STAN PRAWNY NA 17 LIPCA 2025

Regulacje Karty Nauczyciela przewidują wypłatę odpraw w kilku przypadkach. Najpopularniejsze przyczyny to odprawa wypłacana w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn organizacyjnych, takich jak likwidacja szkoły czy brak godzin, oraz odprawa emerytalno-rentowa.

Choć każda z tych odpraw jest oddzielnie uregulowana w KN, istnieje możliwość połączenia wypłaty odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn organizacyjnych z wypłatą odprawy emerytalno-rentowej. W najkorzystniejszym wariancie daje to nauczycielowi prawo do wypłaty oprawy „6 + 3”, czyli równowartości 9-miesięcznego wynagrodzenia nauczyciela. Aby jednak odpowiedzieć na pytanie, jakie warunki muszą być spełnione, aby do takiej wypłaty doszło, należy w pierwszej kolejności przytoczyć zasady wypłat każdej z tych odpraw z osobna.

Zmiany organizacyjne

Regulację art. 20 ust. 1 KN można uznać za najczęściej wykorzystywaną w praktyce podstawę rozwiązania stosunku pracy. Regulacja ta umożliwia dokonanie wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy w razie:

• całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły,
• zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów lub
• zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.

Rozwiązanie stosunku pracy z podanych przyczyn może nastąpić wraz z końcem roku szkolnego, po uprzednim trzymiesięcznych wypowiedzeniu. Ruch kadrowy w szkołach odbywa się w maju, więc w danym roku szkolnym wyłącznie do końca tego miesiąca można przekazać nauczycielowi wypowiedzenie stosunku pracy.

Nauczycielom, z którymi rozwiązano stosunek pracy na podstawie art. 20 ust. 1 KN, przysługuje obligatoryjnie odprawa, jednak jej wysokość uzależniona jest od podstawy nawiązania stosunku pracy oraz stażu pracy nauczyciela.

Nauczycielom zatrudnionym na podstawie mianowania przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. W przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę KN odsyła do Ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z art. 8 tego aktu wysokość odprawy pieniężnej nauczyciela zależy od stażu pracy w danej placówce i jest równa wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli nauczyciel był zatrudniony krócej niż dwa lata,
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli nauczyciel był zatrudniony od dwóch do ośmiu lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli nauczyciel był zatrudniony ponad osiem lat.