Mikołajki Scenariusz zajęć przedszkolnych dla dzieci w wieku od pięciu do sześciu lat Opracowała: Natalia Pośpiech, nauczycielka wychowania przedszkolnego, podchodząca do nauczania w sposób innowacyjny, terapeutka Integracji Sensorycznej, terapeutka ręki, trenerka drużyn Destination Imagination w międzynarodowym projekcie edukacyjnym, autorka konkursów i gier terenowych, propagatorka pozytywnej dyscypliny i twórczego rozwiązywania problemów, koordynatorka wielu konkursów oraz projektów edukacyj-nych Cele ogólne: • zapoznanie z tradycjami związanymi z mikołajkami, • pielęgnowanie zwyczajów mikołajkowych. Cele szczegółowe – dziecko: • w obszarze fizycznym: o uczestniczy w zabawach ruchowych, o aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, o rozwija ogólną sprawność ruchową, o czuje własne ciało; • w obszarze emocjonalnym: o posiada umiejętność wyrażania przeżyć, nastrojów, emocji za pomocą gestów, ru-chów i mimiki, o wyraża radość podczas zabawy ruchowej, o wyraża zadowolenie z dobrze wykonanej pracy, o wykazuje się inwencją twórczą i odwagą w prezentowaniu efektów własnej pracy; • w obszarze społecznym: o obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe, o przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej, o komunikuje się z dziećmi oraz osobami dorosłymi, o uważnie słucha i rozumie polecenia nauczyciela, o współpracuje w grupie; • w obszarze poznawczym: o zna zwyczaje mikołajkowe, o zna historię św. Mikołaja, o zna atrybuty św. Mikołaja, o liczy w zakresie 10, o układa pocięty obrazek w całość, o zna kardynalny i porządkowy aspekt liczb, o określa kierunek, z którego dochodzi dźwięk, o segreguje prezenty według wielkości, o czyta zakodowaną drogę, o doskonali umiejętność koncentracji, o uważnie słucha treści utworów literackich, o rozwija pamięć, o odpowiada na pytania, o czyta obrazy, o czyta globalnie. Kompetencje kluczowe: • w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej, • matematyczne, • osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się, • w zakresie rozumienia i tworzenia informacji. Formy pracy: • grupowa, • indywidualna. Metody: • problemowa, • słowna, • działalności praktycznej. Pomoce dydaktyczne: • dzwoneczek, czerwony worek, piłka, lalka, klocek, książka, czapka, szalik, but, kredka, kartoniki z cyframi lub kropkami. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Przywitanie Iskierka św. Mikołaja – zabawa integracyjna. Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel mówi: „Iskierkę św. Mikołaja puszczam w krąg, niech radosna i ciepła wróci do mych rąk”. Nauczyciel przesyła dzieciom „iskierkę” (czapkę mikołaja). Dzieci kolejno przekazują czapkę, aż powróci ona do nauczyciela. 2. Słuchanie wierszy Dzieci słuchają wierszy: Święty Mikołaj (Halina Szal) 6 grudnia – jak dobrze wiecie, Święty Mikołaj chodzi po świecie. Dźwiga swój worek niezmordowanie I każde dziecko prezent dostanie. Dla Asi ma piłkę, dla Bartka – sanki I figurówki dla Zuzanki. Kasi książeczkę da z obrazkami I lalkę Barbie z ubrankami. Dla Krzysia ma czapkę i rękawiczki, Bliźniaczkom z Płocka da dwa szaliczki. A dla Jędrusia z Zakopanego Ma narty i piękne klocki lego. A kiedy rozda już prezenty, Wraca do nieba uśmiechnięty. Choć może czasem przykro Świętemu, Że nikt prezentów nie daje Jemu. W mroźną noc grudniową... (autor nieznany) W mroźną noc grudniową Wśród śnieżnej zamieci Para reniferów Z nieba do nas leci Ciągną piękne sanie W złocistym zaprzęgu A w saniach Mikołaj I worek prezentów Święty Mikołaju Na Ciebie czekamy Przez okno zmarznięte Ciągle wyglądamy Przyjdź do nas w gościnę Szczerze zapraszamy Wierszyk Ci powiemy Piosenkę zaśpiewamy A Ty daj prezenty Rózgi odrzuć w kąt I życz wszystkim dzieciom Kolorowych Świąt. 3. Oglądanie filmu edukacyjnego Dzieci oglądają film edukacyjny pt. Kazio i Święty Mikołaj . 4. Quiz „Co wiem o św. Mikołaju?” Nauczyciel zadaje pytania, a chętne dzieci odpowiadają: • Gdzie mieszka św. Mikołaj? (Laponia, północna Finlandia) • Którego dnia św. Mikołaj roznosi prezenty? (6 grudnia) • Kto pomaga św. Mikołajowi w przygotowaniu prezentów? (elfy) • W czym św. Mikołaj nosi prezenty dla dzieci? (w worku) • Jakim pojazdem św. Mikołaj rozwozi prezenty? (saniami) • Kim był kiedyś św. Mikołaj? (biskupem) • Dlaczego Mikołaj stał się świętym? (był bardzo dobry dla ludzi, pomagał im, rozdał cały swój majątek biednym) • Co można zostawić św. Mikołajowi na stoliku? (ciasteczka i mleko) • Jakie zwierzęta ciągną pojazd św. Mikołaja? (renifery) • W jaki sposób św. Mikołaj dostaje się do domów dzieci? (przez komin, przez okno) • Jak wygląda św. Mikołaj? W co jest ubrany? (jest bardzo stary, ma siwą, długą brodę, nosi czerwony płaszcz...) • Gdzie św. Mikołaj kładzie prezenty? (pod choinką) • Jaki jest ulubiony kolor św. Mikołaja? (czerwony) • O co św. Mikołaj pyta dzieci przed rozdaniem prezentów? (czy były grzeczne) • Skąd św. Mikołaj wie, jakie prezenty chcą otrzymać dzieci? (dzięki listom) • Co mogą dostać od św. Mikołaja niegrzeczne dzieci? (rózgę) 5. Słuchanie piosenki Dzieci słuchają piosenki To Mikołaj, to Mikołaj . Nauka piosenki metodą słuchową. Zabawa ruchowa przy piosence. Dzieci podczas piosenki tworzą własną inscenizację ruchową. 6. Dzwoneczek Renifera Zabawa słuchowa polegająca na określaniu kierunku, z którego dochodzi dźwięk dzwoneczka. Nauczyciel zasłania oczy jednemu dziecku, a następnie, przemieszczając się w różne części sali, gra na dzwoneczku. Zadaniem dziecka jest wskazanie kierunku, z którego pochodzi dźwięk. 7. Mikołaj w podróży Opowieść ruchowa. Nauczyciel czyta tekst oraz ilustruje ruchem czynności wykonywane przez św. Mikołaja. Dzieci powtarzają ruchy nauczyciela. Święty Mikołaj wiedział, że już czas, by wyruszyć w podróż po świecie (kiwanie głową). Wybiła północ, jest 6 grudnia. Tej nocy Mikołaj odwiedzi każdy dom, w którym mieszkają dzieci. Chwycił więc kubek z gorącą czekoladą (dzieci udają, że piją z kubka) i wziął ostatni łyk. „To mi doda sił” – pomyślał i wyszedł ze swojego mikołajowego domu na podwórko (dzieci idą w miejscu). Od razu wskoczył w głęboki śnieg. Musiał przejść do swoich sań, które stały na wzgórzu (chodzenie po śniegu, podnoszenie wysoko kolan). Była to mroźna, grudniowa noc. Mikołaj musiał rozgrzać dłonie, więc zaczął rozcierać zmarznięte ręce (pocieranie rąk jedna o drugą, chuchanie w nie), podskoczył też pięć razy dla rozgrzewki (pięć podskoków). W końcu dotarł na miejsce. Chwycił wielki worek stojący obok sań i wrzucił go na pokład (dźwiganie worka z prezentami). Przywitał się z reniferami, swoimi kompanami. To dzięki nim przemierzy dziś cały świat (głaskanie reniferów). Wskoczył na sanie i zawołał „Ho, ho, ho!” (dzieci niskim głosem wymawiają zawołanie św. Mikołaja: „ho, ho, ho”). W tym momencie sanie powoli ruszyły. Renifery musiały użyć dużo siły, by ruszyć z miejsca, ale potem było już tylko lepiej (ciągnięcie sań). Wzbiły się w powietrze, by dotrzeć do każdego zakątka świata. Pierwszym dzieckiem, które odwiedziły, był Jaś. Stanęły na ośnieżonym dachu jego domu. Mikołaj zszedł z sań, chwycił za worek i od razu zobaczył komin, do którego można było się dostać, wchodząc po drabinie (dzieci podnoszą raz jedną, raz drugą nogę, ilustrując wchodzenie po drabinie). Wszedł na sam szczyt i wskoczył do komina (podskok). W kominie było ciemno i bardzo ciasno. Mikołaj musiał się przeciskać, aby dostać się do wnętrza domu (dzieci kładą się na dywanie i czołgają się). W końcu dotarł na sam dół, wyszedł z kominka prosto do salonu, gdzie stała pięknie ozdobiona choinka. Otrzepał się z sadzy (otrzepywanie ubrania). Wiedział, że musi zachowywać się bardzo cicho i ostrożnie. Zaczął się powoli skradać (skradanie się z workiem na plecach). Jednak jego uwagę przykuły maślane ciasteczka i gorące mleko, które stały na stoliczku obok choinki. To był poczęstunek od Jasia. On zawsze o nim pamięta! Mikołaj zaczął jeść przepyszne ciasteczka (dzieci udają, że jedzą), popił gorącym mlekiem (przechylanie kubka, picie z niego) i z ochotą zaczął wyciągać prezenty dla całej rodziny. „Kocham tę pracę” – pomyślał Mikołaj i uśmiechnął się szeroko (dzieci uśmiechają się). 8. Atrybuty św. Mikołaja Nauczyciel wycina w czarnej kartce siedem kół. Wycięte koła oraz kartkę przykleja gumą kle-jącą do ilustracji: czapki św. Mikołaja, jego sań, rózgi, prezentu, worka z prezentami, butów i brody. Odsłania po jednym kole, aby dzieci miały czas odgadnąć, co kryje się pod spodem. 9. Układanka Nauczyciel dzieli dzieci na dwuosobowe grupy. Jeśli liczba dzieci jest nieparzysta, to jedna grupa będzie trzyosobowa. Dzieci układają z kilku elementów różne ilustracje związane ze św. Mikołajem (załącznik nr 1). Liczbę elementów wycinamy w zależności od możliwości psychofizycznych dzieci. Zadanie polega na ułożeniu całości. Po skończonej pracy każda para prezentuje ułożone ilustracje. 10. Worek z liczbami Zabawa matematyczna. Nauczyciel wkłada do worka kartoniki z cyframi od 1 do 9 lub karto-niki z narysowanymi kropkami od 1 do 5 (w zależności od wieku dzieci). Zadaniem dzieci jest ułożenie przed sobą tylu liczmanów (mogą to być patyczki, piłki, klocki albo wycięte czapeczki św. Mikołaja), ile mają kropek na wylosowanym wcześniej kartoniku lub zgodnie z wylo-sowaną cyfrą. 11. Co św. Mikołaj włożył do worka? Zabawa ćwicząca koncentrację. Nauczyciel wkłada do worka jeden przedmiot (piłka, lalka, klocek, książka, czapka, szalik, but, kredka), a wybrane dziecko poprzez dotyk zgaduje, z jakim przedmiotem ma do czynienia. 12. Uzupełnienie kart pracy 13. Pożegnanie i podziękowanie za wspólne zajęcia