STAN PRAWNY NA 7 MAJA 2024

Organizacje związkowe z mocy obowiązujących przepisów mają wpływ na zasady przyznawania świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, uczestniczą bowiem w procesie przyjmowania regulaminu tego funduszu. Często jednak związki chcą mieć znacznie większy wpływ obejmujący nie tylko samo przyjmowanie zasad ustalanych w regulaminie, ale też możliwość uczestniczenia w przyznawaniu świadczeń konkretnym pracownikom. Warto sprawdzić, na ile tego rodzaju wymagania związków znajdują oparcie w obowiązujących przepisach prawa. 

Regulamin ZFŚS

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z niego. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczania jego środków na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo art. 30 ust. 6 Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Jak wskazuje art. 30 ust. 6 Ustawy o związkach zawodowych, jeżeli w sprawie ustalenia regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni od dnia przekazania im przez pracodawcę tego dokumentu, decyzję w sprawie jego ustalenia podejmuje pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych. Z kolei stosownie do art. 27 ust. 1 Ustawy o związkach zawodowych ustalanie zasad wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w tym podział środków z tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności, ustala pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładową organizacją związkową.

Zakres uzgadniania stanowisk

Nie ulega zatem wątpliwości, że regulamin ZFŚS uzgadnia się z organizacjami związkowymi, dlatego na etapie jego przyjmowania istotny jest wpływ związków na treść tych uzgodnień. Należy przy tym odróżnić obowiązek uzgodnienia od uzyskania opinii. Opinie z reguły mają charakter niewiążący dla organu, który o opinię występuje, za wyjątkiem sytuacji, w których wymagana jest opinia konkretnej treści, czyli np. opinia pozytywna. Jeżeli jednak ustawa jej nie wymaga, to wówczas może ona mieć treść dowolną i nawet negatywna opinia nie zablokuje przyjęcia opiniowanego aktu. Uzgodnienia są tymczasem czynnością prawną idącą zdecydowanie dalej. Przede wszystkim wymagają zbliżenia stanowisk stron uzgadniających treść regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych