STAN PRAWNY NA 22 SIERPNIA 2025

Początek roku szkolnego to czas, w którym nauczyciele wybrani w konkursie obejmują stanowiska dyrektorów. Naturalną czynnością w takim wypadku jest powołanie zespołu przygotowanego do pracy z nowym dyrektorem, w tym osoby na stanowisko wicedyrektora.

Podstawa prawna tworzenia stanowiska wicedyrektora

Powierzenie stanowisk kierowniczych w przedszkolu, w tym stanowisk wicedyrektorów, należy do obowiązków dyrektora przedszkola, ale o tym, czy w danej placówce stanowisko takie zostanie utworzone, decydują przepisy Prawa oświatowego, a dokładnie art. 101 tej ustawy, oraz regulacje statutu przedszkola. Zgodnie z art. 101 ust. 2 Prawa oświatowego stanowisko wicedyrektora przedszkola może być utworzone w jednostce:

• liczącej co najmniej 6 oddziałów lub
• posiadającej oddziały zlokalizowane w różnych miejscach, lub
• w której co najmniej 2 oddziały pracują dłużej niż 10 godzin dziennie.

Prawo oświatowe nie przesądza więc o tworzeniu tego typu stanowisk, lecz wskazuje jedynie, że może ono zostać utworzone. Ostatecznie to regulacje statutu danego przedszkola wskazują, czy stanowisko wicedyrektora w nim się powołuje. Mówi o tym także art. 102 ust. 1 pkt 8 Prawa oświatowego, według którego statut określa organy przedszkola oraz ich szczegółowe kompetencje, a także szczegółowe warunki współdziałania organów przedszkola oraz sposób rozwiązywania sporów między nimi. Jednak aby regulacja ta – w zakresie rozwiązywania sporów między organami – nie musiała być stosowana, dyrektor powinien mieć możliwość dobrania sobie współpracowników, w tym zwłaszcza wicedyrektora, którego znaczenie jest szczególne dlatego, że na podstawie art. 68 ust. 9 Prawa oświatowego zastępuje on dyrektora w razie jego nieobecności. Takie zastępstwo następuje z mocy prawa, więc wicedyrektor nie tylko wstępuje we wszystkie obowiązki dyrektora, ale też nie potrzebuje żadnego dodatkowego upoważnienia do wykonywania zadań, które należą do dyrektora. Najczęściej wykorzystuje się wspomnianą regulację w przypadku urlopu dyrektora lub jego choroby, przy czym bardzo często czas wykorzystania urlopu przez dyrektora stanowi właśnie przyczynę konfliktu. Konflikt taki z pewnością się pojawi, jeśli dyrektor i wicedyrektor będą chcieli z niego skorzystać w tym samym momencie. Wybór wicedyrektora jest – jak widzimy – kluczowy dla zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego funkcjonowania jednostki.

Ważne! Nie zawsze możliwe jest powołanie przez dyrektora nowej osoby na stanowisko wicedyrektora od samego początku urzędowania. Wiele bowiem zależy od tego, na jaki okres został powołany dotychczasowy wicedyrektor.

Odwołanie ze stanowiska

Stosownie do art. 64 ust. 1 Prawa oświatowego powierzenia stanowiska wicedyrektora i odwołania z niego dokonuje dyrektor przedszkola po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady przedszkola (o ile została utworzona) oraz rady pedagogicznej. Powierzenie może mieć albo charakter bezterminowy, czyli obowiązywać na czas nieokreślony, albo posiadać określone ramy czasowe. W drugim przypadku moment zakończenia zajmowania stanowiska wicedyrektora można wyznaczyć datą dzienną lub przez wystąpienie określonego zdarzenia, jak np. zakończenie kadencji aktualnego dyrektora przedszkola.

Ważne! Wyznaczając zakończenie sprawowania stanowiska wicedyrektora datą dzienną, dyrektor może wskazać 31 sierpnia roku, w którym kończy się jego kadencja. Rozwiązanie to posiada jednak pewną wadę, jeżeli bowiem dyrektor ponownie wystartuje w konkursie na to stanowisko i zostanie wyłoniony, to ponownie będzie musiał powołać tego samego wicedyrektora, o ile oczywiście chce, aby ta sama osoba stanowisko wicedyrektora zajmowała. Można więc przyjąć rozwiązanie odmienne, zaznaczając w powołaniu, iż zakończy się ono w momencie, gdy obecny dyrektor ostatecznie przestanie pełnić swoją funkcję.

W każdym z powyższych przypadków wicedyrektor przestaje pełnić funkcję wraz z zakończeniem kadencji dyrektora, a w przypadku wybrania nowej osoby na stanowisko dyrektora może ona swobodnie dobrać sobie najbliższych współpracowników. Kłopot pojawia się wtedy, gdy wicedyrektor był powołany bezterminowo lub gdy kadencja dotychczasowego dyrektora zakończyła się przedwcześnie, znacząco przed wyznaczonym datą dzienną zakończeniem okresu powierzenia stanowiska wicedyrektora. W takich wypadkach, jeżeli nowy dyrektor chce powołać nowego wicedyrektora, musi w pierwszej kolejności odwołać z tej funkcji osobę aktualnie zajmującą to stanowisko, tymczasem odwołanie wicedyrektora ze stanowiska nie jest wbrew pozorom sprawą prostą.

Przyczyny odwołania

Cytowany wyżej art. 64 ust. 1 Prawa oświatowego