Przepisy Karty nauczyciela wskazują, że dyrektor nawiązuje stosunek pracy z nauczycielem na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Nie jest to jednak pełen katalog możliwości, jakie mają do dyspozycji obie strony podczas negocjowania warunków zatrudnienia. Przyjrzyjmy się rozwiązaniom, jakie w tym zakresie dopuszczają przepisy prawa oświatowego oraz prawa pracy.
Podstawa prawna (stan prawny na 10 października 2023):
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.),
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.).
Zgodnie z art. 10 ust. 2 Karty nauczyciela osobę, która nie posiada stopnia awansu zawodowego oraz posiada wymagane kwalifikacje, zatrudnia się na czas określony na dwa lata szkolne. W szczególnych, uzasadnionych potrzebami placówki przypadkach z osobą legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego może być nawiązany stosunek pracy na okres dwóch lat szkolnych, o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie pierwszego roku pracy w placówce.
Umowa na czas określony
Jeżeli nauczyciel w trakcie pierwszego roku pracy w placówce nie uzyska przygotowania pedagogicznego, dyrektor będzie miał obowiązek rozwiązać z nim umowę o pracę z końcem tego roku szkolnego bez wypowiedzenia. Warto przy tym pamiętać, że dyrektor może nie rozwiązywać umowy o pracę, jeżeli nauczyciel nie uzyska przygotowania pedagogicznego z przyczyn od niego niezależnych i zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie drugiego roku pracy w placówce.
Dodatkowo zgodnie z art. 10 ust. 3b KN nauczyciel, który:
- nie posiada stopnia awansu zawodowego, posiada wymagane kwalifikacje oraz co najmniej dwa lata pracy w placówce, ale nie posiada co najmniej dobrej oceny pracy, albo
- w ciągu sześciu lat od rozpoczęcia odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nie uzyskał stopnia nauczyciela mianowanego
– może być zatrudniony jedynie na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny. Umowa taka może zostać zawarta więcej niż jeden raz, bez wprowadzenia przez ustawodawcę limitu umów oraz łącznego okresu terminowego zatrudnienia.
Do okresu 6 lat odbywania przygotowania zawodowego wlicza się okresy zatrudnienia w placówce w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, natomiast nie wlicza się okresów nieobecności nauczyciela w pracy trwającej nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego.
Z kolei na podstawie art. 10 ust. 7 KN w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, stosunek pracy nauczyciela (zarówno bez, jak i ze stopniem awansu zawodowego) nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony. Karta nauczyciela nie określa przy tym czasu trwania terminowej umowy zawartej na zastępstwo ani ilościowego limitu takich umów.
Ważne!
Zawarcie umowy lub umów terminowych w celu zastępstwa nieobecnego nauczyciela nie jest ograniczone pod względem ich liczby i łącznego czasu trwania, jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
