STAN PRAWNY NA 28 CZERWCA 2022 Przyjęcie do szkoły a konflikt między rodzicami ucznia Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Rodzice dziecka są w trakcie rozwodu. Matka dziecka zgłosiła je do szkoły prywatnej, a ojciec do naszej szkoły, jako obwodowej. Na wniosku widnieje tylko podpis ojca. Czy szkoła obwodowa może przyjąć dziecko bez podpisu matki na wniosku? Oboje rodzice mają prawa rodzicielskie. Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1359). Warto zacząć od samego uprawnienia rodziców do składania oświadczenia woli, wynikającego z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Podstawową regulacją, która nas tu interesuje, jest art. 97 Kodeksu, mający dwa paragrafy: 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. 2. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Wzajemna relacja tych przepisów nie jest intuicyjna. Przede wszystkim to, że rodzice mają obowiązek rozstrzygać wspólnie o sprawach istotnych dziecka, nie oznacza, że mają obowiązek złożyć wspólny podpis na umowie. Wspólne rozstrzygnięcie oznacza jedynie, że mają się zgodzić co do tego, jaka decyzja zostanie przedstawiona, natomiast nadal wystarczy podpis jednego z rodziców. Jeżeli natomiast nie dochodzą do porozumienia, wówczas występują na drogę sądową i to sąd rozstrzyga za nich. Jeżeli jest to np. wyrok, w którym sąd rozstrzyga co do przedszkola, do którego zostanie zapisane dziecko, to jego dyrektor powinien otrzymać to ostateczne rozstrzygnięcie, czyli orzeczenie sądu. Oczywiście opisana sytuacja jest idealna, jeżeli skonfliktowani rodzice stosują się do zasad i przede wszystkim nie starają się rozgrywać wzajemnych animozji, wykorzystując wszelkie dostępne środki. W praktyce natomiast oczywiście taka idealna sytuacja nie występuje i zdarzają się przypadki, w których matka lub ojciec, będący z drugim z rodziców w konflikcie, starają się np. zapisać dziecko do szkoły mieszczącej się w pobliżu ich miejsca zamieszkania, z pominięciem drugiego z rodziców. Warto również rozważyć, jakie sprawy są uznawane za istotne dla dziecka. Katalogu takich spraw nie ma w przepisach prawa powszechnie obowiązującego – wynika on raczej z wypracowanego orzecznictwa i poglądów doktryny. Uznaje się, że do spraw takich należą: • wybór imienia lub nazwiska dziecka, • zmiana imienia lub nazwiska dziecka, • ustalenie miejsca stałego pobytu dziecka, • wyjazd dziecka za granicę na wakacje, • wyjazd dziecka za granicę w celu stałego pobytu, • wybór placówki, w której kształci się dziecko, np. żłobek, przedszkole, szkoła, • wybór kierunku kształcenia dziecka, np. sportowe, humanistyczne, • wybór religii, • wybór leczenia, • wydanie paszportu dla dziecka, • wydanie dowodu osobistego dla dziecka, • zmiana obywatelstwa dziecka, • czasowe powierzenie pieczy nad dzieckiem innej osobie, np. babci, • wszystkie czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem dziecka, np. odrzucenie spadku w imieniu dziecka, sprzedaż nieruchomości dziecka. Wybór szkoły należy zatem do spraw istotnych dziecka. Pamiętać jednak należy, że w przypadku szkoły obwodowej dyrektor jest obowiązany przyjąć dziecko do szkoły nawet wówczas, gdy już na etapie zgłoszenia ujawni się konflikt między rodzicami. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której w wyniku takiego konfliktu dziecko nie zostanie zapisane do żadnej szkoły, a w efekcie nie będzie realizować obowiązku szkolnego. Jeżeli więc przykładowo ojciec zgłasza dziecko do szkoły obwodowej, ale matka się temu sprzeciwia, to decyzja ojca o zapisaniu do szkoły obwodowej jest dla dyrektora wiążąca. Oficyna MM nie udziela porad prawnych. Odpowiedzi są wyłącznie wyrazem własnej oceny Doradcy Prawnego Oficyny MM. Nie stanowią urzędowej wykładni prawa, a ich zastosowanie nie może rodzić odpowiedzialności za ewentualne skutki zastosowania zaproponowanych rozwiązań zarówno ze strony Oficyny MM, jak i Doradcy Prawnego Oficyny MM.