STAN PRAWNY NA 17 CZERWCA 2022 Dodatki do nauczycielskiej emerytury Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Czy nauczyciel, przechodząc na emeryturę, może się starać o dodatek do emerytury? Jest pod stałą opieką foniatry (pobyt w szpitalu, sanatorium, częste wizyty u foniatry, L4). Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762 ze zm.). Do emerytur mogą zostać przyznane następujące dodatki: • dodatek pielęgnacyjny, • dodatek kombatancki, • dodatek kompensacyjny, • dodatek za tajne nauczanie, • dodatek weterana poszkodowanego, • świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych, • świadczenia pieniężne dla osób deportowanych, • ryczałt energetyczny. Dodatek pielęgnacyjny to rodzaj świadczenia wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyły 75 lat. Dodatek kombatancki to rodzaj świadczenia wypłacanego przez ZUS dla osoby uprawnionej do pobierania emerytury lub renty, uznanej za kombatanta decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Dodatek kompensacyjny przysługuje osobom uprawnionym do dodatku kombatanckiego i ryczałtu energetycznego lub dodatku za tajne nauczanie i ryczałtu energetycznego oraz wdowom (wdowcom) pozostałym po tych osobach. Dodatek za tajne nauczanie przysługuje osobie, która w czasie okupacji prowadziła tajne nauczanie lub przed 1 września 1939 r. nauczała w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska. Ryczałt energetyczny to dodatkowe świadczenie pieniężne obniżające koszty związane z opłatami za korzystanie z energii elektrycznej, gazowej i cieplnej na cele domowe. Przysługuje kombatantom, żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach pozyskiwania rud uranowych i batalionach budowlanych, wdowom lub wdowcom po wymienionych osobach. Żaden z tych dodatków nie przysługuje w przypadku opisanym w pytaniu. Zgodnie jednak z informacją dostępną na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (www.zus.pl) istnieje możliwość przyznania rekompensaty jako dodatku do kapitału początkowego, podlegającego waloryzacjom, a w efekcie powiększającego podstawę obliczenia emerytury. Rekompensata jest obliczana osobom, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Należy zauważyć, że według art. 86 Karty nauczyciela nauczyciel zaliczany jest do pracowników wykonujących pracę w szczególnym charakterze. Podkreślić jednak trzeba, że ZUS ustali rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli pracownik: • przed 1 stycznia 2009 r. pracował w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat, • nie miał ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury, np. z Karty nauczyciela, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ani emerytury pomostowej, • wystąpił z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn), • dołączył do tego wniosku świadectwo pracy lub zaświadczenie, które potwierdza, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Oficyna MM nie udziela porad prawnych. Odpowiedzi są wyłącznie wyrazem własnej oceny Doradcy Prawnego Oficyny MM. Nie stanowią urzędowej wykładni prawa, a ich zastosowanie nie może rodzić odpowiedzialności za ewentualne skutki zastosowania zaproponowanych rozwiązań zarówno ze strony Oficyny MM, jak i Doradcy Prawnego Oficyny MM.