Propozycje zajęć dla klas I–III z okazji Światowego Dnia Origami Opracowała: Jolanta Molenda GRUPA WIEKOWA: uczniowie klas I–III szkoły podstawowej. CZAS TRWANIA: 45 minut. CEL GŁÓWNY: • zaznajomienie uczniów z japońską sztuką składania papieru i jej odmianami (origami modułowym). CELE SZCZEGÓŁOWE: • zapoznanie dzieci z historią origami, • rozwijanie sprawności manualnej, • doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, • pobudzanie koncentracji uwagi, cierpliwości i pamięci, • kształtowanie wyobraźni, • rozwijanie percepcji przestrzennej i umiejętności matematycznych, • tworzenie form i modeli origami. METODY PRACY: • słowne, • praktycznego działania, • pokazowe. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: • zestawy papierów do origami (okrągłych, kwadratowych), • prostokątne kartki papieru do origami modułowego, • książki dotyczące techniki origami, • gotowe prace wykonane techniką origami. O SCENARIUSZU: Dzień Origami możemy obchodzić z uczniami 24 października, ale możemy też poświęcić temu nietypowemu świętu więcej czasu i codziennie przez cały tydzień zapoznawać dzieci z różnymi odmianami (lub formami) origami. Jednego dnia może to być origami płaskie z koła, drugiego origami płaskie z kwadratu, trzeciego origami przestrzenne, czwartego origami modułowe, a piątego kirigami. Pozwoli to na lepsze zgłębienie tematu, a uczniowie będą mogli bez pośpiechu rozwijać swoje umiejętności w sztuce składania papieru. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości, możemy przeprowadzić skompresowane zajęcia. Poniżej przedstawiam przykładowy scenariusz obchodów Światowego Dnia Origami. PRZEBIEG ZAJĘĆ: 1. Wprowadzenie do tematu zajęć Nauczyciel prezentuje uczniom pudełko wypełnione po brzegi kwadratowymi kartkami kolorowego papieru. Zadaje dzieciom pytanie, co można z nich wykonać. Po wysłuchaniu wszystkich propozycji prezentuje kilka gotowych prac wykonanych techniką origami, opowiadając pokrótce historię tej niezwykłej sztuki składania papieru. Wskazówka dla nauczyciela: Nauczyciel powinien zaznaczyć, że choć powszechnie uważa się origami za japońską sztukę, to pochodzi ona z Chin. Podczas składania nie można korzystać ani z kleju, ani z nożyczek, a klasyczne origami powstaje z kwadratowych kartek papieru. 2. Origami niejedno ma imię Nauczyciel prezentuje dzieciom przykłady figurek kołowego, kwadratowego i modułowego origami, podkreślając, że mogą one przyjmować zarówno formę płaską, jak i przestrzenną. Uczniowie oglądają przygotowane przez nauczyciela modele, zwracając szczególną uwagę na sposób ich składania. Mogą nawet przyglądać im się przez szkła powiększające. Wskazówka dla nauczyciela: Jeden z prezentowanych wzorów może przedstawiać żurawia. Jako ciekawostkę nauczyciel może opowiedzieć uczniom historię Sadako Sasaki – dziewczynki, która wierzyła, że złożenie tysiąca papierowych żurawi pozwoli jej wygrać z chorobą. Opowieść ta powinna być tym bardziej rozbudowana i bogata w szczegóły, im starsi są uczniowie, z którymi pracuje się na co dzień. W japońskiej kulturze do dziś żuraw jest uważany za symbol długiego życia. 3. Origami krok po kroku Nauczyciel gromadzi przed zajęciami książki związane z techniką origami, które krok po kroku opisują (i prezentują) etapy składania papieru – od prostych po bardziej skomplikowane modele. Umieszcza książki w miejscu, do którego uczniowie będą mieli stały dostęp. Dzieci oglądają projekty zamieszczone na stronach książek, przyglądając się poszczególnym etapom procesu twórczego (zwracając szczególną uwagę na linie i kierunek zginania). Jeśli nauczyciel nie ma dostępu do pozycji książkowych, może skorzystać z filmów instruktażowych dostępnych w serwisach internetowych i odtworzyć je na tablicy multimedialnej, laptopie lub tablecie. Wskazówka dla nauczyciela: Na szczególną uwagę zasługują książki z serii „ABC Origami” autorstwa Doroty Dziamskiej będącej założycielką i prezeską Polskiego Centrum Origami. Odnajdziemy w nich płaskie i przestrzenne modele o zróżnicowanym stopniu trudności, dzięki czemu świetnie sprawdzą się w pracy zarówno z młodszymi, jak i starszymi uczniami. 4. Moje dzieła z origami – działania praktyczne Dzieci tworzą własne projekty, wzorując się na obejrzanych wcześniej propozycjach lub bazując na swojej kreatywności. 5. Podsumowanie zajęć Prezentacja i omówienie przygotowanych prac. Uczniowie opisują wrażenia, które towarzyszyły im podczas pracy. AKCJE TOWARZYSZĄCE: • Konkurs na najciekawszą ozdobę origami. Przykładowy regulamin konkursu stanowi załącznik do scenariusza. Zwycięzca może uzyskać tytuł Szkolnego Mistrza Origami. • Zorganizowanie pokonkursowej wystawy. • Zorganizowanie w klasie stałego kącika origami, w którym znajdą się książki z szablonami i wzorami oraz zestawy papieru do origami, z których uczniowie będą mogli korzystać w czasie wolnym.