Przepisy nie regulują sposobu interpretacji realizacji poszczególnych kryteriów związanych z pracą nauczyciela przez dyrektora. Prezentujemy Państwu przykładowe wskazówki i sygnalizujemy, na jakie elementy warto zwrócić uwagę. Imię (imiona) i nazwisko nauczyciela: Data urodzenia: Miejsce zatrudnienia i zajmowane stanowisko: Staż pracy pedagogicznej: Stopień awansu zawodowego: Wykształcenie: Data dokonania ostatniej oceny pracy: Karta samooceny nauczyciela szkoły (przykładowe wskazówki) Lp. Obowiązkowe kryteria oceny pracy nauczyciela Opis realizacji kryterium 1. Poprawność merytoryczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych Kryterium obejmuje zwłaszcza: • wybór metod, form, pomocy i środków dydaktycznych odpowiednich do zaplanowanych celów i treści, • planowanie i organizowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego oraz opiekuńczego, • uzyskiwanie należytych efektów pracy z uczniem 2. Dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki Kryterium obejmuje zwłaszcza: • zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki na prowadzonych zajęciach, • stosowanie obowiązujących w jednostce procedur dotyczących bezpieczeństwa 3. Znajomość praw dziecka, w tym praw określonych w Konwencji o prawach dziecka, przyjętej dnia 20 listopada 1989 r., ich realizację oraz kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej Kryterium obejmuje zwłaszcza: • kierowanie się w podejmowanych działaniach dobrem ucznia i troską o jego zdrowie, • respektowanie praw dziecka i ucznia, • reagowanie na przypadki nieprzestrzegania praw dziecka i ucznia 4. Wspieranie każdego ucznia, w tym ucznia z niepełnosprawnością, w jego rozwoju oraz tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły oraz środowiska lokalnego Kryterium obejmuje zwłaszcza: • podejmowanie działań odpowiadających na potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości i zainteresowania uczniów, • budowanie u uczniów poczucia własnej wartości poprzez motywowanie do dalszego rozwoju, • stosowanie motywującego sposobu oceniania (w tym udzielanie uczniom i rodzicom informacji zwrotnej o wynikach nauczania), • zachęcanie uczniów do rozwijania zainteresowań i talentów, • podejmowanie działań włączających uczniów z niepełnosprawnościami lub trudnościami edukacyjnymi 5. Kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw oraz postaw obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej, w tym przez własny przykład nauczyciela Kryterium obejmuje zwłaszcza: • podejmowanie działań mających na celu kształtowanie u uczniów świadomości posiadanych praw, • zachęcanie do podejmowania działań społeczno-obywatelskich, • inicjowanie działań służących kształtowaniu u uczniów szacunku do drugiego człowieka, • podejmowanie działań zmierzających do kształtowania postawy patriotycznej u uczniów, • dawanie przykładu własną osobą przez prezentowanie wysokiej kultury osobistej 6. Współpraca z innymi nauczycielami w zakresie wynikającym z realizowanych przez placówkę zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz zadań statutowych Kryterium obejmuje zwłaszcza: • uczestniczenie w zajęciach prowadzonych przez innych nauczycieli, • uczestniczenie w organizowaniu projektów, imprez, uroczystości oraz innych przedsięwzięć odbywających się w jednostce 7. Przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania placówki oraz wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole, w którym nauczyciel jest zatrudniony Kryterium obejmuje zwłaszcza: • przestrzeganie regulacji statutu jednostki oraz obowiązujących w niej regulaminów wewnętrznych, • stosowanie procedur wewnętrznych przyjętych w danej jednostce, • przestrzeganie porządku pracy, w tym zwłaszcza wynikającego z regulaminu pracy, • poprawne i terminowe prowadzenie dokumentacji 8. Poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą, w tym w ramach doskonalenia zawodowego Kryterium obejmuje zwłaszcza: • podejmowanie zadań mających na celu doskonalenie warsztatu pracy nauczyciela oraz posiadanych kompetencji zawodowych w zakresie prowadzonych zajęć, • uczestniczenie w doskonaleniu zawodowym organizowanym w jednostce (zgodnie z jej potrzebami) 9. Współpraca z rodzicami Kryterium obejmuje zwłaszcza: • rozpoznanie środowiska uczniów, • udzielanie rodzicom bieżących informacji dotyczących rozwoju ich dziecka Proszę wskazać i opisać jedno dodatkowe kryterium oceny pracy przed dokonaniem oceny pracy spośród kryteriów wskazanych poniżej 1. Planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynikających ze specyfiki jednostki i zajmowanego stanowiska, z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć Kryterium obejmuje zwłaszcza: • wykorzystywanie w procesie dydaktycznym, wychowawczym i opiekuńczym metod aktywizujących, dostosowanych do potrzeb i możliwości uczniów, • wykorzystywanie w pracy narzędzi multimedialnych i informatycznych z uwzględnieniem specyfiki prowadzonych zajęć 2. Diagnozowanie potrzeb i możliwości ucznia oraz indywidualizowanie pracy z uczniem Kryterium obejmuje zwłaszcza: • planowanie pracy odpowiednio do rozpoznanych u uczniów potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, a także ich możliwości i zainteresowań, • indywidualizowanie procesów edukacyjnych, angażowanie ucznia w celu osiągnięcia przez niego postępów 3. Analizowanie własnej pracy, wykorzystywanie wniosków wynikających z tej analizy do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego oraz osiąganie pozytywnych efektów pracy Kryterium obejmuje zwłaszcza: • dokonywanie oceny własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej, • uwzględnianie wniosków z dokonywanej oceny w codziennej pracy z uczniami, • uzyskiwanie w rezultacie wdrażanych zmian pozytywnych efektów w zakresie wykonywanej pracy 4. Wykorzystywanie w pracy wiedzy i umiejętności nabytych w wyniku doskonalenia zawodowego Kryterium obejmuje zwłaszcza: • uczestniczenie w doskonaleniu zawodowym odpowiadającym potrzebom jednostki, • umiejętne wykorzystywanie w codziennej pracy wiedzy i umiejętności zdobytych w trakcie różnych form doskonalenia zawodowego 5. Realizowanie innych zajęć i czynności, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela, zwanej dalej „Ustawą Karta nauczyciela”, w tym udział w przeprowadzaniu egzaminów, o których mowa w art. 42 ust. 2b pkt 2 Ustawy Karta nauczyciela, i prowadzenie konsultacji, o których mowa w art. 42 ust. 2f Ustawy Karta nauczyciela Kryterium obejmuje zwłaszcza: • poprawne realizowanie innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych jednostki, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów, • udział nauczyciela w przeprowadzaniu egzaminów, odpowiednio: ósmoklasisty, zawodowego, potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i maturalnego – z wyjątkiem części ustnej, • prowadzenie konsultacji dla uczniów, wychowanków i rodziców w wymiarze 1 godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć – w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni 6. Podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, programowych lub metodycznych w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych Kryterium obejmuje zwłaszcza: • podejmowanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie dydaktyki, • podejmowanie nowatorskich działań wychowawczych i opiekuńczych, • wprowadzanie nowatorskich rozwiązań usprawniających organizację prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych 7. Pobudzanie inicjatyw uczniów przez inspirowanie ich do działań w szkole i środowisku pozaszkolnym oraz sprawowanie opieki nad uczniami podejmującymi te inicjatywy Kryterium obejmuje zwłaszcza: • inspirowanie uczniów do udziału w konkursach, turniejach, olimpiadach, uroczystościach, akcjach charytatywnych lub innych imprezach, • wspieranie uczniów w realizowaniu działań w danej jednostce oraz w środowisku lokalnym, a także sprawowanie opieki nad uczniami w trakcie tych działań 8. Prowadzenie oraz omawianie zajęć otwartych dla nauczycieli lub rodziców Kryterium obejmuje zwłaszcza: • planowanie i prowadzenie zajęć otwartych dla innych nauczycieli i dla rodziców, • omawianie przeprowadzonych zajęć oraz przedstawienie wniosków do dalszej pracy 9. Realizowanie powierzonych funkcji lub innych zadań zleconych przez dyrektora Kryterium obejmuje zwłaszcza: • poprawne i zgodne z przepisami realizowanie funkcji odpowiednio: wychowawcy klasy, doradcy metodycznego lub nauczyciela-konsultanta, mentora, nauczyciela opiekującego się oddziałem przedszkolnym, • wykonywanie innych zadań zleconych przez dyrektora, pod warunkiem, że nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub treścią stosunku pracy 10. Umiejętność rozwiązywania konfliktów wśród uczniów Kryterium obejmuje zwłaszcza: • podejmowanie przez nauczyciela powszechnie przyjętych i akceptowalnych sposobów przeciwdziałania pojawiającym się w środowisku uczniowskim konfliktom, • regularne podnoszenie umiejętności związanych z prawidłowym i skutecznym rozwiązywaniem sporów 11. Umiejętność rozpoznawania i stosowania komunikacji niewerbalnej oraz doskonalenie umiejętności komunikacyjnych Kryterium obejmuje zwłaszcza: • nabywanie oraz rozwijanie umiejętności pozwalających stosować komunikację niewerbalną (pozwalającą na komunikowanie postaw oraz emocji, wspomagającą komunikację językową oraz zastępowanie mowy, gdy kontakt werbalny jest utrudniony), • rozwijanie umiejętności komunikacyjnych pozwalających na skuteczne porozumiewanie się z uczniami, a także dostosowanie języka werbalnego oraz niewerbalnego do odbiorcy 12. Opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych lub innych programów wynikających ze specyfiki placówki lub zajmowanego stanowiska, z uwzględnieniem potrzeb uczniów Kryterium obejmuje zwłaszcza: • opracowanie i wdrożenie programu innowacyjnego na podstawie zdiagnozowanych u uczniów potrzeb, • dokonywanie oceny realizowanego programu oraz w miarę zdiagnozowanych potrzeb – wprowadzanie niezbędnych poprawek 13. Przeprowadzanie ewaluacji działań wynikających z pełnionej funkcji lub zadań związanych z oświatą realizowanych poza placówką oraz wykorzystywanie jej wyników do podnoszenia jakości pracy placówki Kryterium obejmuje zwłaszcza: • dokonywanie samooceny działań prowadzonych w ramach sprawowanej funkcji lub zadań wykonywanych poza jednostką oświatową, • wprowadzanie ulepszeń mających na celu zwiększenie efektywności wykonywanej w jednostce pracy 14. Współpraca z Centralną Komisją Egzaminacyjną lub okręgową komisją egzaminacyjną, w szczególności w charakterze egzaminatora, autora zadań lub recenzenta, placówkami doskonalenia nauczycieli lub uczelniami w zakresie opieki nad studentami odbywającymi praktyki pedagogiczne Kryterium obejmuje zwłaszcza: • pełnienie obowiązków egzaminatora OKE, przygotowanie zadań albo sprawowanie funkcji recenzenta CKE lub OKE, • współpracowanie z placówkami doskonalenia nauczycieli, • wykonywanie zadań opiekuna praktyk studenckich 15. Inne szczególne osiągnięcia nauczyciela wynikające z jego pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej Kryterium obejmuje zwłaszcza uzyskanie innych osiągnięć w zakresie pracy dydaktycznej, wychowawczej oraz opiekuńczej, niewymienionych w innych kryteriach, które mają istotny wpływ, np. ze względu na wspieranie potencjału rozwojowego ucznia (podpis nauczyciela)