STAN PRAWNY NA 16 LIPCA 2024

Każda nauczycielska pensja składa się z wielu elementów. Jej składowe to nie tylko regulowane przepisami prawa wynagrodzenie zasadnicze, ale i szereg dodatków – w tym ważny dodatek motywacyjny. Od czego zależy wysokość dodatku motywacyjnego dla nauczycieli i za jakie osiągnięcia można go przyznawać?

Zgodnie z art. 30 ust. 1 Karty nauczyciela wynagrodzenie nauczycieli składa się z:

• wynagrodzenia zasadniczego,
• dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego, w tym z tytułu sprawowania funkcji wychowawcy klasy, oraz za warunki pracy,
• wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw,
• nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy.

Jak zatem widać, samo wynagrodzenie zasadnicze w przypadku nauczycieli stanowi jeden z kilku składników wynagrodzenia i choć jest to składnik, o którym mówi się najwięcej przy okazji podwyżek proponowanych przez rząd, to istotny wpływ na ostateczną wysokość wynagrodzenia otrzymywanego przez nauczycieli mają dodatki.

Kto ustala wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli?

Podwyżki nauczycielskiej pensji mogą być przeprowadzane przez administrację centralną, czyli ministra właściwego ds. edukacji, w drodze modyfikacji stawek wynagrodzenia zasadniczego. Dla ministra technicznie sprowadza się to do zmiany tabeli znajdującej się w Rozporządzeniu w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli.

W przypadku wynagrodzenia zasadniczego o podwyżce decyduje minister, ale organem właściwym do wypłaty podwyżek są samorządy. Teoretycznie, aby mieć środki na takie podwyżki, samorządy otrzymują subwencję, ale od ponad dekady nie jest ona wystarczająca do pokrycia wszystkich potrzeb placówek oświatowych. Obecnie szacuje się, że subwencja wystarcza na ok. 60 proc. wydatków oświatowych ponoszonych przez samorządy.

Wynagrodzenie zasadnicze określa Rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy. Różnicuje ono wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela w zależności od poziomu jego wykształcenia oraz posiadanego stopnia awansu zawodowego.

Najniższe przewidziane wynagrodzenie zasadnicze to 4788 zł dla nauczyciela początkującego posiadającego tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego. Najwyższe z kolei to 5915 zł dla nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym. Można zatem zauważyć, że różnica między najwyższym a najniższym przewidzianym przez prawo wynagrodzeniem zasadniczym to minimalnie ponad 1000 zł (kwota brutto). Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że te kwoty oddziela kilkanaście lat ciągłego rozwoju zawodowego, trudno się dziwić, że presja na samorządy o podnoszenie kwot dodatków jest coraz większa. 

Kto decyduje o wysokości dodatków do wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli?

Samorządy mogą podnosić wynagrodzenie nauczycieli poprzez kwoty dodatków (o ile oczywiście mają takie możliwości finansowe). Poprzez modyfikację wysokości dodatku motywacyjnego dany samorząd może w istotny sposób wpłynąć na wynagrodzenie otrzymywane przez nauczycieli. 

Ważne!
Każda jednostka samorządu może przyznać dodatek, w tym dodatek motywacyjny, w dowolnej wysokości. O tym, jaka będzie skala podwyżek, decydują wyłącznie możliwości finansowe samorządu. Nauczyciele sąsiadujących ze sobą szkół mogą zatem otrzymywać zupełnie inne wynagrodzenie za wykonywanie tej samej pracy, bowiem ich samorządy mogły uchwalić różne stawki dodatków. Taka sytuacja nie stanowi dyskryminacji, bowiem w ramach tej samej jednostki samorządu nauczycielom przysługują równe prawa do dodatków. 

Na jakiej podstawie przyznawać dodatek motywacyjny?

Zgodnie z art. 30 ust. 6 KN regulamin wynagradzania nauczycieli przyjęty przez samorząd musi określać wysokość stawki dodatku motywacyjnego oraz szczegółowe warunki przyznawania tego dodatku. Rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli