STAN PRAWNY NA 2 PAŹDZIERNIKA 2023

Jednym z rozwiązań wykorzystywanych przez nauczycieli planujących wcześniejsze zakończenie kariery jest nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Są to świadczenia wypłacane na podobnych zasadach co tzw. emerytury pomostowe w innych grupach zawodowych. Jakie są zasady składania wniosków o świadczenie kompensacyjne? Jak jest jego wysokość i jak jest wypłacane? W jakich sytuacjach może być zawieszone i kiedy następuje ustanie prawa do niego? 

Zasady składania wniosków o świadczenie kompensacyjne

W dniu spełnienia warunków (omawianych w artykule) nauczyciel nabywa prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Jednak w przypadku pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego prawo do świadczenia powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku lub świadczenia (art. 7 Ustawy).

Dodać należy, że wniosek o przyznanie świadczenia nie musi zostać złożony w tym samym roku, w którym uprawniony nauczyciel osiągnie wymagany prawem wiek. Możliwość jego złożenia istnieje również w późniejszym czasie, aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Zgodnie z obecnymi przepisami nauczyciele, którzy do końca 2032 r. nie osiągną wymaganego wieku (59 lat dla kobiet i 64 lata dla mężczyzn), nie będą mogli skorzystać ze świadczenia kompensacyjnego – natomiast będą oni mogli skorzystać wyłącznie z emerytury po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego (zakładając oczywiście, że do tego czasu przepisy nie ulegną zmianie). 

Ważne! Warto pamiętać, że ZUS umożliwia skorzystanie ze świadczenia kompensacyjnego także tym nauczycielom, którzy wiek 55 lat osiągnęli jeszcze przed 2009 r.

Stosowny wniosek o świadczenie (na druku ZUS ENSK) należy złożyć do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nauczyciela organu rentowego. Można to uczynić bezpośrednio lub też za pośrednictwem pracodawcy (art. 14 Ustawy). W przypadku nauczycieli zamieszkujących za granicą, wniosek składa się do organu rentowego właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania nauczyciela. Do wniosku powinno się dołączyć dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz jego wysokości:

• kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6),
• zaświadczenia pracodawców (świadectwa pracy) bądź inne dokumenty właściwych organów, urzędów czy organizacji – potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe w Polsce,
• zaświadczenia pracodawców (świadectwa pracy) potwierdzające wykonywanie pracy w jednostkach oświatowych wymienionych w art. 2 pkt 1 Ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.

Ważne! Złożony przez nauczyciela wniosek wszczyna postępowanie w ZUS-ie, w trakcie którego rozpatrzone zostanie, czy posiada on prawo do świadczenia, a także wydana zostanie stosowna decyzja. Od decyzji w sprawie świadczenia przysługuje odwołanie do sądu, na zasadach określonych w art. 83