STAN PRAWNY NA 10 PAŹDZIERNIKA 2022 Zmiany w awansie zawodowym a podwyżka wynagrodzeń Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz.1730), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 416 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 sierpnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz.U. z 2022 r. poz.1798). Wprowadzone od 1 września 2022 r. zmiany w awansie zawodowym nauczycieli mają nie tylko uprościć i odbiurokratyzować system awansu, ale i zapewnić wzrost wynagrodzenia tych nauczycieli, którzy nie uzyskali jeszcze stopnia nauczyciela mianowanego, czyli w pierwszych latach pracy w zawodzie. Jak będą kształtowały się nauczycielskie zarobki w procedurze nowego awansu zawodowego? Na sesji w dniu 23 czerwca 2022 r. Sejm przyjął Ustawę o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, która całkowicie modyfikuje obecne zasady awansu zawodowego. Ustawa likwiduje stopień nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego i pozostawia jedynie dwa stopnie: • nauczyciela mianowanego – którego uzyskanie będzie poprzedzone okresem przygotowania do zawodu nauczyciela, • nauczyciela dyplomowanego. Przy zatrudnieniu po raz pierwszy w szkole, przedszkolu czy placówce nauczyciel nie będzie zatem uzyskiwał żadnego stopnia awansu zawodowego, lecz odbędzie okres przygotowania do zawodu nauczyciela. Nowe rozporządzenie Likwidacja dwóch pierwszych stopni awansu skutkuje zmianami w treści Rozporządzenia z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy, które wprowadza się poprzez Rozporządzenie z dnia 24 sierpnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy, które to zakłada następujące poziomy wynagrodzeń: Poziom wykształcenia Nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego (nauczyciel początkujący) Nauczyciel mianowany Nauczyciel dyplomowany 1. Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym 3424 3597 4224 2. Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie 3329 3400 3678 Poza likwidacją dwóch pierwszych stopni awansu zawodowego nowością jest ustalenie wynagrodzenia dla nauczyciela nieposiadającego stopnia awansu zawodowego. Warto nadmienić, że zgodnie z art. 30 ust. 3 Ustawy Karta nauczyciela w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2022 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla: • nauczyciela początkującego – 120 proc., • nauczyciela mianowanego – 144 proc., • nauczyciela dyplomowanego – 184 proc. – kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej. Zgodnie z art. 20 Ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli zatrudnionych przed 1 września 2022 r., którzy od 1 września 2022 r. są traktowani jak nauczyciele początkujący, następuje od 1 września 2022 r. Ważne! Średnie wynagrodzenie nauczyciela w pierwszym roku pracy w szkole wzrośnie ze 100 proc. do 120 proc. kwoty bazowej, a wynagrodzenie w drugim, trzecim i czwartym roku pracy w szkole ze 111 proc. do 120 proc. kwoty bazowej. Wzrost stawek minimalnych Zgodnie z uzasadnieniem do projektu wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli, którzy nie uzyskali jeszcze stopnia nauczyciela mianowanego, z pierwszej grupy zaszeregowania płacowego (posiadających tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym), wyniesie dla dotychczasowych nauczycieli: • stażystów – ok. 11 proc. (wzrost o 345 zł), • kontraktowych – ok. 8 proc. (wzrost o 257 zł). Wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli, którzy nie uzyskali jeszcze stopnia nauczyciela mianowanego, z drugiej grupy zaszeregowania płacowego (posiadających tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata/inżyniera z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata/inżyniera bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie), wyniesie dla dotychczasowych nauczycieli: • stażystów – ok. 11proc. (wzrost o 319 zł), • kontraktowych – ok. 8 proc. (wzrost o 250 zł). Warto jednak zauważyć, że Rozporządzenie zmieniające zakłada również zwiększenie stawki minimalnego wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli mianowanych w drugiej grupie zaszeregowania płacowego (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata/inżyniera z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata/inżyniera bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie) do kwoty 3400 zł. Obecnie wynagrodzenie tych nauczycieli to 3134 zł. Ważne! Uzasadnienie do nowelizacji wskazuje również, że przewiduje zmianę o charakterze dostosowującym. Od 1 września 2022 r. nauczyciel podejmujący pracę w szkole, tj. nauczyciel początkujący, w celu uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego nie będzie już odbywał kolejno staży na stopień nauczyciela kontraktowego i nauczyciela mianowanego, lecz będzie odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela. W okresie przygotowania do zawodu nauczyciel otrzyma wsparcie mentora przydzielonego przez dyrektora szkoły spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych. W związku z tym Rozporządzenie zmieniające przewiduje wprowadzenie od 1 września 2022 r. uprawnienia do dodatku funkcyjnego dla mentora w miejsce dotychczasowego opiekuna stażu. Przepisy przejściowe Dodać również należy, że zgodnie z przywołaną na wstępie Ustawą z dnia 23 czerwca 2022 r. nauczyciele, którzy do 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, stopień nauczyciela mianowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych, tj. po odbyciu stażu, w trakcie którego będą mieli przydzielonego opiekuna stażu. Jest to przepis przejściowy, który przewiduje pozostawienie, oczywiście czasowe, funkcji opiekuna stażu. O stopień nauczyciela mianowanego na dotychczasowych zasadach nauczyciele mogą ubiegać się nie dłużej niż do 31 sierpnia 2027 r. W efekcie w okresie przejściowym zachodzi konieczność zachowania uprawnienia do dodatku funkcyjnego również dla opiekuna stażu. Rozporządzenie zmieniające przewiduje w § 2 przepis przejściowy, zgodnie z którym do 31 sierpnia 2027 r. do uzyskania dodatku funkcyjnego są uprawnieni również nauczyciele, którym powierzono sprawowanie funkcji opiekuna stażu dla nauczycieli odbywających staż na stopień nauczyciela mianowanego według przepisów Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym przed 1 września 2022 r. Rozporządzenie zmieniające weszło w życie z dniem 1 września 2022 r.