STAN PRAWNY NA 28 GRUDNIA 2022 Nowelizacja Rozporządzenia w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2230), • Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.), • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2010 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 373 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 19 sierpnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1780). Regulacja art. 44zb Ustawy o systemie oświaty stanowi upoważnienie dla ministra właściwego ds. oświaty i wychowania do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów w szkołach publicznych. Minister określa w rozporządzeniu m.in.: • przypadki, w których dostosowuje się wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów i słuchaczy oraz podstawę tego dostosowania, z uwzględnieniem konieczności właściwego zapewnienia procesu kształcenia uczniów i słuchaczy, w tym słuchaczy szkół dla dorosłych, branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych funkcjonujących w zakładach karnych lub aresztach śledczych, • rodzaje obowiązkowych zajęć edukacyjnych, z których realizacji uczeń może być zwolniony, przypadki, w których to zwolnienie może nastąpić, rodzaje dokumentów będących podstawą zwolnienia oraz tryb i okres zwolnienia, uwzględniając indywidualne możliwości psychofizyczne ucznia, specyfikę danych zajęć edukacyjnych oraz celowość realizacji przez ucznia niektórych treści nauczania, • skalę rocznych, semestralnych i końcowych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych wraz ze wskazaniem, które z ocen według tej skali uznaje się za oceny pozytywne, a które za negatywne, oraz podstawowe obszary, które bierze się pod uwagę przy ocenianiu zachowania ucznia, skalę rocznej i końcowej oceny klasyfikacyjnej zachowania, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia jednolitego systemu oceniania ucznia, • funkcje oceniania bieżącego ucznia, z uwzględnieniem konieczności przekazywania uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, • warunki, tryb i formę przeprowadzania egzaminu klasyfikacyjnego, a także rodzaje zajęć edukacyjnych, z których nie przeprowadza się egzaminu klasyfikacyjnego, skład komisji powołanej do przeprowadzenia egzaminu klasyfikacyjnego, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia prawidłowości przeprowadzenia tego egzaminu oraz odpowiedniego udokumentowania jego przebiegu, • tryb i formę przeprowadzania egzaminu poprawkowego, skład komisji powołanej do przeprowadzenia egzaminu poprawkowego, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia prawidłowości przeprowadzenia tego egzaminu oraz odpowiedniego udokumentowania jego przebiegu, • tryb i formę przeprowadzania sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia oraz ustalania rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania. Na podstawie tego upoważnienia zostało wydane Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, znowelizowane Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 19 sierpnia 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Wprowadziło ono zmianę polegającą na ustanowieniu obowiązku zwolnienia ucznia branżowej szkoły I stopnia lub technikum, który nie ukończył szkoły i powtarza klasę programowo najwyższą, z odbywania praktycznej nauki zawodu lub obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego teoretycznego po spełnieniu określonych warunków. Zwolnienie ucznia będzie następowało w sytuacji, w której ów uczeń w wyniku klasyfikacji końcowej otrzyma pozytywne oceny klasyfikacyjne ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu odpowiednio teoretycznego kształcenia zawodowego (w tym zajęć realizowanych na turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników) lub praktycznej nauki zawodu oraz zda odpowiednio egzaminy zawodowe w zakresie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, w którym się kształci, lub egzamin czeladniczy w zawodzie, w którym się kształci. Zgodnie z nowym § 5a Rozporządzenia w przypadku zwolnienia ucznia, który odbył staż uczniowski, z obowiązku odbycia praktycznej nauki zawodu, o którym mowa w art. 121a ust. 4 Ustawy Prawo oświatowe: • w całości – w dokumentacji przebiegu nauczania wpisuje się „zwolniony w całości z praktycznej nauki zawodu” albo „zwolniona w całości z praktycznej nauki zawodu”, • w części – w dokumentacji przebiegu nauczania wpisuje się „zwolniony w części z praktycznej nauki zawodu” albo „zwolniona w części z praktycznej nauki zawodu”. Nowelizacja uregulowała także przypadek ucznia branżowej szkoły I stopnia realizującego dotychczas naukę zawodu jako młodociany pracownik, który zdał odpowiednio egzamin zawodowy lub egzamin czeladniczy w nauczanym zawodzie, a nie ukończył szkoły i powtarza klasę. Uczeń ten po zdaniu powyższych egzaminów przestaje być pracownikiem młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 191 § 3 i art. 195 § 2 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, czyli w Rozporządzeniu w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Do ucznia tego będą miały zastosowanie regulacje dodawanego § 5b zmienianego Rozporządzenia oraz dodawanego § 5c. Według dodawanego do Rozporządzenia w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych § 5b ust. 1 dyrektor technikum i branżowej szkoły I stopnia zwalnia ucznia klasy programowo najwyższej, który nie ukończył szkoły i w kolejnym roku szkolnym powtarza klasę, z obowiązku odbycia praktycznej nauki zawodu, jeżeli uczeń ten: • w wyniku klasyfikacji końcowej otrzymał pozytywne oceny klasyfikacyjne ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu praktycznej nauki zawodu oraz • zdał egzaminy zawodowe w zakresie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, w którym się kształci, lub zdał egzamin czeladniczy w zawodzie, w którym się kształci. W myśl ust. 2 tej regulacji dyrektor technikum i branżowej szkoły I stopnia zwalnia ucznia klasy programowo najwyższej, który nie ukończył szkoły i w kolejnym roku szkolnym powtarza klasę, z obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego teoretycznego, w tym zajęć realizowanych na turnusie dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, jeżeli uczeń ten: • w wyniku klasyfikacji końcowej otrzymał pozytywne oceny klasyfikacyjne ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego teoretycznego oraz • zdał egzaminy zawodowe w zakresie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, w którym się kształci, lub zdał egzamin czeladniczy w zawodzie, w którym się kształci. W przypadku, gdy uczeń klasy programowo najwyższej branżowej szkoły I stopnia: • realizował naukę zawodu jako młodociany pracownik oraz • nie ukończył szkoły i w kolejnym roku szkolnym powtarza klasę, oraz • zdał egzamin zawodowy w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, w którym się kształci lub egzamin czeladniczy w zawodzie, w którym się kształci, oraz • w wyniku klasyfikacji końcowej nie otrzymał pozytywnych ocen klasyfikacyjnych ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu praktycznej nauki zawodu – uczeń ten realizuje praktyczną naukę zawodu w ramach stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ust. 1 Prawa oświatowego, a który reguluje § 5c znowelizowanego Rozporządzenia.