STAN PRAWNY NA 12 STYCZNIA 2024

Dyrektorzy przedszkoli mierzą się coraz częściej z problemami wynikającymi z potrzeby zatrudnienia dodatkowych nauczycieli, których nieustannie brakuje. Mogłaby temu zaradzić, przynajmniej częściowo, możliwość zawierania z nauczycielem przez tego samego pracodawcę więcej niż jednej umowy, ale czy z punktu widzenia prawa oświatowego takie rozwiązanie jest możliwe?

Nie istnieją przepisy określające liczbę umów zawieranych z pracownikami, które wykluczałyby możliwość pracy u kilku pracodawców jednocześnie, dlatego stwierdzić należy, że na gruncie prawa pracy obowiązuje zasada swobody zawierania umów. Swoboda ta obejmuje zarówno nauczycieli, jak i pracowników niepedagogicznych. Zawarcie kilku umów z różnymi pracodawcami nie oznacza jednak, że po stronie pracodawców pojawiają się jakiekolwiek dodatkowe obowiązki, w szczególności zaś obowiązek dysponowania czasem pracownika w taki sposób, aby mógł on wykonywać zadania także u innego pracodawcy. Jak bowiem zauważył Sąd Najwyższy w Postanowieniu z dnia 7 listopada 2019 r. (I PK 21/19):

„(...) czasem pracy, zgodnie z legalną definicją zawartą w art. 128 § 1 Kodeksu pracy, jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Ustawodawca nie wiąże przy tym czasu pracy z czasem realnego, efektywnego świadczenia pracy, lecz z czasem pozostawania w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, dlatego na czas pracy składa się nie tylko czas rzeczywistej pracy, lecz także okresy jej nieświadczenia, w których pracownik pozostawał w dyspozycji pracodawcy. Oczywiście czasem pracy jest również czas, który pracownik musi poświęcić na przemieszczanie się po terenie zakładu pracy w celu wykonania kolejnych czynności pracowniczych wynikających z nałożonych na niego obowiązków”.

Można spróbować przenieść tezy tego Postanowienia w obszar nauczycielskiego stosunku pracy, który charakteryzuje się tym, że tylko część godzin pracy składających się na tydzień pracy nauczyciela jest zawsze zaplanowana i nauczyciel ma w ich trakcie przydzielone wyraźne obowiązki. Chodzi oczywiście o godziny pensum, tworzące znaczną część, niemniej tylko część ogólnego czasu pracy pedagoga, co wynika z art. 42 ust. 2 Karty nauczyciela. Ten zaś wskazuje, że w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel zobowiązany jest realizować:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 tego przepisu,
• inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych przedszkola, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania wychowanków,
• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.