STAN PRAWNY NA 18 KWIETNIA 2025

Trwają prace legislacyjne nad nowelizacją Karty nauczyciela. Proponowane zmiany mają zapewnić nauczycielom korzystniejsze rozwiązania w zakresie warunków zatrudnienia. Projekt nowelizacji ma szeroki zakres i obejmuje m.in. sposób wynagradzania, czas pracy czy ochronę stosunku pracy nauczycieli. Przewidywany termin wejścia w życie w przypadku większości nowych rozwiązań to 1 września 2025 r.

Zatrudnianie nauczyciela początkującego

W celu zwiększenia atrakcyjności zawodu nauczyciela, zwłaszcza dla młodych absolwentów studiów wyższych, rozważających podjęcie pracy w tym zawodzie, proponuje się wprowadzenie zmian dotyczących zatrudniania nauczycieli początkujących. Stosunek pracy z nauczycielem początkującym, posiadającym wymagane kwalifikacje, będzie nawiązywany na podstawie umowy o pracę na czas określony – na jeden rok szkolny (aktualnie jest on zawierany na dwa lata szkolne). Celem tej zmiany ma być zachęcenie młodych absolwentów do wyboru zawodu nauczyciela poprzez stworzenie możliwości wcześniejszej niż dotychczas stabilizacji zatrudnienia.

Stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony będzie nawiązywany z nauczycielem, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) nie posiada stopnia awansu zawodowego,

2) posiada wymagane kwalifikacje,

3) legitymuje się co najmniej 11-miesięcznym stażem pracy w szkole,

4) uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy.

Ważne!
Nawiązanie stosunku pracy na czas nieokreślony nastąpi od kolejnego roku szkolnego, następującego po roku szkolnym, w którym nauczyciel spełnił powyższe warunki dotyczące stażu pracy i oceny.

Z uwagi na powiązanie zasad zatrudniania nauczycieli początkujących z przepisami dotyczącymi awansu zawodowego oraz oceny pracy nauczycieli, konieczne jest dokonanie odpowiednich zmian także w tym zakresie. Zatrudnienie nauczyciela początkującego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony będzie poprzedzone weryfikacją jego umiejętności praktycznych. Ocena pracy – zgodnie z nowym brzmieniem art. 6a ust. 1da Karty nauczyciela – będzie dokonywana po upływie co najmniej 8 miesięcy przygotowania do zawodu nauczyciela, jednak nie później niż w 11. miesiącu tego przygotowania. W przypadku zmiany miejsca zatrudnienia przez nauczyciela w ciągu pierwszych 8 miesięcy przygotowania ocena będzie dokonywana po upływie 3 miesięcy pracy w nowej szkole, jednak nie wcześniej niż po 8 miesiącach i nie później niż w 12. miesiącu przygotowania do zawodu nauczyciela. Przed dokonaniem oceny pracy nauczyciel będzie zobowiązany przeprowadzić co najmniej jedną godzinę zajęć w obecności:

1) dyrektora szkoły,

2) mentora,

3) doradcy metodycznego, nauczyciela konsultanta, przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny lub nauczyciela dyplomowanego uczącego tego samego przedmiotu bądź prowadzącego ten sam rodzaj zajęć, zatrudnionego w tej samej lub innej szkole.

Powyższe zmiany wejdą w życie 1 września 2025 r.

W art. 7–10 projektu nowelizacji przewiduje się przepisy przejściowe. W przypadku nauczycieli, którzy rozpoczęli przygotowanie do zawodu nauczyciela przed 1 września 2025 r., stosowane będą dotychczasowe przepisy art. 6a ust. 1da i 1db KN. W odniesieniu do sytuacji, o której mowa w art. 6a ust. 1db KN w dotychczasowym brzmieniu, proponuje się, aby ocena pracy była dokonywana w terminie nie dłuższym niż 30 dni roboczych od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Ważne!
Dyrektor szkoły będzie dokonywał oceny pracy nauczyciela w drugim oraz ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. Nauczyciel rozpoczynający przygotowanie przed 1 września 2025 r. kontynuować je będzie na podstawie dotychczasowych przepisów.

W przypadku nauczycieli początkujących, którzy rozpoczęli przygotowanie przed wskazaną datą, stosowane będą przepisy art. 10 ust. 2–3a KN w dotychczasowym brzmieniu. Jednocześnie dodawany art. 10 ust. 3aa KN nie będzie miał w ich przypadku zastosowania. Stosunek pracy z takimi nauczycielami będzie mógł być nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony po spełnieniu warunków: co najmniej dwuletniego stażu pracy w szkole oraz uzyskania co najmniej dobrej oceny pracy dokonanej w drugim roku przygotowania do zawodu nauczyciela.

Wzmocnienie roli mentora

W obecnym stanie prawnym do zadań mentora należą w szczególności umożliwienie nauczycielowi obserwacji prowadzonych przez niego zajęć oraz ich omawianie. W praktyce jednak zwraca się uwagę na fakt, że brak określonego minimalnego wymiaru tych działań skutkuje niewystarczającym wsparciem udzielanym nauczycielom początkującym. W związku z tym proponuje się doprecyzowanie obowiązków mentora, określonych w art. 9ca ust. 12 pkt 4 i 5 KN. Zgodnie z proponowaną zmianą do zadań mentora należeć będą w szczególności:

1) umożliwienie nauczycielowi obserwacji prowadzonych przez siebie zajęć oraz ich omawianie w wymiarze:

a) co najmniej jednej godziny w miesiącu w pierwszym roku przygotowania do zawodu nauczyciela,

b) co najmniej czterech godzin w każdym kolejnym roku przygotowania do zawodu nauczyciela;