STAN PRAWNY NA 17 MAJA 2024
Czy w świetle obowiązującego prawa dopuszczalne jest zatrudnianie nauczycieli na umowy terminowe do końca zajęć w danym roku szkolnym? Znane jest stanowisko ministerstwa, które kwestionowało taką możliwość ze względu na konieczność wypłaty w takich sytuacjach ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Czy jest to stanowisko słuszne? Co mówią przepisy?
Zatrudnianie nauczycieli na umowach terminowych jest powszechną praktyką, dopuszczalną przez regulacje Karty nauczyciela. Zastosowanie ma tu przepis art. 10 ust. 7 KN, zgodnie z którym w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony. Mamy więc wskazane dwie podstawowe przyczyny, dla których z pedagogiem zawiera się umowę na czas określony, która co do zasady jest wyjątkiem od ogólnej zasady zatrudniania nauczycieli na czas nieokreślony, wynikającej z kolei z art. 10 ust. 3a KN, w myśl którego stosunek pracy z nauczycielem, który:
- nie posiada stopnia awansu zawodowego oraz
- posiada wymagane kwalifikacje, oraz
- posiada co najmniej dwa lata pracy w placówce, oraz
- posiada co najmniej dobrą ocenę pracy
– nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Upływ określonego w tej regulacji okresu zatrudnienia oraz posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy stanowią już podstawę do zatrudnienia pedagoga na podstawie umowy bezterminowej.
Ważne! Zatrudnianie na umowie czasowej jest tylko wyjątkiem od reguły i dopuszczalne jest wyłącznie w przypadku konieczności organizacji zastępstwa lub gdy wynika z organizacji nauczania.
Jeśli już jednak pojawia się możliwość zatrudnienia nauczyciela na umowie terminowej, to jaki wybrać termin jej zakończenia? W przypadku zastępstwa pytanie to ma mniejsze znaczenie, gdyż termin zakończenia takich umów określa często zdarzenie, czyli powrót zastępowanego nauczyciela do pracy. Jeżeli wraca on 1 września, to umowa trwa do dnia poprzedzającego dzień powrotu. Moment zakończenia umowy terminowej, w tym umowy zawartej w celu zastępstwa, może być wyrażony datą dzienną. Praktyka bywa jednak bardzo różna i często spotykane jest zawieranie umów wyłącznie do czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w danym roku, przy czym dotyczy to zarówno szkół, jak i przeszkoli. W przypadku szkół oznacza to koniec pracy w okolicach końca czerwca danego roku, co wynika z Rozporządzenia MEN z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego, którego § 2 ust. 1 mówi, że w szkołach zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, a kończą w najbliższy piątek po 20 czerwca. Termin ten dotyczy zarówno szkół publicznych, jak i niepublicznych. W przedszkolach natomiast zakończenie zajęć w danym roku szkolnym określa organ prowadzący.
