STAN PRAWNY NA 17 LUTEGO 2025

Do końca pierwszego kwartału każdego roku kalendarzowego dyrektorzy placówek oświatowych muszą naliczyć i wypłacić nauczycielom oraz pracownikom niepedagogicznym dodatkowe roczne wynagrodzenie, tzw. trzynastkę. Odpowiadamy na pytania i wyjaśniamy wątpliwości, które najczęściej wiążą się z tym obowiązkiem.

Zasady nabycia prawa oraz wysokość dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla nauczycieli, potocznie zwanego trzynastką, reguluje art. 48 Karty nauczyciela, który w tym zakresie odwołuje się do przepisów Ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

Wymóg przepracowania co najmniej sześciu miesięcy u danego pracodawcy

Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości następuje pod warunkiem przepracowania całego roku kalendarzowego u danego pracodawcy. Pracownik, który nie spełnił tego wymogu, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego czasu, o ile wyniósł on co najmniej sześć miesięcy.

Jak rozumieć pojęcie „zgodnie z organizacją pracy szkoły”

Jak wskazuje Ustawa, przepracowanie co najmniej sześciu miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane m.in., gdy następuje nawiązanie stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Edukacji Narodowej pojęcie „zgodnie z organizacją pracy szkoły” oznacza rok szkolny, a zatem dotyczy stosunków pracy nawiązanych 1 września danego roku i trwających przynajmniej do 31 sierpnia roku następnego. Oznacza to, że nauczyciel zatrudniony na czas zastępstwa w trakcie roku szkolnego, np. 1 listopada, nie otrzyma trzynastki, ponieważ nie przepracuje co najmniej sześciu miesięcy w danym roku kalendarzowym. Trzynastka przysługuje jednak nauczycielom zatrudnionym z dniem rozpoczęcia zajęć, tj. np. 1 września danego roku kalendarzowego.

Jak liczyć okres sześciu miesięcy?

Przytoczone powyżej przepisy nie stawiają wymogu przepracowania określonego czasu w sposób nieprzerwany, tak więc zatrudnianie pracownika w tej samej placówce na kilka krótkich okresów w ciągu roku kalendarzowego, których łączny okres zatrudnienia przekracza sześć miesięcy, uprawnia go do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za dany rok.

Kiedy nie trzeba spełniać wymogu przepracowania sześciu miesięcy?

W myśl art. 2 ust. 3 Ustawy przepracowanie co najmniej sześciu miesięcy decydujących o nabyciu prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadku:

• nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej),
• zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące,
• powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej,
• rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne, przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem, likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn go dotyczących, likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacji,