Święta Bożego Narodzenia Scenariusz zajęć przedszkolnych dla dzieci w wieku od pięciu do sześciu lat Opracowała: Natalia Pośpiech, nauczycielka wychowania przedszkolnego, podchodząca do nauczania w sposób innowacyjny, terapeutka Integracji Sensorycznej, terapeutka ręki, trenerka drużyn Destination Imagination w międzynarodowym projekcie edukacyjnym, autorka konkursów i gier terenowych, propagatorka pozytywnej dyscypliny i twórczego rozwiązywania problemów, koordynatorka wielu konkursów oraz projektów edukacyjnych Cele ogólne: • zapoznanie z tradycjami świąt Bożego Narodzenia, • wywołanie radości z powodu zbliżających się świąt. Cele szczegółowe – dziecko: • w obszarze fizycznym: o uczestniczy w zabawach ruchowych, o aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, o rozwija ogólną sprawność ruchową, o czuje własne ciało; • w obszarze emocjonalnym: o posiada umiejętność wyrażania przeżyć, nastrojów, emocji za pomocą gestów, ru-chów i mimiki, wyraża radość podczas zabawy ruchowej, o wyraża zadowolenie z dobrze wykonanej pracy, o wypowiada się na temat swoich odczuć, o wykazuje się inwencją twórczą i odwagą w prezentowaniu efektów własnej pracy; • w obszarze społecznym: o obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe, o przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej, o komunikuje się z dziećmi oraz osobami dorosłymi, o uważnie słucha i rozumie polecenia nauczyciela, o współpracuje w grupie; • w obszarze poznawczym: o zna zwyczaje i tradycje bożonarodzeniowe, o układa historyjki z obrazków, o odnajduje takie same bombki, o odgaduje zapach świątecznych przysmaków, o liczy w zakresie 10., o układa obrazek z pociętych części, o zna kardynalny i porządkowy aspekt liczb, o określa kierunek, z którego dochodzi dźwięk, o odszukuje w sali odpowiednie przedmioty, o gra na prostych instrumentach, o doskonali umiejętność koncentracji, o głoskuje i sylabizuje, o uważnie słucha zagadek i utworów literackich, o czyta zakodowany wyraz, o rozwija pamięć, o odpowiada na pytania, o czyta obrazy, o czyta globalnie. Kompetencje kluczowe: • w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej, • matematyczne, • osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się, • w zakresie rozumienia i tworzenia informacji. Formy pracy: • z całą grupą, • indywidualna. Metody: • problemowa, • słowna, • działalności praktycznej. Pomoce dydaktyczne: • wydrukowane bombki (duże i małe), duża kostka do gry, goździki, rodzynki, poma-rańcza, anyż, wanilia, migdały, cynamon, piernik, wędzone owoce, bębenek, tarka, klawesy, trójkąty. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Przywitanie Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel mówi: „Jeśli są tu dzieci, które lubią ubierać choinkę, niech staną na paluszkach i policzą do pięciu. Jeśli są tu dzieci, które mają już choinkę w domu, niech zrobią trzy przysiady. Jeśli są tu dzieci, które nie mogą się doczekać świąt Bożego Na-rodzenia, niech zrobią cztery pajacyki. Jeśli są tu dzieci, które lubią dostawać prezenty, niech podskoczą cztery razy”. 2. Słuchanie opowiadania Dzieci słuchają opowiadania Agnieszki Galicy pt. Komu potrzebne jest Boże Narodzenie? Pewnej ciemnej nocy, kiedy padał gęsty, biały śnieg, z nieba na ziemię wędrował mały Aniołek i niósł w ręce złoty dzwoneczek. Hop, hop, hop, hop – przeskakiwał Aniołek z płatka na płatek, aż znalazł się na ziemi. Spotkał go szary, pręgowany Kocur, który właśnie wyszedł na spacer. – Co ty tu robisz? – spytał Kocur Aniołka. – Jak to co? Idę, żeby przypomnieć wszystkim, że są święta Bożego Narodzenia – odparł Anioł – będę głośno dzwonił moim dzwoneczkiem. – A komu potrzebne są święta Bożego Narodzenia? – mruknął niechętnie Kot. – Nie wiesz komu? – zdziwił się Aniołek i zadzwonił dzwoneczkiem. – Wszystkim! Wszystkim potrzebne jest Boże Narodzenie – i znowu zadzwonił. – Wszystkim – prychnął kocur. – Wszystkim, to znaczy komu? – Och – westchnął Aniołek i usiadł na zaśnieżonym płocie – to długa historia. Święta Bożego Narodzenia potrzebne są choince, żeby mogła ubrać się w kolorowe bombki, i gwiazdkom, żeby mogły wyrosnąć na czubku choinek. – I komu jeszcze? – zapytał zaciekawiony Kot. – Jeszcze? – Aniołek zastanowił się chwilkę. – Boże Narodzenie potrzebne jest mamusi, żeby ubrała się w najpiękniejszą sukienkę, i tatusiowi, żeby pokazał, jaki jest mocny, i przyniósł do domu największą choinkę, i dzieciom, które czekają na prezenty. – I jeszcze? – dopytywał się Kot. – Po co jeszcze są te święta? – Jeszcze po to – odparł Aniołek – żeby wszyscy spróbowali, jak smakuje biały, wigilijny opłatek, i żeby zaśpiewali kolędę: Chwała na wysokości, chwała na wysokości, a pokój na ziemi. – Tak – zamruczał Kot – teraz już wiem, po co jest Boże Narodzenie. A Aniołek powędrował dalej, głośno dzwoniąc swoim dzwoneczkiem. Rozmowa na temat treści opowiadania: • Po czym Aniołek zszedł na ziemię? • Kogo spotkał Aniołek na ziemi? • O co Kot zapytał Aniołka? • Komu potrzebne jest Boże Narodzenie? • A wy jak sądzicie, komu jeszcze jest potrzebne Boże Narodzenie? • Czy wam jest potrzebne Boże Narodzenie? Dlaczego? • Co by było, gdyby święta Bożego Narodzenia nie istniały? 3. Oglądanie filmu edukacyjnego Dzieci oglądają film edukacyjny: Tradycje świąteczne (EduKredka) lub Karolek i święta Bo-żego Narodzenia . Nauczyciel zadaje dzieciom pytania: • Kiedy rozpoczynamy wieczerzę wigilijną? (Gdy pojawi sie pierwsza gwiazda na niebie). • Czym kiedyś ludzie przystrajali choinkę? (Jabłkami, ozdobami ze słomy i siana, świeczkami). • Jakie potrawy stawiamy na stole wigilijnym? Podajcie przykłady (Barszcz czerwony, karp, kapusta, pierogi, zupa grzybowa itd.). • Czym dzielimy się podczas wieczerzy wigilijnej? (Opłatkiem). • Co składamy sobie podczas Wigilii? (Życzenia). • Co można włożyć do portfela po przygotowaniu wieczerzy wigilijnej? (Łuskę karpia przygotowywanego na Wigilię). • Jakie mamy tradycje świąt Bożego Narodzenia? (Ubieranie choinki, przygotowywanie potraw wigilijnych, wypatrywanie pierwszej gwiazdki, wkładanie sianka pod obrus, spożywanie wieczerzy wigilijnej, puste miejsce dla nieobecnych, dzielenie się opłatkiem, składanie życzeń, obdarowywanie się prezentami, śpiewanie kolęd, udział w pasterce). 4. Świąteczne zgadywanki Nauczyciel zadaje pytania, a chętne dzieci odpowiadają: W święta uroczyste, grudniowe, gdy do Wigilii już wszystko gotowe, wisi kolorowa, okrągła i szklana, od choinkowych lampek rozgrzana. (BOMBKA) Gałązki zielone, igiełkami usiane ma to drzewko świąteczne przez dzieci kochane. (CHOINKA) W centralnym miejscu stołu leży, między siankiem i stosem talerzy, wśród karpia, stroika i mazurka, dzielą się nim tata, mama i córka. (OPŁATEK) Co roku w grudniową noc wszystko ma czarodziejską moc. Wtedy też Mikołaj Święty rozdaje dzieciom... (PREZENTY) Długim sznurem choinkę oplatają i ją pięknie oświetlają! (LAMPKI) W tym ubogim domku mieszkają zwierzęta, tam też nocowała Rodzina Święta. (SZOPKA) Gdy śpiewasz je wraz z rodziną, radośnie wam święta płyną, a Bóg nowonarodzony w żłóbku śpi rozanielony. (KOLĘDA) Już słychać kolędy, drzewka pachną wokół, pora na kolację najważniejszą w roku. (WIGILIA) W święta grudniowe, gdy cały dzień trzeba pościć, bardzo smakuje ta ryba, co mało ma ości. (KARP) Do grzecznych dzieci jedzie saniami z dzwoneczkami, ma długą białą brodę i worek z prezentami. (MIKOŁAJ) 5. Znajdź swoją bombkę Zabawa dydaktyczna. Nauczyciel przykleja na ścianach w różnych miejscach duże sylwety bombek w różnych kształtach i kolorach (załącznik nr 1). Dzieci losują z worka te same bombki, tylko w mniejszych rozmiarach, każde dziecko jedną. Podczas muzyki dzieci masze-rują po dywanie, a gdy nauczyciel pauzuje muzykę, dzieci odszukują w sali sylwetę takiej samej bombki i stają przy niej. Wspólnie z nauczycielem liczą, których bombek jest najwięcej, a których najmniej. Podczas powtórzeń zabawy dzieci zamieniają się bombkami. 6. Skąd nadchodzi św. Mikołaj? Zabawa słuchowa i określanie kierunku, z którego dochodzi dźwięk bębenka. Nauczyciel zasłania oczy jednemu dziecku, a następnie przemieszczając się w różne części sali, gra na bębenku. Zadaniem dziecka jest wskazanie kierunku, z którego dochodzi do niego dźwięk. 7. Składana historia świąteczna Zabawa dydaktyczna. Nauczyciel przykleja do dużej kostki do gry lub wkłada w kieszonki sześć ilustracji (załącznik nr 2). Dzieci po kolei rzucają kostką i zaczynają opowiadać historię. Kolejne dziecko rzuca kostką i kontynuuje wątek, który zaczęło poprzednie, dopowiadając swoją część. Inna wersja tej zabawy polega na rzucaniu przez jedno dziecko trzy razy kostką i układaniu całej historii tak, aby znalazły się w niej trzy wyrzucone elementy. Dzieci mogą tworzyć hi-storie w parach, grupach lub indywidualnie. 8. Świąteczne zapachy Nauczyciel zawiązuje chustką oczy wybranemu dziecku. Jego zadaniem jest poznanie po za-pachu świątecznych przysmaków: goździki, rodzynki, pomarańcze, anyż, wanilia, migdały, cynamon, piernik, wędzone owoce. 9. Świąteczna układanka Nauczyciel dzieli dzieci na dwuosobowe zespoły. Dzieci układają z kilku elementów różne ilustracje związane ze świętami (załącznik nr 3). Liczbę elementów wycinamy w zależności od możliwości psychofizycznych dzieci. Zadanie polega na ułożeniu obrazka. Po skończonej pracy każda para prezentuje ułożone ilustracje. 10. Świąteczne głoskowanie Zabawa dydaktyczna – analiza i synteza wyrazów wyrzuconych kostką. 11. Dotknij czegoś, co jest... Zabawa ruchowa. Dzieci swobodnie tańczą na dywanie w rytm piosenki MuzyKat Zima się zaczyna . Nauczyciel, w momencie gdy robi pauzę, zadaje dzieciom zadanie: • dotknijcie czegoś, co ma taki kolor, jak choinka, • dotknijcie czegoś, co jest tak samo gładkie, jak bombka, • dotknijcie czegoś, co ma taki kolor, jak ubranie mikołaja, • dotknijcie czegoś, co jest milutkie, jak puch, • dotknijcie czegoś, co ma ten sam kształt, co bombka, • dotknijcie czegoś, co jest tak szorstkie, jak broda mikołaja, • dotknijcie czegoś, co jest tak małe, jak groszek. 12. Instrumentacja piosenki MuzyKat Tak się zachmurzyło Dzieci dostają instrumenty: trójkąty, klawesy (drewniane pałeczki), tarkę Guiro. Dzieci z trójkątami grają na początku piosenki, gdy nie ma wokalu, w rytm powolnych dźwięków fortepianu, oraz w środku piosenki, gdy pojawia się ten sam dźwięk. Następnie grają dzieci z klawesami w rytm spadającego śniegu: „Pada, pada śnieżek biały, dawno go nie było” oraz: „Pojedziemy wszyscy razem z wysokiej góreczki” i „Pędzimy, pędzimy, nic się nie boimy”. Dzieci z tarkami grają w momencie, gdy w tekście piosenki słychać „Bęc na śnieżek”. 13. Uzupełnienie kart pracy 14. Pożegnanie i podziękowanie za wspólne zajęcia