STAN PRAWNY NA 4 LIPCA 2022 Stan nieczynny a podjęcie innego zatrudnienia przez nauczyciela Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz wielu publikacji z zakresu prawa oświatowego Czy nauczyciel w stanie nieczynnym może podjąć pracę w innym zakładzie niebędącym placówką oświatową (lub mieć własną działalność gospodarczą)? Czy w sytuacji podjęcia przez niego takiej pracy stan nieczynny i umowa o pracę z poprzednim pracodawcą stają się nieaktualne? Czy po zakończeniu stanu nieczynnego i niepodjęciu przez nauczyciela pracy w danej szkole przysługuje mu odprawa? Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762 ze zm.). Zgodnie z art. 20 ust. 8 Karty nauczyciela w wypadkach podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania w tej samej lub w innej szkole nauczyciel pozostający w stanie nieczynnym może na swój wniosek lub na wniosek dyrektora placówki podjąć pracę zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami w niepełnym lub w pełnym wymiarze zajęć, jednak na okres nie dłuższy niż okres stanu nieczynnego. Z tytułu wykonywania pracy nauczycielowi przysługuje odpowiednie do wymiaru zajęć wynagrodzenie, niezależnie od pobieranego wynagrodzenia z tytułu pozostawania w stanie nieczynnym. Przepis ten pozwala zatem na świadczenie pracy, ale wyłącznie w przypadku gdy: • występuje konieczność realizacji programu nauczania, przy czym konieczność taka może występować nie tylko w macierzystej szkole nauczyciela, ale również w innej szkole, • podjęcie pracy jest ograniczone czasowo – wyłącznie do czasu zakończenia stanu nieczynnego. W przypadku tego uprawnienia ustawodawca wyraźnie wskazuje, że z wnioskiem o podjęcie świadczenia pracy w stanie nieczynnym może wystąpić zarówno nauczyciel, jak i dyrektor. W tym miejscu warto zastanowić się nad tym drugim przypadkiem, bowiem ustawodawca nie wskazał wyraźnie, o dyrektora jakiej szkoły chodzi. Z uwagi jednak na fakt, że przyczyną podjęcia pracy w czasie trwania stanu nieczynnego może być konieczność realizacji programu nauczania również w innej szkole, uznać należy, że wniosek o podjęcie pracy może też złożyć dyrektor tej szkoły, dla którego takie czasowe zatrudnienie nauczyciela może być korzystne, jeżeli posiada on potrzebne kwalifikacje, a jednocześnie dyrektor nie ma podstaw do zatrudnienia nauczyciela w dłuższej perspektywie. W Wyroku z dnia 4 grudnia 2007 r. (I PK 166/2007) Sąd Najwyższy stwierdził, że przepis art. 20 ust. 8 Karty nauczyciela określa przesłankę umożliwiającą zatrudnienie nauczyciela mianowanego na podstawie umowy o pracę na czas określony, odrębną od przesłanek wymienionych w art. 10 ust. 7 KN. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 10 ust. 7 „(…) w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub z nauczycielami, o których mowa w ust. 5 (nauczyciel mianowany i dyplomowany), stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony”. Innymi słowy, Sąd uznał w tym wyroku, że podjęcie pracy na podstawie art. 20 ust. 8 to forma umowy czasowej zawieranej z nauczycielem. Warto przy okazji zaznaczyć, że jest to forma atrakcyjna dla nauczyciela także z tego powodu, że przysługujące z jej tytułu wynagrodzenie nie wyłącza prawa do świadczeń przewidzianych w art. 20 ust. 6 KN, czyli m.in. wynagrodzenia pobieranego w szkole, w której nauczyciel został przeniesiony w stan nieczynny. Oznacza to, że w przypadku podjęcia dodatkowej pracy nauczyciel ma prawo pobierać dwa wynagrodzenia. Po zakończeniu stanu nieczynnego nauczyciel ma prawo do odprawy. Oficyna MM nie udziela porad prawnych. Odpowiedzi są wyłącznie wyrazem własnej oceny Doradcy Prawnego Oficyny MM. Nie stanowią urzędowej wykładni prawa, a ich zastosowanie nie może rodzić odpowiedzialności za ewentualne skutki zastosowania zaproponowanych rozwiązań zarówno ze strony Oficyny MM, jak i Doradcy Prawnego Oficyny MM.