, • nabywają umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami w sytuacjach trudnych. Wartości Uważamy, że trzeba o nich rozmawiać z dziećmi, stwarzać okazje do zetknięcia się z nimi i przejawiania ich. Najważniejsze wartości: • współpraca, • uczciwość zarówno wobec siebie, jak i otoczenia, • prawdomówność, • odpowiedzialność za swoje decyzje i działania, • miłość i empatia, • zaufanie, • życzliwość, • porozumienie, • dobroć, • mądrość, • dzielenie się z umiarem, • optymizm, • konsekwencja, • szacunek dla innych, • przyjaźń i rodzina, • bezpieczeństwo, • odpowiedzialność za środowisko i zasoby naturalne, • świadomość zagrożeń cyfrowych i sposoby ich unikania. Jak chcemy je przekazywać: • dając przykład własnym zachowaniem, • konsekwentnie pracując nad sobą, • wyrażając to, co się czuje, • pozwalając na samodzielność, • uświadamiając popełniane błędy, • nazywając emocje i pozwalając dziecku na ich wyrażanie, • przestrzegając zasad zrozumiałych dla dziecka, • zachęcając do podejmowania różnych działań, • wdrażając programy edukacyjne i profilaktyczne dotyczące zdrowia, ekologii i bezpieczeństwa cyfrowego. Wyzwania Wychowanie polega na podjęciu wyzwania. Jako świadomi opiekunowie w procesie wychowania stawiamy sobie następujące pytania: • Co sprawia nam trudność? • Czego się boimy? • Do czego dążymy? Nasze cele: • wychowanie dziecka otwartego, które jednak przestrzega pewnych narzuconych mu zachowań, • uczenie konsekwencji w przestrzeganiu zasad, • bycie cierpliwym, • bycie wzorem do naśladowania, • przestrzeganie ustalonych z dzieckiem zasad, • nauka wyrażania emocji, radzenia sobie z nimi, zwłaszcza z tymi trudnymi, • zbudowanie u dziecka poczucia bezpieczeństwa, • nauka zdrowego odżywiania, • rozwijanie kompetencji cyfrowych i proekologicznych, • kształtowanie odporności psychicznej i umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Jak przełożyć zamierzenia na działania? Propozycje: • odgrywanie scenek, zabawa, • warsztaty o prawidłowych postawach wobec inności wynikającej z koloru skóry, religii, wyglądu, chorób, narodowości, statusu materialnego, • wspólne projekty ekologiczne i prozdrowotne realizowane z udziałem dzieci, • ........................................................................................................................................... W toku pracy wychowawczej dostrzegamy, że już na poziomie przedszkola warto przekazywać dzieciom podstawową wiedzę ekonomiczną, dotyczącą przede wszystkim szacunku dla pracy i pieniądza oraz konieczności weryfikowania marzeń i potrzeb pod kątem możliwości i sensowności zakupów (tu wspomagamy działania rodziców). Profilaktyka Czemu chcemy zapobiegać: • dyskryminacji, • zapobieganiu poczuciu niedowartościowania, • zbyt dużej ufności do świata i ludzi, • materializmowi, • przemocy, • uleganiu wpływom, • niebezpieczeństwom, które mogą spotkać nasze dzieci w dalszym życiu (np. molestowanie), • zagrożeniom cyfrowym i nieodpowiednim treściom w internecie, • zaburzeniom emocjonalnym i problemom psychicznym. Jak chcemy to zrealizować w przedszkolu? Przez • rozmowę i magiczne słowa, • poszukiwanie różnych zabaw i ćwiczeń, • bajki terapeutyczne, • edukację cyfrową i ekologiczno-profilaktyczną, • zajęcia rozwijające odporność emocjonalną i umiejętność radzenia sobie ze stresem. Motywacja Za bardzo ważny element wychowania uznajemy kształcenie w dziecku wewnętrznej motywacji. Jesteśmy świadomi, iż proces ten wymaga więcej czasu niż edukacja przedszkolna, ale warto pracować nad nią już od najmłodszych lat. Kierując się dobrem dziecka, jego potrzebami i możliwościami, dostrzegamy następujące sposoby motywowania przedszkolaków do nauki, podejmowania wyzwań, prób zmian zachowania itp.: • traktowanie dziecka jako partnera do rozmowy, • stanowienie przez rodziców i nauczycieli wzoru do naśladowania dla dzieci, • czytelny system nagradzania i wyciągania konsekwencji – w miarę możliwości spójny w domu i przedszkolu (szczególnie w przypadku dzieci wymagających dodatkowych działań wychowawczych); przyznawanie niematerialnych nagród, dawanie i odbieranie przywilejów jako sposób wpływania na postawę dziecka, • ustalanie zasad i przestrzeganie czasu (umowa zobowiązuje obie strony), • budowanie u dziecka pozytywnego obrazu siebie, • wykorzystanie motywującego oddziaływania grupy rówieśniczej, • chwalenie dziecka za udzielanie pomocy, • przydzielanie dziecku obowiązków, • motywowanie do działań prozdrowotnych, ekologicznych i cyfrowo bezpiecznych, • wzmacnianie samodzielności i odporności psychicznej. Program jest realizowany na wszystkich zajęciach, także tych dodatkowych. Odniesienia do jego realizacji są zaznaczane w planach miesięcznych i dziennikach zajęć. Opracowanie: Przedstawiciele rodziców: Dyrektor przedszkola: Przyjęto do realizacji przez radę pedagogiczną ............................... r.