STAN PRAWNY NA 16 GRUDNIA 2024

Co zmieni się w prawie dotyczącym szkół w 2025 r.? Które przepisy wejdą w życie już 1 stycznia, a jakich zmian należy spodziewać się w kolejnych miesiącach? Przedstawiamy wszystkie istotne z punktu widzenia szkół zmiany w prawie, które zostały już opublikowane bądź są na zaawansowanym etapie prac legislacyjnych.

Chociaż od pewnego czasu w mediach pojawia się wiele nowych pomysłów, chociażby dotyczących organizacji nauczania religii czy pracy nauczycieli, to w wielu przypadkach są to pomysły na dość wczesnym etapie prac. Inne przepisy zostały już natomiast zatwierdzone lub zostaną opublikowane w najbliższym czasie. Jakich zmian w prawie powinny spodziewać się szkoły w 2025 r.? 

Zmiany przyjęte

Nowe funkcje podczas egzaminów zewnętrznych – egzaminator-weryfikator i operator pracowni informatycznej

Planowana zmiana zakłada formalne określenie warunków niezbędnych do pełnienia funkcji egzaminatora-weryfikatora oraz wskazanie spoczywających na nim zadań. Już obecnie w składzie zespołu egzaminatorów wyznaczane są osoby odpowiedzialne za weryfikowanie poprawności sprawdzania prac egzaminacyjnych. Co jednak istotne, ich wynagrodzenie określane jest na takim samym poziomie, jak „szeregowych” egzaminatorów (po zmianie wysokość ich wynagrodzenia miałaby być określana w sposób analogiczny jak w przypadku przewodniczących zespołów egzaminacyjnych).

W przypadku operatorów pracowni informatycznej konieczność wprowadzenia nowej funkcji wiąże się z potrzebą wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przygotowanie pracowni komputerowej do przeprowadzenia egzaminu maturalnego z informatyki (obecnie osoby wykonujące tego typu czynności nie otrzymują za to dodatkowego wynagrodzenia). Operator pracowni informatycznej będzie również mógł brać udział w przeprowadzaniu części pisemnej oraz części praktycznej egzaminu zawodowego, w której do wykonania zadania lub zadań egzaminacyjnych jest niezbędne wykorzystanie komputera.

Podstawa prawna: art. 1 pkt 1 lit. b–d, pkt 4, pkt 13, 25, 20, 23 lit. c i d, art. 5 pkt 1 lit. b, art. 6 pkt 3 Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Dodatkowe przesłanki pozwalające na skreślenie egzaminatora z ewidencji

Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty z 21 listopada 2024 r. zakłada wprowadzenie nowej przesłanki pozwalającej na skreślenie z ewidencji egzaminatora w przypadku jego śmierci. Ponadto zakłada się uszczegółowienie przepisu odnoszącego się do nieusprawiedliwionego nieuczestniczenia w okresowych szkoleniach egzaminatorów, organizowanych przez OKE. Z ewidencji mieliby być wykreślani egzaminatorzy, którzy nie przejawiają aktywności w szkoleniach ogłaszanych przez OKE.

Podstawa prawna: art. 1 pkt 1 lit. a Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Wybór dowolnego języka obcego nowożytnego zdawanego jako przedmiot obowiązkowy

Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty z 21 listopada 2024 r. przewiduje doprecyzowanie zasady, zgodnie z którą możliwy będzie wybór dowolnego języka obcego nowożytnego zdawanego na egzaminie maturalnym jako przedmiotu obowiązkowego, niezależnie od tego, jakiego języka absolwent uczył się w szkole. Obecnie zasada ta dotyczy wprost jedynie przedmiotów dodatkowych, co budziło pewne wątpliwości odnośnie języka obcego zdawanego jako przedmiot obowiązkowy (niekiedy dyrektorzy szkół umożliwiali wówczas wybór wyłącznie spośród języków obcych, których absolwent uczył się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych).

Podstawa prawna: art. 1 pkt 9 lit. c Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Doprecyzowanie przepisów dotyczących przystępowania przez absolwentów oddziałów i szkół dwujęzycznych do egzaminu maturalnego

Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty z 21 listopada 2024 r. zakłada doprecyzowanie przepisów, polegające na wskazaniu, że absolwenci oddziałów i szkół dwujęzycznych przystępują do egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego jako przedmiotu dodatkowego na poziomie dwujęzycznym, z tego języka obcego nowożytnego, którego uczyli się w szkole na poziomie dwujęzycznym i z którego jest przeprowadzany egzamin maturalny. Aktualnie przepisy wskazują, że absolwenci szkół lub oddziałów dwujęzycznych powinni przystąpić do egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego na poziomie dwujęzycznym jako przedmiotu dodatkowego, jednakże bez doprecyzowania, jaki ma być to język.

Kolejne doprecyzowanie dotyczy przepisów odnoszących się do rozwiązywania zadań dodatkowych na egzaminie maturalnym przygotowanych dla absolwentów szkoły ponadpodstawowej dwujęzycznej lub oddziału dwujęzycznego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej, które, zgodnie z wprowadzaną przez nowelizację zmianą, ww. absolwent może rozwiązywać w języku obcym nowożytnym, którego uczył się w szkole na poziomie dwujęzycznym i z którego jest przeprowadzany egzamin maturalny.

Podstawa prawna: art. 1 pkt 9 lit. a, art. 1 pkt 10 Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Wnoszenie na salę egzaminacyjną urządzenia monitorującego stan zdrowia

Zgodnie z przepisem art. 44zzt uso. obecnie zabronione jest wnoszenie do sali egzaminacyjnej urządzeń telekomunikacyjnych oraz korzystanie z nich w trakcie egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego (pod groźbą unieważnienia egzaminu). Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty z 21 listopada 2024 r. zakłada dodanie wyjątku od tej reguły, zgodnie z którym możliwe będzie wniesienie urządzenia telekomunikacyjnego na salę egzaminacyjną w przypadku zainstalowania na nim aplikacji monitorującej stan zdrowia zdającego (warunki wnoszenia będzie określał dyrektor CKE).

Podstawa prawna: art. 1 pkt 14 i 21 Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Przekazywanie informacji o unieważnieniu egzaminu

Przewidywane jest ujednolicenie procedury przekazywania uczniowi lub absolwentowi informacji o zamiarze unieważnienia odpowiednio egzaminu ósmoklasisty z danego przedmiotu albo egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w części pisemnej oraz informacji o unieważnieniu. Dyrektor OKE będzie przekazywał informacje w tych sprawach za pośrednictwem dyrektora szkoły.

Podstawa prawna: art. 1 pkt 17 Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Zmiany w sposobie przeprowadzania egzaminu zawodowego

Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty z 21 listopada 2024 r. spowoduje wprowadzenie następujących zmian w sposobie przeprowadzania egzaminu zawodowego:

1. przeprowadzenie egzaminów w części praktycznej egzaminu zawodowego będzie mogło odbyć się z wykorzystaniem Systemu Informatycznego Obsługującego Egzaminy Zawodowe,
2. w celu sprawdzania prac egzaminacyjnych zdających część praktyczną egzaminu zawodowego będą mogły zostać wykorzystane narzędzia elektroniczne,
3. skrócony zostanie termin umożliwiający dokonanie wglądu do pracy egzaminacyjnej na egzaminie zawodowym (z sześciu do trzech miesięcy).

Podstawa prawna: art. 1 pkt 18 lit. b, art. 1 pkt 23 lit. a, art. 1 pkt 28 lit. a Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Przepisy dotyczące systemów informatycznych obsługujących egzaminy zewnętrzne

Do przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminów eksternistycznych z zakresu kształcenia ogólnego będzie wykorzystywany System Informatyczny Obsługujący Egzaminy Ogólnokształcące (SIOEO), natomiast do przeprowadzania egzaminu zawodowego, egzaminu eksternistycznego zawodowego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie będzie wykorzystywany System Informatyczny Obsługujący Egzaminy Zawodowe (SIOEZ).

Podstawa prawna: art. 1 pkt 29 Ustawy z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Uzyskiwanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub dyplomu zawodowego w zawodach nauczanych na poziomie technika przez osoby, które posiadają różne dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe

Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty