STAN PRAWNY NA 13 GRUDNIA 2023

Obowiązujące prawo dopuszcza w określonych sytuacjach możliwość uzupełniania przez nauczyciela etatu w innym przedszkolu. Czy instytucja ta, która chroni pedagogów przed koniecznością rozwiązania z nimi stosunku pracy, obejmuje również placówki innego typu, takie jak młodzieżowe domy kultury?

W razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć dyrektor rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Tak brzmi powszechnie znany art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty nauczyciela, który jest najczęściej stosowaną w praktyce przyczyną rozwiązania stosunku pracy z pedagogiem. Jeżeli przyjrzymy się tej regulacji dokładniej, to dostrzeżemy prędko jej mniej oczywistą właściwość, czyli wynikający z niej nakaz rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem. Właściwość tego przepisu wynika z jego niezbyt fortunnego, bo kategorycznego sformułowania. Dyrektor zatem nie tyle „może rozwiązać”, ile „rozwiązuje” stosunek pracy z nauczycielem, przez co z formalnego punktu widzenia zostały wyłączone możliwości działania dyrektora inne niż rozwiązanie stosunku pracy niezależnie od liczby godzin dydaktycznych, których zabrakło nauczycielowi do możliwości uzyskania pełnego etatu. Tak sformułowana regulacja nie przystaje do obecnej sytuacji na rynku pracy, gdy nauczycieli brakuje i powszechna stała się praca w kilku placówkach.

Można rzecz jasna próbować interpretować art. 20 w taki sposób, aby dopuszczał on rozwiązanie korzystniejsze dla nauczycieli, np. przez zastosowanie wnioskowania a maiori ad minus, zgodnie z którym jeżeli norma dozwala czynić więcej, to dozwala czynić również mniej. Zawarte w normie wypowiedzenie stosunku pracy z nauczycielem byłoby w tym wypadku skutkiem idącym dalej niż ograniczenie wymiaru etatu nauczyciela przez wręczenie pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego. W każdym przypadku można też zastosować porozumienie zmieniające, czyli aneks do istniejącej umowy, w którym obie strony stosunku pracy mogą w ramach wspólnego oświadczenia woli dowolnie zmienić treść stosunku pracy nauczyciela, w tym ograniczyć liczbę godzin. Warto zresztą nadmienić, że instytucja porozumienia zmieniającego nie jest wprost uregulowana w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, a jej istnienie można jedynie wywieść z treści art. 30 § 1 Kodeksu pracy, w świetle którego umowę o pracę można rozwiązać na mocy porozumienia stron. Mając na uwadze wnioskowanie a maiori ad minus