STAN PRAWNY NA 7 LISTOPADA 2024

Kurator oświaty sprawuje nadzór pedagogiczny zarówno nad przedszkolami publicznymi, jak i niepublicznymi. Jak dokładnie przedstawia się zakres jego uprawnień wobec jednostek niepublicznych? W jakim stopniu są to kompetencje pokrywające się z kompetencjami stosowanymi wobec placówek publicznych?

Regulacją Prawa oświatowego określającą organ nadzoru pedagogicznego jest art. 51 ust. 1. Jest to ogólna norma kompetencyjna, która wskazuje zadania przynależne kuratorowi oświaty. Jako norma ogólna nie ogranicza się ona jedynie do wskazywania kompetencji w zakresie nadzoru pedagogicznego, dotyczy bowiem także pozostałych uprawnień kuratorów, którzy – w imieniu wojewody – wykonują zadania i kompetencje w zakresie oświaty, określone w ustawie i przepisach odrębnych na obszarze województwa, w tym m.in.:

• sprawują nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi przedszkolami, innymi formami wychowania przedszkolnego, szkołami, placówkami oraz kolegiami pracowników służb społecznych, które znajdują się na obszarze danego województwa,
• wydają decyzje administracyjne,
• wykonują zadania organu wyższego stopnia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego,
• organizują olimpiady, konkursy, turnieje, przeglądy oraz inne formy współzawodnictwa i prezentacji osiągnięć uczniów szkół na obszarze województwa,
• nadzorują i wspomagają organizację wypoczynku, o którym mowa w art. 92a–92t Ustawy o systemie oświaty, na obszarze województwa.

Zakres kompetencji kuratora jest więc dosyć szeroki. Już z pierwszej regulacji wynika fakt sprawowania przez niego nadzoru pedagogicznego, w tym nadzoru nad niepublicznymi przedszkolami, które zostały wymienione wprost. Kwestia ta wydaje się o tyle ciekawa, że kłóci się to nieco z systematyką aktu prawnego, jakim jest Prawo oświatowe, ponieważ regulacja art. 51 znajduje się w rozdziale 3 ustawy, zatytułowanym „Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi”. Przedszkola niepubliczne zostały w nim wymienione, mimo że przepisy dotyczące nadzoru pedagogicznego nad przedszkolami niepublicznymi powinny znaleźć się w części ustawy wprost odnoszącej się do jednostek niepublicznych. Co więcej, taki przepis faktycznie w Prawie oświatowym się znajduje i jest nim art. 180.

Nadzór nad przedszkolami niepublicznymi

Regulacja art. 180 Prawa oświatowego znajduje się w rozdziale 8 ustawy, zatytułowanym „Szkoły i placówki niepubliczne”. Wynikające z niego uprawnienia kuratora można podzielić na ogólne, właściwe dla wszystkich jednostek oświatowych, oraz takie, które dotyczą wyłącznie jednostek niepublicznych, w tym niepublicznych przedszkoli.

W zakresie uprawnień, które nazwaliśmy ogólnymi, Prawo oświatowe