STAN PRAWNY NA 15 KWIETNIA 2025
Choć opłaty za pobyt dziecka w przedszkolu publicznym nie są wysokie, nie oznacza to, że dyrektorzy tego typu jednostek nie spotykają się w swoim życiu zawodowym z sytuacjami, w których rodzice zalegają z płatnościami. Jak z punktu widzenia obowiązujących przepisów wygląda ścieżka postępowania w egzekwowaniu nieuiszczonych należności?
Maksymalna wysokość opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w samorządowym przedszkolu jest określona przepisami i nie może być dowolnie ustalana przez organ prowadzący. Stanowi o tym art. 52 ust. 3 Ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, który mówi, że wysokość opłaty nie może być wyższa niż 1 zł za każdą rozpoczętą godzinę faktycznego pobytu dziecka w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej oraz innej formie wychowania przedszkolnego. Jednak kwota ta – zgodnie z ust. 4 przywołanego przepisu – podlega waloryzacji. Dokonywana po raz pierwszy, polega na pomnożeniu kwoty opłaty, o której mowa w ust. 3, przez wskaźnik waloryzacji i zaokrągleniu w dół do pełnych groszy. Kolejne waloryzacje wysokości opłaty polegają na pomnożeniu kwoty opłaty z roku, w którym była dokonywana ostatnia waloryzacja, przez wskaźnik waloryzacji i zaokrągleniu w dół do pełnych groszy.
Stosownie do art. 52 ust. 7 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych wysokość wskaźnika waloryzacji oraz maksymalną wysokość kwoty opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego minister właściwy ds. oświaty i wychowania ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do końca marca roku, w którym jest dokonywana waloryzacja. Aktualnie obowiązuje Obwieszczenie ME z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wysokości wskaźnika waloryzacji oraz maksymalnej wysokości opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego, w świetle którego wskaźnik waloryzacji wynosi 1,114, a od 1 września 2024 r. maksymalna wysokość kwoty opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 52 ust. 1 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, wynosi 1,44 zł.
Pomimo waloryzacji opłata pozostaje więc stosunkowo niska, niemniej to nadal nie wyklucza sytuacji, w której nie będzie ona wpłacana na rachunek przedszkola i zajdzie konieczność jej egzekwowania. Aby ustalić, w jaki sposób powinny być egzekwowane zaległe opłaty, trzeba w pierwszej kolejności sprecyzować, jaki jest charakter opłaty za przedszkole.
Charakter opłaty
Obecna podstawa prawna opłaty za wychowanie przedszkolne pobieranej w przedszkolach gminnych, czyli wspomniany art. 52 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, obowiązuje od 1 stycznia 2018 r. Wcześniej w tym zakresie miały zastosowanie regulacje art. 14 ust. 5 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty i na gruncie tego aktu nie było wątpliwości, że opłata za przedszkola jest opłatą o charakterze cywilnoprawnym, do której egzekwowania stosuje się odpowiednie regulacje Kodeksu cywilnego. Tymczasem Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych zawiera w art. 52 ust. 15 regulację, według której opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłaty za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 60 pkt 7 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
