Wakacyjne podróże wróbelka Elemelka Scenariusz zajęć przedszkolnych Opracowała: Marta Wróblewska, redaktorka, korektorka, bibliotekarka, prowadzi zajęcia literacko-plastyczne z dziećmi w wieku przedszkolnym, entuzjastka swinga Letni czas kojarzy nam się z beztroską i wspaniałą pogodą, dlatego warto w tym okresie pro-ponować dzieciom tematy, które do tego nawiązują. Pozwolimy im w ten sposób trochę się rozmarzyć, a także przypomnieć sobie np. bezpieczne zasady podróżowania czy przebywania nad wodą. W tym celu polecam sięgnąć po przykurzoną już nieco (niesłusznie), klasyczną historię, czyli jedną z książek o rezolutnym wróbelku Elemelku Hanny Łochockiej, np. Wró-belek Elemelek i jego przyjaciele. Zawiera ona opowiadanie o wyprawie nad morze. Warto przeczytać je z najmłodszymi, a następnie spożytkować nadmiar energii na pracę plastyczną, wykonując papierowego wróbelka-podróżnika. Prezentacja książki Wiele z dostępnych w bibliotekach egzemplarzy to starsze wydania Naszej Księgarni i w mo-im przypadku (wyd. z 1967 r.) wzbogacone nietuzinkowymi ilustracjami Zdzisława Witwic-kiego. Na początek możemy pokazać dzieciom okładkę i zapytać, kogo ich zdaniem przed-stawia. Z pewnością dzieci rozpoznają ptaka. Możemy też zapytać o jego nazwę, a finalnie – wyjawić imię głównego bohatera i zapowiedzieć, że książka opowiada o jego licznych przy-godach, jakie przytrafiają mu się podczas każdej pory roku. Zdradźmy również, że dziś sprawdzimy, co przydarzyło mu się latem. Następnie zapytajmy, gdzie warto pojechać na wakacje i co można na wczasach robić. Wysłu-chajmy pomysłów, porozmawiajmy chwilę o nich i przejdźmy do lektury „morskich” opo-wiadań z Elemelkiem w roli głównej, zatytułowanych: Elemelek w nocnej porze podróżuje aż nad morze oraz Jak to mały Elemelek w wielkim morzu brał kąpiele. Dlaczego Elemelek? Choć wielu z nas kojarzy imię tego ptasiego bohatera, coraz rzadziej sięgamy po opowiadania Hanny Łochockiej. Tymczasem mają one w sobie wiele uroku i – co równie ważne, a może ważniejsze – są w stanie żywo zainteresować dzieci w wieku przedszkolnym. Na książkę składają się około trzystronicowe, rymowane opowiadania poprzedzielane ilustracjami. Choć tekst ma już kilkadziesiąt lat, nie zawiera zbyt wielu słów, których znaczenie trzeba by było szczegółowo objaśniać, a jeśli tak się zdarzy – nie powinniśmy mieć z ich wyjaśnieniem du-żego problemu. Możemy nawet zainteresować dzieci tymi językowymi zagadkami – w drugim z morskich opowiadań pojawiają się np. bałwany, dziś rzadko stosowane słowo określające wysokie, spienione fale. Przygody Elemelka niepozbawione są humoru, dzięki rymowanej formie łatwo zapadają w pamięć, nie stronią również od morałów, jednak te nie są specjalnie natarczywe i mogą stać się pretekstem do porozmawiania z dziećmi na poruszany temat. W opowiadaniu Elemelek w nocnej porze podróżuje aż nad morze śledzimy podróż na północ dziarskiego ptaka, w którą wybiera się pociągiem mimo niechętnej reakcji jego otoczenia. Po przeczytaniu wstępu zapytajmy dzieci, w jaki sposób możemy dostać się nad morze, poprośmy je, aby spróbowały odgadnąć, jaki środek transportu wybierze nasz główny bohater i prześledźmy wspólnie jego podróż. Jeszcze o pociągu Podróże pociągiem i wszystko, co z tym związane, to temat bardzo lubiany przez dzieci. Mo-żemy rozbudować ten wątek, czytając również np. Lokomotywę Juliana Tuwima albo propo-nując na koniec tego opowiadania zabawę w pociąg: wybrana osoba (lub nauczyciel) wciela się w rolę maszynisty, a za nią doczepiają się kolejne osoby (wagony). Dzieci mogą trzymać ręce na swoich ramionach i odbyć podróż tak skonstruowanym pociągiem przy dźwiękach piosenki mówiącej właśnie o takiej podróży. Korzystając z serwisu YouTube, znajdziemy wiele piosenek o tej tematyce, np. dobrze wszystkim znaną: Jedzie pociąg z daleka... (wyk. Śpiewanki.tv), ale także mniej rozpoznawalne utwory, jak choćby bardzo radosny i spokojny utwór Wesoło gra lokomotywa (wyk. Ferid Lakhdar, Kasia Rodowicz) czy piosenka poświę-cona bardziej współczesnym, elektrycznym pociągom, zatytułowana Pociąg elektryczny (wyk. NutkoSfera, CeZik dzieciom). Kąpiel Elemelka Po wspólnej zabawie ruchowej możemy przeczytać kolejne krótkie opowiadanie. Jak to mały Elemelek w wielkim morzu brał kąpiele jest kontynuacją poprzedniego i rozpoczyna się od dodarcia wróbelka nad morze. Dalej opisana jest jego próba kąpieli i rady, jakie otrzymał od mew, które w kwestii morskich kąpieli mają wielkie doświadczenie. Po przeczytaniu tego opowiadania warto omówić pokrótce zasady bezpiecznego spędzania czasu nad wodą (takie jak: używanie kremu z filtrem UV, noszenie nakrycia głowy, kąpiel tylko za zgodą dorosłego, najlepiej w miejscu, gdzie znajduje się ratownik itd.). Możemy również nawiązać do przeżyć głównego bohatera i dowiedzieć się od dzieci, dlaczego kąpiel w morzu okazała się szczegól-nie wymagająca (oczywiście miało to związek z wysokimi falami). Praca plastyczna Potrzebne materiały: • biała kartka techniczna A4, • pisaki lub kredki bambino, • ptasi szablon (dwa obrysy) , • para sztucznych kolorowych piórek, • klej w sztyfcie, • opcjonalnie: plastelina. Można zdecydować się też na dorysowanie niewielkiego elementu u dołu wróbelka w kształ-cie pogrubionej, odwróconej literki T, tak aby po wycięciu i sklejeniu dwóch sylwetek ptaka otrzymać podstawki. Wygięte na zewnątrz sprawią, że figurka będzie mogła stać. Wykonanie: Rozdajemy dzieciom szablony i prosimy o wycięcie dwóch ptasich konturów lub rozdajemy już wycięte, jeśli wiek dzieci nie pozwala na korzystanie z nożyczek. Następnie dzieci kolorują wróbelki przy użyciu kredek i pisaków – możemy zwrócić uwagę na kolory z ilustracji, czyli głównie brązy, ale nie musimy się tego trzymać. Pokolorowane i wycięte sylwetki sklejamy ze sobą. Jeśli dysponujemy kolorowymi, sztucznymi piórami, rozdajemy po dwa i przyklejamy po jednym, długim piórku w miejscu, gdzie przypada skrzydło. Jeśli nie mamy piórek, możemy skorzystać ze skrzydełek, które przewidziane były w szablonie. Dzieci kolorują je i wycinają. Aby skrzydełka nieco odstawały, możemy przykleić je małą kulką pla-steliny. Na sam koniec wyginamy podstawki u dołu wróbelka na zewnątrz i sprawdzamy, czy uda mu się dzięki nim utrzymać w pionie. Dodatkowo: Jeśli dzieci mają ochotę na dalsze udoskonalanie wróbelka lub pracują w różnym tempie, możemy im zaproponować przygotowanie dodatkowych elementów z kartki technicznej, nawiązujących do wysłuchanej historii i doklejenie do naszej papierowej figurki. Może to być mała walizka podróżna, czapka z daszkiem/kapelusik lub bilet kolejowy, a może jeszcze inny, zupełnie zaskakujący przedmiot, o którym pomyślą dzieci.