STAN PRAWNY NA 10 WRZEŚNIA 2025
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw całkowicie zmieniła zasady awansu zawodowego. Uzasadnienie do nowelizacji wskazywało na potrzebę uproszczenia i odbiurokratyzowania systemu awansu zawodowego nauczycieli. Ponadto zmiany zapewniły wzrost wynagrodzenia nauczycieli, którzy nie uzyskali jeszcze stopnia nauczyciela mianowanego.
Ustawa zlikwidowała stopnie nauczyciela stażysty oraz nauczyciela kontraktowego, pozostawiając stopnie:
- nauczyciela mianowanego, którego uzyskanie poprzedza okres przygotowania do zawodu nauczyciela,
- nauczyciela dyplomowanego.
Przy zatrudnieniu po raz pierwszy w szkole nauczyciel nie uzyskuje żadnego stopnia awansu zawodowego, lecz odbywa okres przygotowania do zawodu nauczyciela.
Poniżej znajduje się opis nowej procedury awansu, która obowiązuje od 1 września 2022 r.
Przygotowanie do zawodu nauczyciela
Na podstawie art. 9a ust. 2 KN nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego, zwany dalej w Ustawie „nauczycielem początkującym”, zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami oraz nauczyciel początkujący zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 10 ust. 3 KN, odbywają przygotowanie do zawodu nauczyciela.
Począwszy od 1 września 2025 r. nauczyciel początkujący zatrudniony w więcej niż jednej szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami lub na podstawie art. 10 ust. 3 KN odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela w szkole wskazanej przez nauczyciela jako podstawowe miejsce zatrudnienia.
Przygotowanie do zawodu dotyczy więc wyłącznie nauczycieli zatrudnionych w wymiarze wynoszącym co najmniej pół etatu. Standardowy czas trwania przygotowania do zawodu to trzy lata i dziewięć miesięcy. W pewnych przypadkach dyrektor może jednak wyrazić zgodę na odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze dwóch lat i dziewięciu miesięcy. Przewiduje taką możliwość art. 9ca ust. 2 i 4 KN. Według art. 9ca ust. 2 nauczyciel, który:
- posiada stopień naukowy lub
- przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole w Rzeczypospolitej Polskiej prowadził zajęcia w szkole za granicą
– może odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze dwóch lat i dziewięciu miesięcy.
Ważne!
Nauczyciel składa do dyrektora szkoły oświadczenie o wymiarze, w jakim zamierza odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela. Oświadczenie to składa się dyrektorowi nie później niż do zakończenia roku szkolnego w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela (wzór 1).
Zgodnie z art. 9ca ust. 4 nauczycielowi, który:
- przed nawiązaniem stosunku pracy w szkole był nauczycielem akademickim i legitymował się co najmniej trzyletnim okresem pracy w uczelni lub
- w dniu nawiązania po raz pierwszy stosunku pracy w szkole posiadał co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy
– dyrektor szkoły może wyrazić zgodę na odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze dwóch lat i dziewięciu miesięcy.
Ważne!
Nauczyciel, chcąc skrócić okres przygotowania do zawodu, musi złożyć wniosek do dyrektora, w którym wskazuje na okoliczności uprawniające do krótszego okresu przygotowania. Wniosek o skrócenie okresu przygotowania do zawodu nauczyciela (wzór 2) należy złożyć nie później niż do zakończenia roku szkolnego w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela.
Jak stanowi art. 9ca ust. 4 KN, dyrektor może wyrazić zgodę na odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze dwóch lat i dziewięciu miesięcy lub odmówić udzielenia takiej zgody, jeżeli uzna, że zajmowanie stanowiska nauczyciela akademickiego nie jest wystarczające do skrócenia tego okresu, lub stwierdzi, że nauczyciel nie posiada znaczącego dorobku zawodowego (wzór 3).
Funkcja mentora
