Dzień Guzika Scenariusz zajęć przedszkolnych Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • rozwijanie kompetencji związanych z samoobsługą, • kształtowanie lateralizacji – ćwiczenia w obrębie motoryki małej, • rozwijanie kompetencji matematycznych, • kształtowanie myślenia od szczegółu do ogółu, • uczestnictwo w zabawach zmysłowych: dotyk, słuch, wzrok, • ćwiczenia bazujące na koncentracji oraz uwadze wzrokowej. Cele szczegółowe: • tworzenie przypuszczeń na podstawie podanych informacji, • ćwiczenie zapinania i rozpinania ubrań, • wysłuchanie historii o bałwanku, • przyklejanie guzików na taśmę dwustronną, • przeliczanie guzików, układanie ich w ciągi kolorystyczne oraz szeregowanie według wielkości, • kreślenie po śladzie, • nawlekanie guzików na nitkę, • tworzenie rysunku na bazie koła, • podejmowanie pierwszych prób szycia. Formy pracy: • indywidualna, • zbiorowa, • grupowa. Materiały dydaktyczne: • mały worek, sakiewki, pudełeczka, wielokolorowe guziki różnej wielkości, duże guziki z dużymi dziurkami, materiały z różnymi rodzajami zapięć, taśma dwustronna, pisaki, kredki, mulina, igły zaokrąglone dla dzieci, materiał do szycia. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Nasz mały bohater Nauczyciel przynosi do sali bardzo mały woreczek. Opowiada dzieciom, że mieszka w nim główny bohater zajęć. Pyta, czy przypuszczają, kto lub co może się znajdować w tak małym domku. Wychowankowie podają różne odpowiedzi. W tej zabawie nie ma złych odpowiedzi, warto popuścić wodze fantazji. Kto wie, może takie miejsce przypadłoby do gustu zarówno małej pchełce, jak i ziarnku grochu. Po krótkiej zabawie tematycznej każde dziecko podchodzi do nauczyciela i wkłada paluszek/rączkę do sakiewki. Teraz uczestnicy zabawy są w stanie określić, co jest głównym tematem dnia. To oczywiście guzik! 2. Z tablicą sensoryczną w tle – rodzaje zapięć w ubraniach „Guzik to przedmiot, który wielokrotnie towarzyszy nam podczas naszych codziennych przy-gód. Nie wierzycie? Bardzo łatwo to sprawdzić”. Nauczyciel prosi dzieci, aby podniosły rękę te osoby, które mają na swoim ubraniu choć jeden guzik. „Jak widać, jest przy nas nawet wte-dy, gdy o nim nie myślimy, i podróżuje razem z nami, odwiedzając wszystkie ciekawe miejsca, do których co dnia zawitamy. „To bardzo przydatny przedmiot, który pozwala połączyć ze sobą dwie części materiału”. Na-uczyciel rozdaje dzieciom materiałowe kieszonki lub poszewki na poduszki i prosi o ich za-pięcie. Po ćwiczeniach kontynuuje opowieść: „Guzik to nie jedyny sposób łączenia tekstyliów. Mamy ich wiele. Spójrzcie na swoje ubrania. Czy potraficie je wymienić? Rzepy, zatrzaski, suwaki, sznurówki, sznurki czy klamry, to tylko niektóre z nich”. Wychowawca rozdaje dzieciom skrawki materiałów z różnymi rodzajami zapięć. Przedszkolaki próbują swoich sił w zapinaniu i rozpinaniu ubrań. Ćwiczą w ten sposób zarówno samoobsługę, jak i motorykę dłoni. 3. Historia bałwanka Gdy wychowankowie potrenowali już ważną umiejętność ściśle związaną z ubieraniem się, prowadzący zajęcia zaprasza wszystkich małych odkrywców do koła. Uczestnicy zabawy bę-dą mieli szansę posłuchać pewnej historii. Nie tak dawno temu, w małym, górskim miasteczku spadł śnieg. Dzieci cieszyły się ogromnie, gdyż uwielbiały białą zimę. Mogły wtedy oddać się śnieżnemu szaleństwu: jedne rzucały się śnieżkami, inne jeździły na sankach, a jeszcze inne tworzyły ślady w białym, lepkim puchu. Pewien chłopiec imieniem Jaś cały czas wędrował z wielką, śniegową kulą. Zapytany przez przyjaciół, nad czym tak ciężko pracuje, odparł: „Lepię bałwana”. Mijała godzina za godziną, a koledzy i koleżanki chłopca coraz chętniej przyłączali się do jego dzieła. Około godziny czwartej po południu ich oczom ukazał się duży, śniegowy stwór. Bałwan miał oczy z węgielków, nos z marchewki, szalik i piękną czapkę na głowie. Czegoś mu jednak brakowało... „Już wiem! – krzyknęła Klara – Brakuje mu guzików!” Dzieci szybciutko rozbiegły się w poszukiwaniu czegoś, co pomogłoby im dokończyć dzieła. Gdy skończyli, byli z siebie tak dumni, że swojego śniegowego przyjaciela nazwali Guziczkiem... W końcu każdy bałwan powinien móc zapiąć swój strój. Już i tak dość chłodu gości w jego życiu. Przedszkolaki, idąc za przykładem dzieci, będą miały szansę dokończyć wizerunek bałwana. Wychowawca rozdaje uczestnikom zabawy karty pracy z wizerunkiem śnieżnego przyjaciela (załącznik nr 1). Ich zadaniem jest doczepienie guzików w wyznaczonych miejscach. Praca odbywa się z wykorzystaniem dwustronnej taśmy klejącej. Na koniec dzieci umieszczają wszystkie swoje dzieła na korkowej tablicy, tworząc zimową galerię prac. 4. Guzikowa matematyka Guziki potrafią być doskonałym środkiem dydaktycznym. Warto wykorzystać je w rozmai-tych działaniach matematycznych. Wychowawca przynosi dzieciom worki z różnymi guzi-kami, a następnie zaprasza ich do podjęcia kilku wyzwań: 1. Kolorowe rytmy. Na stoliku przed każdym dzieckiem nauczyciel układa ciąg guzików tej samej wielkości, ułożonych w kolorystyczny rytm. Zadaniem wychowanków jest jego kontynuowanie. Warto postarać się, aby każde dziecko miało swój indywidualny ciąg. Prowadzący pozostawia po sobie na stolikach pudełka z guzikami. Czas działać i stworzyć piękny guzikowy pociąg. Po wykonaniu zadania następuje jego sprawdzenie. 2. Przeliczanie guzików. Każdy przedszkolak otrzymuje welurową sakiewkę lub małe pudełko z guzikami. Jego zadaniem jest przeliczenie, ile guzików znalazło się w poda-rowanym mu opakowaniu. Po podaniu wszystkich odpowiedzi, guziki trafiają ponow-nie do sakiewek/pudełek, a wszystkie opakowania zostają przemieszane. Następuje druga runda. Dzieci losują pudełko i przystępują do nowego wyzwania rachunkowego. 3. Układanie według wielkości. Uczestnicy zabawy otrzymują po pięć guzików różnej wielkości. Ich zadaniem jest ułożenie ich od najmniejszego do największego. Gdy po-lecenie zostanie wykonane, przedszkolaki sprawdzają swoje zadanie, a następnie po-nownie mieszają guziki i układają je od największego do najmniejszego. 5. Guzikowe ćwiczenia ręki Guzik kojarzy się również z pracami manualnymi. To doskonały przyrząd do zabaw związa-nych z ćwiczeniem ręki. Oto kilka propozycji działań praktycznych: 1. Po konturze. Nauczyciel rozdaje wychowankom kartę pracy, na której przedstawiony jest duży kontur guzika (załącznik nr 2). Zadaniem przedszkolaków jest obrysowanie szablonu. Dzieci kreślą po linii za pomocą kolorowych pisaków. Prace starają się wy-konać jak najdokładniej. 2. Nawlekanie guzików. Wychowawca rozdaje uczestnikom zabawy mulinę nawleczoną na specjalną dla dzieci zaokrągloną igłę. Następnie przedszkolaki otrzymują różnoko-lorowe guziki z dużymi dziurkami. Ich zadaniem jest nawleczenie guzików na nitkę i stworzenie wielobarwnego łańcuszka. 3. Od guzika wszystko się zaczęło. Tym razem czas na ćwiczenie wyobrażeniowe. Na-uczyciel podarowuje dzieciom po jednym, jak największym guziku. Przedszkolaki ob-rysowują go na kartce, a następnie podnoszą przedmiot i przyglądają się otrzymanej figurze. „Czy już ją znacie? Tak, to koło. Występuje ono w wielu miejscach, przed-miotach”. Na bazie otrzymanego koła uczestnicy zabawy tworzą własny rysunek. „W co zamieniły się ich figury?” Tego wychowankowie dowiedzą się podczas prezen-tacji prac. 6. Wyzwane godne guzika, czyli szycie Na koniec najtrudniejsze zadanie manualne. Przedszkolaki ponownie otrzymują po dużym guziku, który wcześniej obrysowywali. Teraz jednak nie będą rysować, lecz szyć. Ich zada-niem jest próba jego przyszycia do materiału otrzymanego od nauczyciela. Wychowawca pre-zentuje dzieciom technikę szycia, którą za pomocą zaokrąglonych igieł starają się powtórzyć. Warto zadbać o to, aby na początku działań pojawiły się w sali dodatkowe osoby dorosłe jako wsparcie. Pomoże to uniknąć zamieszania i poplątania nici przez dzieci przy pierwszej próbie zmierzenia się z tą trudną i nową czynnością.