STAN PRAWNY NA 9 KWIETNIA 2024
Prawo dostępu do informacji publicznej jest jednym z podstawowych praw gwarantowanych przez Konstytucję RP. Prawo to ma jednak swoje ograniczenia. Czy w zakresie tych ograniczeń mieści się informacja o zarobkach konkretnego nauczyciela?
Podstawa prawna dostępu do informacji publicznej
Prawo dostępu do informacji publicznej gwarantuje Konstytucja RP w art. 61, stanowiąc, że „(…) obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa”. Prawo konstytucyjne musi zostać uszczegółowione w ustawie, sama Konstytucja bowiem nie zawiera szczegółowych zasad składania wniosków o informację publiczną, terminów udzielenia informacji itd.
Wszystkie te zasady zostały określone w Ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, konkretyzującej jednocześnie, które podmioty są zobowiązane do jej udzielania. Zgodnie z art. 4 ust. 1 tego aktu zobowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:
- organy władzy publicznej,
- organy samorządów gospodarczych i zawodowych,
- podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,
- podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,
- podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.
Obowiązek udzielania informacji a rodzaj placówki przedszkolnej
W rozumieniu tych regulacji przedszkola samorządowe będą jednostkami organizacyjnymi wykonującymi zadania publiczne oraz dysponującymi majątkiem publicznym, są więc bez wątpienia podmiotami zobowiązanymi do udzielania informacji publicznej. Co jednak istotne, również przedszkola niepubliczne muszą udzielać informacji publicznej, gdyż w przypadku jednostki dotowanej z budżetu samorządowego mamy do czynienia z podmiotem dysponującym majątkiem publicznym, a więc zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, na co wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w Wyroku z dnia 28 stycznia 2014 r. (I OSK 2076/13), w świetle którego zadania publiczne wykonywane przez podmioty spoza obszaru administracji publicznej nie tracą charakteru tych zadań, jeżeli zezwala na taki dualizm w ich wykonaniu czy to ustawa zasadnicza, czy też ustawa zwykła, regulująca przy tym zasady nadzoru podmiotu niepublicznego przez podmiot, do którego kompetencji należały zadania publiczne.
Według NSA należy uznać, że realizowane (jako podmioty spoza obszaru administracji publicznej) zadania z zakresu edukacji należy traktować jako zadania publiczne, co z kolei przesądza o tym, że dotacje otrzymywane przez placówki są dotacjami, o których mowa w art. 126 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. W uzasadnieniu do tego orzeczenia sąd stwierdził, że skoro w art. 4 Ustawy o dostępie do informacji publicznej mowa jest ogólnie o podmiotach wykonujących zadania publiczne, to podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej nie można utożsamiać wyłącznie z jednostkami organizacyjnymi, o jakich mowa w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego i Ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Gdyby ustawodawca zamierzał wprowadzić w tym zakresie jakiekolwiek ograniczenia, to przewidziałby to wprost.
Ważne! Można powiedzieć, że wszystkie przedszkola, zarówno publiczne, jak i niepubliczne, są zobowiązane do udzielania informacji publicznej.
