Dzień Latarni Morskich Scenariusz zajęć przedszkolnych Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • utrwalenie nazw środków transportu, • zapoznanie z funkcją i wyglądem latarni morskiej, • poznanie znaczenia alfabetu Morse’a, • rozwijanie spostrzegawczości oraz umiejętności logicznego myślenia, • kształtowanie kompetencji językowych, • uczestnictwo w przygodzie typu storyline, • rozwijanie motoryki ręki, • kształtowanie koordynacji wzrokowo-ruchowej (oko-ręka). Cele szczegółowe: • wskazywanie morskich symboli, • słuchanie szant, • nazywanie wodnych środków transportu, • oglądanie fotografii latarni morskich, • analiza i synteza głoskowa wyrazów, • kreślenie po konturze, • kolorowanie według instrukcji słownej nauczyciela, • odczytywanie sygnałów świetlnych, • ćwiczenie refleksu – oświetlanie wskazanego elementu. Formy pracy: • indywidualna, • zbiorowa. Materiały dydaktyczne: • niebieska płachta, dwie podłużne ławki, masa mocująca, 20 morskich symboli, prezen-tacja multimedialna – wodne środki transportu, fotografia busoli, pisaki, kulki z kolo-rowej plasteliny (jako klejnoty), karty pracy, fotografie polskich latarni morskich, kredki, latarki, kuferek, czekoladowe monety, muszle. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Zostajemy marynarzami Nauczyciel zaprasza najmłodszych do sali. Po chwili włącza muzykę żeglarską (szanty) i in-formuje dzieci, że wezmą udział w morskiej wyprawie. „Kto wie, jakim środkiem lokomocji poruszamy się po wodzie?”. Wychowankowie podają różne odpowiedzi: od łodzi do statków wycieczkowych. Prowadzący wyświetla uczestnikom zabawy prezentację multimedialną ze zdjęciami różnych pojazdów wodnych. Czas, aby przedszkolna załoga też znalazła się na statku. Na środku sali rozłożono olbrzymią płachtę niebieskiego materiału oraz dwie podłużne ławki. Zadaniem najmłodszych jest wejście na statek (przedszkolaki siadają na ławkach) i wyruszenie w podróż. Aby jednak była ona bezpieczna, każdy marynarz musi uważnie obserwować morze, niebo i horyzont. Czas na pierwsze wyzwanie. W pomieszczeniu na ścianach umieszczono różne ilustracje przedstawiające rzeczy, które mogą kojarzyć się z podróżami i morzem. Przedszkolaki muszą je odnaleźć. Nie mogą jednak ruszyć się z miejsca, tj. opuścić statku. Wszak jesteśmy na środku bezkresnego oceanu. Uważna obserwacja i rozglądanie się to umiejętności, które musi posiąść każdy marynarz. Do znalezienia wyznaczono 20 elementów, zdjęcia m.in. muszli, mewy, kotwicy, bezludnej wyspy, koła ratunkowego, steru, kompasu, zamku z piasku itp. Dodatkowym zadaniem mogą być: • wskazywanie pierwszej głoski w nazwie danego przedmiotu, • potwierdzanie/zaprzeczanie, czy dana głoska znajduje się w nazwie przedmiotu, • dzielenie nazw przedmiotów na sylaby, • liczenie głosek składających się na nazwy poszczególnych przedmiotów, • zapamiętywanie kolejności obrazków (do sześciu elementów). 2. Mapa skarbu Podczas morskich podróży bardzo istotnym elementem jest posiadanie nawigacji. Dziś czuwa nad tym cała aparatura, dawniej wykorzystywano pozycje gwiazd, busolę czy mapę. Wycho-wawca prezentuje dzieciom fotografię busoli i tłumaczy, do czego służyła. Również wycho-wankowie nigdzie nie wyruszą bez dobrego planu i mapy. Prowadzący rozdaje uczestnikom kartę pracy (załącznik nr 1) i objaśnia, na czym polegać będzie zadanie. Dawno, dawno temu pewien pirat postanowił ukryć swój skarb na małej tajemniczej wyspie. Aby nie zapomnieć, gdzie znajduje się jego drogocenny łup, nakreślił prowadzącą do niego drogę. Ta wskazówka trafiła dziś w wasze ręce. Czy chcecie dotrzeć do prawdziwego pirackiego skarbu? (przedszkolaki odpowiadają). Żeby tak się stało, musicie wykonać pięć zadań i zdobyć pięć klejnotów, które przykleicie w wyznaczonych na mapie miejscach. Każde z wyzwań wymaga innych umiejętności. Pierwsze spostrzegawczości, drugie dokładności, trzecie słuchania, czwarte bystrości, ostatnie, czyli piąte – szybkości. Tylko w ten sposób dotrzecie do ukrytych bogactw. Na szczęście pierwsze wyzwanie macie już za sobą! Gdy tylko wsiedliście na statek, wykazaliście się spostrzegawczością, znajdując wszystkie morskie symbole na niebie. Dlatego pierwszy klejnot wędruje do was już teraz! Nauczyciel rozdaje dzieciom pomarańczowe kuleczki z plasteliny. Wychowankowie wyklejają nią pierwsze koło. „Czas na kolejną próbę sił. Waszym zadaniem jest kreślenie po konturze i poprawienie kształtu otrzymanej mapy. Bądźcie dokładni, gdyż nagroda jest wielka, to czerwony klejnot”. 3. Światło, które wskazuje wejście do portu „Tak jak w aucie mamy nawigację, która prowadzi nas do celu, tak marynarze mają swój dro-gowskaz, który wskazuje wejście do portu. Jest to latarnia morska. Jej światło informuje zało-gę statku, że szansa na spokojny nocleg czy uzupełnienie zapasów oraz wody jest już całkiem blisko. W naszym kraju mamy wiele pięknych latarni morskich. Oczywiście wszystkie znajdują się nad morzem i najczęściej są dostępne dla zwiedzających”. Prowadzący zajęcia prezentuje dzieciom fotografie najsłynniejszych polskich latarni. Po chwili dzieci otrzymują kartę pracy (załącznik nr 2). Czas na kolejny sprawdzian. Wychowankowie muszą pokolorować latarnię zgodnie z instrukcją słowną nauczyciela. Istotne jest tu uważne słuchanie: „Miejsca z kółkiem pokoloruj na czerwono. Elementy z kwadratem na czarno. Tam, gdzie dostrzegasz trójkąt, użyj koloru żółtego, a miejsca z prostokątem pozostaw białe”. Poprawne wykonanie zadania owocuje zdobyciem kolejnego klejnotu, tym razem zielonego. 4. Alfabet Morse’a Teraz troszkę pogłówkujemy. „Światło latarni to ważny element morskich wypraw. Pozosta-niemy przy nim nieco dłużej. Istnieje alfabet, który pozwala ludziom przekazywać informacje za pomocą światła lub dźwięku. To alfabet Morse’a. Ciąg błysków czy dźwięków może in-formować o tym, że ktoś potrzebuje pomocy, ponieważ znalazł się w trudnej sytuacji. Jest to tzw. sygnał SOS. My na szczęście nie znajdujemy się w tarapatach, ale wykorzystamy tę technikę. Na waszych kartach (załącznik nr 3) znajduje się statek handlowy. Jego zadaniem jest dostarczenie materiałów na piękne ubrania do czterech wysp. Ale co to? Na mapie znaj-duje się o wiele więcej lądów. Macie jednak zawieźć tekstylia tylko do tych wybranych. Każ-dej z wysp przypisany został sygnał świetlny. Kropka to krótki błysk, a linia długi”. Wychowawca za pomocą latarki będzie nadawał sygnał. Powtórzy go trzy razy. Zadania dzie-ci to odnalezienie odpowiedniego miejsca i pokolorowanie go. Osoby, które wykonają to za-danie, otrzymają kolejny kryształ – niebieski. 5. Wycieczka pełna światła Na początku nauczyciel zasłania rolety w pomieszczeniu. „Jesteśmy już na końcu naszej przygody. Tym razem musimy szybko dobić do brzegu, gdyż zatoka, do której wpływamy, jest pełna rekinów”. Dzieci siadają na ławkach. Tym razem każde z nich wyposażone jest w minilatarnię (latarkę). Zadaniem wychowanków jest jak najszybsze skierowanie strumienia światła w stronę jednego z 20 poznanych wcześniej obrazków. Prowadzący wymienia ich na-zwy coraz szybciej, skłaniając dzieci w ten sposób do zwiększenia tempa działania. Po wyko-naniu wyzwania mali odkrywcy otrzymują ostatni kryształ w kolorze czarnym. To wielki sukces. Dzieci dotarły do końca wyprawy! Po obfitych oklaskach przed oczami wychowanków ukazuje się zaginiony skarb. Nauczyciel wnosi do sali pudełko, w którym kryje się nagroda. Po otwarciu skrzynki przedszkolaki widzą muszle i jadalne złote, czekoladowe monety. Każdy maluszek konsumuje część skarbu, zabierając równocześnie ze skrzyni pa-miątkę w postaci muszli.