STAN PRAWNY NA 7 LUTEGO 2025

Sposób przyjmowania dzieci do niepublicznych przedszkoli zależy od tego, czy przedszkole pobiera z budżetu gminy zwiększoną dotację, która zapewnia stałe źródło finansowania, ale też nakłada na niepubliczną placówkę obowiązek stosowania regulacji skierowanych do przedszkoli publicznych.

Rekrutacja w przedszkolach pobierających zmniejszoną dotację

Przedszkola niepubliczne niekorzystające ze zwiększonej dotacji mają dużą swobodę w przeprowadzaniu rekrutacji. Obowiązujące regulacje prawne (art. 172 ust. 2 pkt 7 Prawa oświatowego) wymagają co prawda, aby zasady rekrutacji zostały określone w statucie placówki, niemniej nie muszą to być, choć mogą, zasady obowiązujące w przedszkolach publicznych. Może wystarczyć jedynie zapis mówiący o tym, że o przyjęciu dziecka i zawarciu umowy z rodzicami decyduje dyrektor.

Ze względu na brak ustawowych rozwiązań w tym zakresie niełatwo wskazać jednolity sposób postępowania. Z pewnością powinien on zostać dostosowany do lokalnej specyfiki, możliwości lokalowych i infrastruktury danej placówki. Ponadto przedszkole, które pobiera zmniejszoną dotację, musi w większym stopniu polegać na środkach uzyskanych z czesnego wpłacanego przez rodziców. Zbyt rygorystyczne prowadzenie postępowania rekrutacyjnego mogłoby powodować obniżenie skuteczności rekrutacji i pozostawienie wolnych miejsc. Dlatego kryteria rekrutacyjne powinno stosować się wyłącznie wtedy, gdy liczba kandydatów przekroczy liczbę dostępnych miejsc. Siłą rzeczy statut przedszkola niepublicznego, odnosząc się do przeprowadzanej w nim rekrutacji, powinien określać takie kwestie, jak:

• konieczność złożenia przez rodziców odpowiedniego wniosku (formularza) rekrutacyjnego, przy czym przedszkole powinno wprowadzić ujednolicony wzór takiego wniosku,
• określenie organu odpowiedzialnego za przeprowadzenie rekrutacji (np. dyrektor, komisja rekrutacyjna),
• wskazanie ewentualnych kryteriów rekrutacyjnych, które będą miały zastosowanie w sytuacji, gdy liczba chętnych przewyższy liczbę dostępnych miejsc – mogą to być kryteria analogiczne do tych, które stosowane są w przedszkolach publicznych, ale równie dobrze o przyjęciu może decydować kolejność zgłoszeń (należy jednak wystrzegać się wprowadzania kryteriów, które miałyby charakter dyskryminujący bądź niezgodny z ogólnymi przepisami prawa),
• sposób określania harmonogramu rekrutacji z uwzględnieniem składania deklaracji o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego przez rodziców dzieci już przyjętych,
• ewentualne zasady składania odwołania od wyników rekrutacji,
• zasady podpisywania umów cywilnoprawnych z rodzicami dzieci przyjętych.

Rekrutacja w przedszkolach pobierających zwiększoną dotację

Zgodnie z art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych niepubliczne przedszkole niebędące przedszkolem specjalnym może otrzymać z budżetu gminy dotację w zwiększonej wysokości, jeżeli spełni określone w tym przepisie warunki, czyli m.in. będzie stosowało zasady przyjmowania do publicznych przedszkoli określone w rozdziale 6 Prawa oświatowego. Oznacza to konieczność stosowania nie tylko przepisów tego aktu, ale również odpowiednich przepisów wykonawczych – Rozporządzenia MEiN z dnia 18 listopada 2022 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów czy przepisów prawa miejscowego, dotyczących chociażby obowiązujących na terenie danej gminy kryteriów rekrutacyjnych, określonych na podstawie art. 131 ust. 6 Prawa oświatowego. Również harmonogram rekrutacji powinien być w tym przypadku dostosowany do rekrutacji prowadzonych w przedszkolach samorządowych.

W przypadku tej grupy przedszkoli przyjmowani są kandydaci mieszkający na terenie danej gminy (art. 131 ust. 1 Prawa oświatowego). Dopiero w sytuacji, gdy liczba kandydatów zamieszkałych na terenie danej gminy jest większa niż liczba wolnych miejsc w przedszkolu, przeprowadza się postępowanie rekrutacyjne. Na jego pierwszym etapie bierze się pod uwagę tzw. kryteria ustawowe, takie same w całym kraju i o takiej samej wartości. Do kryteriów tych należą:

• wielodzietność rodziny kandydata,
• niepełnosprawność kandydata,
• niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata,
• niepełnosprawność obojga rodziców kandydata,
• niepełnosprawność rodzeństwa kandydata,
• samotne wychowywanie kandydata w rodzinie,
• objęcie kandydata pieczą zastępczą.

W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego lub jeżeli po zakończeniu tego etapu dane przedszkole nadal dysponuje wolnymi miejscami, brane są pod uwagę – na drugim etapie – kryteria określone przez gminę w stosownej uchwale, z uwzględnieniem zapewnienia jak najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny, zwłaszcza potrzeb rodziny, w której rodzice albo rodzic samotnie wychowujący kandydata muszą pogodzić obowiązki zawodowe z obowiązkami rodzinnymi, oraz lokalnych potrzeb społecznych. Gmina określa też, jakie dokumenty niezbędne są do potwierdzenia tych kryteriów. Na tym etapie można brać pod uwagę kryterium dochodu na osobę w rodzinie kandydata. Łącznie gmina może określić nie więcej niż sześć kryteriów, wliczając w to kryterium dochodowe. Każdemu z kryteriów powinna zostać przyznana określona liczba punktów (mogą one mieć różną wartość).