STAN PRAWNY NA 17 KWIETNIA 2023 Dotacja podręcznikowa w 2023 r. Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2082 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 kwietnia 2022 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 885), • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 16 marca 2023 r. w sprawie dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 587). Dotację podręcznikową na rok 2023 reguluje nowe Rozporządzenie, które weszło w życie 1 kwietnia br. Jakie są ministerialne wytyczne dotyczące dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2023 r.? 1 kwietnia weszło w życie nowe Rozporządzenie w sprawie dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2023 r. Rozporządzenia dotyczące dotacji podręcznikowej są wydawane corocznie i to również zastąpiło podobny akt, czyli Rozporządzenie w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2022 r. Regulacje w sprawie dotacji podręcznikowej wydawane są na podstawie art. 60 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, zgodnie z którym minister właściwy ds. oświaty i wychowania określi corocznie na mocy rozporządzenia: • sposób przekazywania przez dyrektora publicznej szkoły podstawowej lub szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz dyrektora publicznej szkoły podstawowej prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego oraz osobę fizyczną jednostkom samorządu terytorialnego informacji niezbędnych dla ustalenia wysokości dotacji, • wzór wniosku o udzielenie dotacji celowej, w tym kwot refundacji szkole podstawowej prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego oraz osobę fizyczną, • sposób przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego wojewodom wniosku o udzielenie dotacji celowej, w tym kwot refundacji, oraz wzór wniosku o udzielenie tej dotacji, • tryb i terminy udzielania oraz szczegółowy sposób rozliczania wykorzystania dotacji celowej, w tym kwot refundacji, oraz wzór formularza rozliczenia wykorzystania tej dotacji, • szczegółowy sposób rozliczania wykorzystania dotacji celowej oraz wzór formularza rozliczenia wykorzystania tej dotacji. Podstawa prawna przyznawania dotacji Podstawą prawną przyznania szkołom dotacji celowej na podręczniki jest art. 55 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, według którego wyposażenie: • publicznych szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe, dla klas I–III, • publicznych szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe, dla klas IV–VIII – jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez jednostki samorządu terytorialnego prowadzące te szkoły. Ważne! W przypadku szkół publicznych niesamorządowych, czyli prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne, zapewnienie sfinansowania kosztu zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez jednostki samorządu terytorialnego będące dla tych szkół organem rejestrującym. Przepis art. 55 przewiduje zatem dwa rodzaje dotacji: • dotację dla jednostki samorządu terytorialnego na realizację ww. zadań, udzielaną przez wojewodę oraz • dotację dla publicznej szkoły niesamorządowej, otrzymywaną na wniosek osoby prowadzącej, na sfinansowanie kosztów zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych; dotacja jest wypłacana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego będącej dla tej szkoły organem rejestrującym. Przeznaczenie i wysokość dotacji Dotacja celowa jest obliczana i przyznawana na wyposażenie publicznych szkół podstawowych w: • podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne, w kwocie do wysokości 75 zł na ucznia – w przypadku klas I–III, • materiały ćwiczeniowe w kwocie do wysokości 50 zł na ucznia – w przypadku klas I–III, • podręczniki lub materiały edukacyjne, w kwocie do wysokości: o 140 zł na ucznia – w przypadku klasy IV, o 180 zł na ucznia – w przypadku klasy V i VI, o 250 zł na ucznia – w przypadku klasy VII i VIII; • materiały ćwiczeniowe w kwocie do wysokości 25 zł na ucznia – w przypadku klas IV–VIII. Kwoty te są powiększane przez pomnożenie ich przez wskaźniki: • nie mniejsze niż 2 i nie większe niż 3 – w przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów, • nie mniejsze niż 5 i nie większe niż 10 – w przypadku uczniów słabowidzących posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników do kształcenia specjalnego przeznaczonych dla uczniów słabowidzących, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów, wydrukowanych w druku powiększonym, • nie mniejsze niż 10 i nie większe niż 25 – w przypadku uczniów niewidomych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników do kształcenia specjalnego przeznaczonych dla uczniów niewidomych, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów, wydrukowanych w systemie Braille’a lub technologii umożliwiającej ich odczyt przez uczniów niewidomych. Nowe rozporządzenie Wniosek o udzielenie dotacji na sfinansowanie kosztu zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych szkole podstawowej prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego oraz osobę fizyczną jest sporządzany na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 3 do Rozporządzenia. Do wniosku należy dołączyć informacje niezbędne dla ustalenia wysokości dotacji. Co istotne, trzeba wykorzystać w tym celu formularz nr 1 do Rozporządzenia, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – należy przekazać dane na formularzu nr 2 do Rozporządzenia. Do informacji tych należą m.in.: • prognozowana liczba uczniów danych klas w roku szkolnym 2023/2024, • prognozowany wzrost liczby uczniów klas II, III, V, VI i VIII w roku szkolnym 2023/2024 w stosunku do odpowiednio: o liczby uczniów klasy II szkoły podstawowej, którym w latach szkolnych 2021/2022 i 2022/2023 szkoła ta zapewniła podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne, o liczby uczniów klasy III szkoły podstawowej, którym w roku szkolnym 2022/2023 szkoła ta zapewniła podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne, o liczby uczniów klas V i VIII szkoły podstawowej, którym w latach szkolnych 2021/2022 i 2022/2023 szkoła ta zapewniła podręczniki lub materiały edukacyjne, o liczby uczniów klasy VI szkoły podstawowej, którym w roku szkolnym 2022/2023 szkoła ta zapewniła podręczniki lub materiały edukacyjne; • liczba uczniów danych klas w roku szkolnym 2023/2024, dla których istnieje konieczność zapewnienia przez szkołę podstawową: o podręczników do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczników do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiałów edukacyjnych, w przypadku uczniów klas II i III, o podręczników lub materiałów edukacyjnych, w przypadku uczniów klas V, VI i VIII; • liczba uczniów klas II, III, V, VI i VIII szkoły podstawowej, dla których istnieje konieczność zapewnienia podręczników lub materiałów edukacyjnych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych w związku z przekazaniem takich podręczników lub materiałów edukacyjnych wcześniej innej szkole. Podział i rozliczenie dotacji Minister właściwy ds. oświaty i wychowania dokonuje podziału między województwa środków budżetu państwa przeznaczonych w 2023 r. dla jednostek samorządu terytorialnego na dotacje celowe, o których mowa w art. 55 ust. 3 Ustawy, w terminie od 15 kwietnia do 26 września. Wojewoda udziela dotacji celowej, o której mowa w art. 55 ust. 3 Ustawy, w terminie do: • 3 czerwca – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od 15 kwietnia do 5 maja, • 8 sierpnia – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od 6 maja do 12 lipca, • 14 października – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od 13 lipca do 15 września. Ważne! Rozliczenie wykorzystania dotacji przekazywane przez dyrektora szkoły podstawowej niesamorządowej jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 6 do Rozporządzenia, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów, jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 7 do Rozporządzenia. Z kolei rozliczenie dotacji otrzymywanej przez jednostkę samorządu, przekazywane przez jednostkę samorządu terytorialnego, jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 8 do Rozporządzenia, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów, jest przekazywane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 9 do Rozporządzenia.