STAN PRAWNY NA 14 MARCA 2022 Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w kontekście oświaty Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, autor komentarza do Ustawy o systemie oświaty oraz licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego, prawa pracy, finansów publicznych i funkcjonowania samorządu terytorialnego, uznany prelegent i szkoleniowiec, wykładowca toruńskiej i bydgoskiej Wyższej Szkoły Bankowej, główny specjalista w Wydziale Oświaty w Urzędzie Miasta w Dąbrowie Górniczej, przez lata tworzył trzon Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762), • Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1672 ze zm.). 12 marca Prezydent Andrzej Duda podpisał Ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: Specustawa). Nowe rozwiązania weszły w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i obowiązują z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r. Celem Specustawy jest stworzenie szczególnych regulacji prawnych zapewniających pomoc Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju pochodzenia i przybyli na terytorium państwa polskiego. Zgodnie z informacją dostępną na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju. Ustawa zakłada nadanie im numeru PESEL, co pozwoli na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. Najważniejsze regulacje Specustawy Przewidziana przez Ustawę pomoc obywatelom Ukrainy udzielona zostanie przez wojewodów oraz samorządy i będzie polegać m.in. na zakwaterowaniu czy zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego. Każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną, będzie mogła otrzymać świadczenie na podstawie wniosku złożonego w gminie, które będzie mogło być wypłacane maksymalnie przez 60 dni, a jego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Utworzony zostanie Fundusz Pomocy, z którego środki będą przeznaczone w szczególności na finansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z pomocą udzielaną obywatelom Ukrainy. Obywatele Ci będą mieli również prawo do pracy na terytorium Polski, z czego wynika dostęp do świadczeń społecznych czy dofinansowania dotyczącego obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Ukraińscy uchodźcy będą mogli ubiegać się także o jednorazowe świadczenie pieniężne na utrzymanie w wysokości 300 zł na osobę. Chodzi w szczególności o pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Ponadto każdy obywatel Ukrainy, legalnie przebywający w Polsce, będzie miał zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia na tych samych zasadach, co obywatele Polscy. Według uzasadnienia do Ustawy w pierwszej kolejności przewiduje się ustanowienie szczególnej podstawy prawnej dla uznania pobytu obywateli Ukrainy za legalny. Ważne! Ustawa zakłada nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy przybyłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy. Pozwoli to na realizację szeregu usług publicznych, w tym na korzystanie z systemu oświaty. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL na wniosek zawierający katalog podstawowych danych. Procedura zostaje odformalizowana, bowiem uzyskanie numeru PESEL nastąpi bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. Numer PESEL zostanie nadany po ustaleniu tożsamości osoby wyłącznie w oparciu o dostępne dokumenty (paszport, dowód osobisty, Karta Polaka czy prawo jazdy). Co istotne, mogą to być dokumenty już nieważne, przykładowo z powodu upływu czasu, na który zostały wydane. W przypadku dzieci wystarczające jest okazanie aktu urodzenia, a w sytuacji, gdy uchodźcy nie będą dysponować żadnymi dokumentami, w tym unieważnionymi, dopuszcza się nadanie numeru PESEL na podstawie stosowanego oświadczenia wnioskodawcy. Wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać profil zaufany. Pozostałe regulacje Specustawy Ustawa reguluje również: • szczególne zasady powierzenia pracy obywatelom Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, • pomoc udzielaną przez wojewodów, jednostki samorządu terytorialnego oraz przez inne podmioty obywatelom Ukrainy, • utworzenie Funduszu Pomocy w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy, • uprawnienia obywateli Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, • szczególne zasady przedłużania okresów legalnego pobytu obywateli Ukrainy oraz wydanych im przez organy polskie dokumentów dotyczących uprawnień w zakresie wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, • niektóre uprawnienia obywateli polskich i obywateli Ukrainy będących studentami, nauczycielami akademickimi lub pracownikami naukowymi wjeżdżającymi z terytorium Ukrainy, • szczególne zasady organizacji i funkcjonowania uczelni w związku z zapewnianiem miejsc na studiach dla obywateli Ukrainy, • szczególne zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy, przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Regulacje dotyczące oświaty Ustawa porządkuje szczególne regulacje dotyczące kształcenia, wychowania i opieki dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, w tym wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie. Ustawa zawiera szczególne regulacje dotyczące zasad pobierania nauki, którymi warto się tu zająć. Wdrożenie tych regulacji wymagać będzie jednak od samorządów dodatkowych środków finansowych, dlatego też przepisy Ustawy przewidują, iż w 2022 r. – w celu wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem i wychowaniem dzieci i uczniów będących cudzoziemcami – rezerwa części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 28 ust. 2 Ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, będzie mogła ulec zwiększeniu o środki pochodzące z budżetu państwa. Inne lokalizacje prowadzenia zajęć Specustawa zakłada wprowadzenie rozwiązań ułatwiających zapewnienie kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy. Pierwszym z nich jest tworzenie tzw. innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, podporządkowanych organizacyjnie szkołom lub przedszkolom. Zgodnie z treścią art. 39 ust. 7a Prawa oświatowego w przypadku szkół i przedszkoli prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego tworzenie i likwidacja innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych stanowi przekształcenie szkoły. Do procedury utworzenia innych lokalizacji prowadzenia zajęć stosuje się przepisy art. 89 Prawa oświatowego. Przepis art. 89 Prawa oświatowego wprost dotyczy likwidacji jednostek organizacyjnych systemu oświaty, czyli szkół, przedszkoli i placówek. Procedura likwidacji jest długotrwała i, co istotne, utworzenie drugiej i kolejnych lokalizacji prowadzenia zajęć dla szkoły i przedszkola wymaga stosowania właśnie tej procedury, która oczywiście w tym wypadku nie prowadzi do likwidacji jednostki, lecz do jej przekształcenia. Zatem chcąc utworzyć drugą lokalizację prowadzenia zajęć poprzez przekształcenie, należy podjąć czynności według następującego schematu: • należy podjąć uchwałę intencyjną w sprawie zamiaru przekształcenia jednostki na co najmniej sześć miesięcy przed terminem przekształcenia, czyli jeszcze w styczniu/lutym danego roku, bowiem utworzenie drugiej lokalizacji prowadzenia zajęć nastąpi od 1 września, • należy powiadomić rodziców uczniów (lub pełnoletnich uczniów) o zamiarze przekształcenia jednostki, również co najmniej na sześć miesięcy przed terminem przekształcenia, czyli najpóźniej w lutym; do zawiadomień stosujemy Kodeks postępowania administracyjnego i wynikające z niego zasady doręczania pism, co powoduje, że zawiadomienia powinny zostać wysłane na początku lutego, • należy powiadomić o zamiarze przekształcenia organ nadzoru pedagogicznego, też na co najmniej sześć miesięcy przed terminem przekształcenia, • należy uzyskać pozytywną opinię organu nadzoru pedagogicznego, • dopiero po powiadomieniach i po uzyskaniu opinii pozytywnej kuratora można podjąć kolejna uchwałę, tym razem już kategoryczną, w sprawie przekształcenia jednostki poprzez utworzenie drugiej lokalizacji prowadzenia zajęć. Jak widać, terminy poszczególnych czynności podejmowanych w ramach tej procedury wykluczają możliwość szybkiego utworzenia takiego dodatkowego miejsca prowadzenia zajęć, podporządkowanego organizacyjnie konkretnej szkole czy przedszkolu. Jest to zatem procedura kompletnie nieprzydatna w obecnej sytuacji i z uwagi na fakt, że mamy już marzec, jest niemożliwa do zastosowania – jest na to zbyt późno. Rozwiązaniem jest art. 51 Specustawy, stosownie do którego w celu zapewnienia kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, mogą być tworzone inne lokalizacje prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowane organizacyjnie szkołom lub przedszkolom. Według ust. 2 tej regulacji do tworzenia i likwidacji innych lokalizacji prowadzenia zajęć nie stosuje się przepisów art. 39 ust. 5a oraz art. 89 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Zatem utworzenie drugiej czy kolejnej lokalizacji prowadzenia zajęć nie wymaga stosowania wyżej opisanej procedury przekształcenia szkoły czy przedszkola. Takie uproszczenie procedury jest dopuszczalne jednak wyłącznie wówczas, gdy utworzenie dodatkowej lokalizacji prowadzenia zajęć ma na celu zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy. W przypadku innej lokalizacji prowadzenia zajęć podporządkowanej organizacyjnie szkole podstawowej, oprócz klas szkoły podstawowej mogą funkcjonować oddziały przedszkolne. Ważne! Zgodnie z ust. 4 Specustawy utworzenie innej lokalizacji prowadzenia zajęć podporządkowanej szkole prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego następuje w drodze uchwały organu stanowiącego tej jednostki samorządu terytorialnego, po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Opinia jest wydawana w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku o jej wydanie. Uchwała nie podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Regulacja ta wymaga, aby w pierwszej kolejności jednostka samorządu terytorialnego uzyskała pozytywną opinię kuratora oświaty. Jeżeli to nastąpi, można podjąć uchwałę w sprawie utworzenia innej lokalizacji prowadzenia zajęć. Jest to możliwe w dowolnym momencie roku szkolnego, więc w przypadku tworzenia lokalizacji zajęć dla uczniów z Ukrainy procedura została maksymalnie uproszczona. Zgodnie z art. 51 ust. 5 Ustawy uchwała w sprawie utworzenia innej lokalizacji prowadzenia zajęć zawiera: • okres funkcjonowania innej lokalizacji prowadzenia zajęć, • nazwę i adres siedziby odpowiednio przedszkola lub szkoły, którym będzie podporządkowana organizacyjnie inna lokalizacja prowadzenia zajęć, • adres innej lokalizacji prowadzenia zajęć, • w przypadku innej lokalizacji prowadzenia zajęć podporządkowanej organizacyjnie szkole podstawowej – informację o funkcjonowaniu oddziałów przedszkolnych. Należy również zauważyć, że Ustawa zawiera także regulacje dotyczące tworzenia dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć przez podmioty niesamorządowe prowadzące publiczne lub niepubliczne przedszkola lub szkoły. Według art. 51 ust. 6–9 Ustawy osoba prawna inna niż jednostka samorządu terytorialnego lub osoba fizyczna prowadząca publiczne lub niepubliczne przedszkole lub publiczną lub niepubliczną szkołę mogą utworzyć inną lokalizację prowadzenia zajęć podporządkowaną organizacyjnie odpowiednio temu przedszkolu lub tej szkole po zawarciu porozumienia z jednostką samorządu terytorialnego będącą odpowiednio dla tego przedszkola lub dla tej szkoły organem rejestrującym. Porozumienie to zawiera podobne elementy jak uchwała w sprawie tworzenia innych lokalizacji prowadzenia zajęć, czyli: • okres funkcjonowania innej lokalizacji prowadzenia zajęć, • nazwę i adres siedziby odpowiednio przedszkola lub szkoły, którym będzie podporządkowana organizacyjnie inna lokalizacja prowadzenia zajęć, • adres innej lokalizacji prowadzenia zajęć, • w przypadku innej lokalizacji prowadzenia zajęć podporządkowanej organizacyjnie szkole podstawowej – informację o funkcjonowaniu oddziałów przedszkolnych. Ważne! Złożenie wniosku o zmianę zezwolenia na założenie przedszkola publicznego lub szkoły publicznej lub zgłoszenie zmiany wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia przedszkoli publicznych lub odpowiedniego typu publicznych szkół, w zakresie utworzenia innej lokalizacji prowadzenia zajęć, może nastąpić w każdym czasie. Ustawa wymaga, aby opinie komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej i państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, dotyczące nowej lokalizacji prowadzenia zajęć, były wydawane w ciągu maksymalnie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii. Ma to oczywiście przyspieszyć tworzenie lokalizacji zajęć dla uczniów z Ukrainy przez podmioty niesamorządowe. Zarówno samorządowe, jak i niesamorządowe szkoły mają obowiązek niezwłocznej aktualizacji swoich statutów i wskazania w nich dodatkowych lokalizacji prowadzenia zajęć. Bezpłatny transport Stosownie do art. 52 Ustawy jednostka samorządu terytorialnego, na terenie której zapewnia się kształcenie, wychowanie i opiekę nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, może zorganizować tym dzieciom i uczniom bezpłatny transport do miejsca, w którym zapewnia się im kształcenie, wychowanie i opiekę. W przypadku zorganizowania tego transportu jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana w czasie przewozu zapewnić opiekę dzieciom korzystającym z wychowania przedszkolnego oraz uczniom, którym zapewniono kształcenie, wychowanie i opiekę w szkole podstawowej dla dzieci i młodzieży. Jest to zatem przepis szczególny wobec regulacji Prawa oświatowego. Nie jest to jednak przepis kategoryczny, bowiem nie stanowi o tym, że samorząd ma obowiązek organizowania transportu uczniów z Ukrainy do szkół i przeszkoli. Regulacja ta stanowi jedynie, że samorząd może taki transport organizować, a zatem nie jest to zadanie obowiązkowe. Niemniej transport może być organizowany niezależnie od tego, jaka jest odległość między miejscem zamieszkania ucznia a placówką, do której uczęszcza. Oddział przygotowawczy Zgodnie z treścią art. 165 ust. 11 Prawa oświatowego dla osób niebędących obywatelami polskimi, korzystających z dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego, które wymagają dostosowania procesu kształcenia do ich potrzeb i możliwości edukacyjnych, a także dostosowania formy organizacyjnej wspomagającej efektywność ich kształcenia, organ prowadzący szkołę może zorganizować oddział przygotowawczy w szkole, w której te osoby realizują naukę zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego. Według ust. 12 tego przepisu do oddziału przygotowawczego, na wniosek rodzica, za zgodą organu prowadzącego szkołę, w której utworzono ten oddział, w ramach posiadanych środków, mogą uczęszczać uczniowie innej szkoły. Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wprowadza w art. 55 regulację, na podstawie której nauczanie w oddziale przygotowawczym może być prowadzone również w grupie międzyszkolnej, co oczywiście umożliwia uruchomienie jednego oddziału dla uczniów z kilku jednostek jednocześnie. Ważne! W uzasadnionych warunkami demograficznymi przypadkach organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego będącej organem prowadzącym szkołę, w której zorganizowano oddział przygotowawczy, może kierować do tego oddziału uczniów innych szkół tego samego typu, prowadzonych przez tę samą jednostkę samorządu terytorialnego. Jest to szczególny tryb kierowania ucznia do oddziału przygotowawczego, gdzie o przydziale do oddziału decyduje wójt (burmistrz, prezydent miasta). Ustawa przewiduje również, że jednostki samorządu terytorialnego prowadzące szkoły mogą zawierać porozumienia w celu kierowania przez organ wykonawczy jednostki samorządu uczniów do oddziału przygotowawczego zorganizowanego w szkole tego samego typu prowadzonej przez inną jednostkę samorządu terytorialnego. Innymi słowy, uczeń gminy A może zostać skierowany przez wójta tej gminy do oddziału przygotowawczego w gminie B, oczywiście pod warunkiem, że gminy te zawarły ze sobą porozumienie w sprawie kierowania uczniów do tych oddziałów. Nauczanie w oddziale przygotowawczym jest prowadzone w oparciu o realizowane w szkole programy nauczania z zakresu kształcenia ogólnego dostosowane pod względem zakresu treści nauczania oraz metod i form ich realizacji do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów. Godziny ponadwymiarowe Zgodnie z art. 56 Ustawy w roku szkolnym 2021/2022 w szkole, w której utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, nauczycielowi mogą być przydzielone, za jego zgodą, godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 Karty nauczyciela. Nadmienić należy, że zgodnie z art. 35 ust. 1 KN przydzielenie nauczycielowi godzin w wymiarze większym niż ¼ etatu jest możliwe za jego zgodą, ale nawet w przypadku wyrażenia takiej zgody musi to być wymiar nieprzekraczający ½ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Specustawa umożliwia zwiększenie tego limitu i nie wprowadza górnej granicy liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych. Co istotne, jej regulację można odczytać w ten sposób, że godziny ponadwymiarowe powyżej limitu określonego Kartą nauczyciela dotyczyć mogą wszystkich nauczycieli w szkole, w której utworzono dodatkowy oddział dla uczniów z Ukrainy. Prawo do dodatkowych godzin nie obejmuje więc wyłącznie nauczycieli uczących w tym oddziale, ale wszystkich w danej szkole. Pomoc nauczyciela Stosownie do art. 165 ust. 8 Prawa oświatowego osoby niebędące obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do pomocy udzielanej przez osobę władającą językiem kraju pochodzenia, zatrudnioną w charakterze pomocy nauczyciela przez dyrektora szkoły. Pomocy tej udziela się nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy. Ważne! Specustawa zakłada w art. 57, że w roku szkolnym 2021/2022 na stanowisku pomocy nauczyciela, o którym mowa w art. 165 ust. 8 Ustawy Prawo oświatowe, może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Do takiej osoby nie stosuje się wymogu potwierdzenia stosownymi dokumentami znajomości języka polskiego. Przepis ten ma oczywiście ułatwić zatrudnianie pomocy nauczyciela władającej językiem ukraińskim. Zasady oceniania Warto wspomnieć jeszcze o przepisie, który na razie samodzielnie nie wprowadza żadnych szczególnych regulacji, ale jest upoważnieniem do wydania rozporządzenia. Według treści art. 59 Specustawy minister właściwy ds. oświaty i wychowania może określić, w drodze rozporządzenia, organizację kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, w szczególności w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania, przeprowadzania egzaminów, organizacji pracy jednostek systemu oświaty, przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego i wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania, uwzględniając dostosowanie procesu kształcenia, wychowania i opieki do potrzeb i możliwości dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy. Przepis ten stanowi obecnie wyłącznie delegację do wydania nowego rozporządzenia, które będzie niezbędne z uwagi na trudności w dostosowaniu uczniów z Ukrainy do polskiego systemu oświaty. Nie sposób bowiem wyobrazić sobie, że np. uczniowie ci będą przystępowali na zwykłych zasadach do egzaminu ósmoklasisty, jeżeli dopiero od VIII klasy rozpoczęli naukę w Polsce. W sytuacji braku znajomości języka nie będzie możliwe w tak krótkim czasie zniwelowanie istotnych różnic w zakresie edukacji. To tylko przykład jednego z pojawiających się problemów. Zmienić się będzie musiało również wiele innych zasad, dotyczących nie tylko przeprowadzania egzaminów, ale także np. rekrutacji. Ważne! Należy spodziewać się kolejnych wydanych przez MEiN rozporządzeń porządkujących wiele aspektów wynikających z pojawienia się w polskich szkołach uczniów z objętej wojną Ukrainy.