STAN PRAWNY NA 5 WRZEŚNIA 2024
Czy obowiązujące obecnie prawo dopuszcza sytuację, w której osoba pełniąca funkcję dyrektora przedszkola rezygnuje ze stanowiska w celu skorzystania z uprawnień emerytalnych, a następnie powraca na zajmowane wcześniej stanowisko kierownicze? Jak przedstawia się ta sytuacja w placówkach publicznych, a jak w niepublicznych?
Przez pewien czas przepisy dopuszczały możliwość uzyskania prawa do emerytury oraz jej pobierania bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Do czasu wejścia w życie Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych art. 103 ust. 2a Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowił, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Oznaczało to, że aby otrzymywać emeryturę i nadal pracować, niezbędne było rozwiązanie stosunku pracy, a po uzyskaniu prawa do emerytury – ewentualne ponowne zatrudnienie. Ustawa o emeryturach kapitałowych znowelizowała przytoczony art. 103 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uchylając ust. 2a (zob. art. 37 pkt 5b Ustawy o emeryturach kapitałowych). Od tego momentu można było pobierać emeryturę z ZUS-u pomimo tego, że świadczeniobiorca – kolokwialnie mówiąc – nie zwolnił się z pracy. Taki stan prawny trwał jednak stosunkowo niedługo, od 1 stycznia 2011 r. obowiązuje już bowiem art. 103a Ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.
Ważne! Jeżeli zatem dyrektor przedszkola chce uzyskać prawo do emerytury i zacząć ją pobierać, to musi rozwiązać stosunek pracy. Chcąc jednak pobierać emeryturę i nadal zajmować stanowisko kierownicze (i z tego tytułu pobierać także wynagrodzenie), musi zostać ponownie zatrudniony na takim stanowisku, co w przypadku przedszkoli niepublicznych jest stosunkowo proste, w placówkach samorządowych natomiast – wyjątkowo skomplikowane.
Uprawnienia emerytalne
Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustala trzy różne grypy wiekowe, zróżnicowane ze względu na uprawnienia emerytalne:
- osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r.,
- osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r.,
- osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r.
Trzeci punkt nie dotyczy nauczycieli przedszkoli samorządowych, ponieważ zgodnie z art. 47 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odrębne przepisy określają zasady przechodzenia na emeryturę, bez względu na wiek, nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r. Odrębnymi przepisami są tu art. 88 i art. 88a Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela, które regulują zasady nabywania przez nauczycieli emerytury bez względu na wiek. Art. 88 ust. 2a KN mówi, że nauczyciele urodzeni po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:
- spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu 10 lat od dnia wejścia w życie Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz
