Jak dużo wiemy o tradycjach Bożego Narodzenia? Scenariusz zajęć przedszkolnych przeznaczony dla dzieci czteroletnich Opracowała: Natalia Pośpiech, nauczycielka wychowania przedszkolnego, podchodząca do nauczania w sposób innowacyjny, trenerka drużyn Destination Imagination w międzynarodowym projekcie edukacyjnym, autorka konkursów i gier terenowych, propagatorka pozytywnej dyscypliny i twórczego rozwiązywania problemów, koordynatorka wielu konkursów oraz projektów edukacyjnych Cele ogólne: • wzbogacenie wiedzy dzieci na temat bożonarodzeniowych tradycji i zwyczajów. Cele szczegółowe – dziecko: • w obszarze fizycznym: o uczestniczy w zabawach ruchowych, o aktywnie uczestniczy w pracy w grupie, o odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się mimiką, gestem i ru-chem; • w obszarze emocjonalnym: o wyraża radość podczas zabawy ruchowej, o wyraża zadowolenie z dobrze wykonanej pracy w grupie, o wypowiada się na temat swoich odczuć; • w obszarze społecznym: o obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe, o przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej, o komunikuje się z dziećmi oraz osobami dorosłymi, o współpracuje w grupie, o wie, jak należy zachowywać się podczas kolacji wigilijnej, jak się ubrać odpo-wiednio do sytuacji; • w obszarze poznawczym: o potrafi wymienić tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia, o odpowiada na pytania, o ćwiczy myślenie dywergencyjne, o czyta obrazy, o wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy. Kompetencje kluczowe: • w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, • matematyczne oraz w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii, • osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się, • obywatelskie, • w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej. Formy pracy: • praca z całą grupą, • praca indywidualna, • praca w zespołach. Metody: • problemowa, • słowna, • działalności praktycznej. Pomoce dydaktyczne: • janczary, tamburyn, kastaniety, marakasy, czerwony worek, ilustracje przedstawiające tradycje świąteczne, cztery wycięte z brystolu choinki, wydrukowane ozdoby choin-kowe oraz dla każdego dziecka wydrukowany kontur bombki, klej, brokat, świecące kryształki, plastelina, nożyczki. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Worek św. Mikołaja Nauczyciel pyta dzieci, co św. Mikołaj dźwiga w czerwonym worku. Mówi, że tym razem do worka Mikołaj włożył tradycje i zwyczaje bożonarodzeniowe. Prosi wybrane dzieci o wycią-gnięcie ilustracji z worka. Chętne dzieci mówią, co widzą na ilustracjach. Ilustracje przedsta-wiają: stół wigilijny, pierwszą gwiazdkę za oknem na niebie, choinkę, ozdoby na choinkę, prezenty, postać z opłatkiem, rodzinę śpiewającą kolędy, św. Mikołaja z worem prezentów. Następnie nauczyciel opowiada krótko o tradycjach, których dzieci nie znają. Pytanie nauczyciela: • Czy tak wyglądają święta? 2. Jak ty przygotowujesz się do świąt? Krótka, swobodna rozmowa na temat tradycji i przygotowań bożonarodzeniowych na pod-stawie doświadczeń i przeżyć dzieci. Pytania nauczyciela: • W jaki sposób przygotowujecie się do świąt? • Co robią wasi rodzice przed świętami? • Jak pomagacie rodzicom w tych przygotowaniach? • Co powinno się znaleźć na stole wigilijnym? • Kiedy siadamy do stołu wigilijnego? • Gdzie znajdują się prezenty? • Kiedy ubieracie choinkę w waszym domu? 3. Zakodowane ruchy Zabawa ruchowa przy dźwiękach instrumentów muzycznych. Nauczyciel tłumaczy dzieciom, że każdy dźwięk instrumentu ma zakodowany pewien ruch bądź działanie, które muszą za-pamiętać i odtworzyć. Janczary – dzieci dobierają się w pary, jedno jest reniferem, drugie św. Mikołajem, który trzyma dłonie na ramionach renifera. Trucht po sali. Potem może nastąpić zamiana. Tamburyn – dzieci klaszczą w dłonie. Marakasy – dzieci poruszają rękoma z góry na dół, obrazując tym spadanie płatków śniegu. Kastaniety – dzieci skaczą jak małe piłeczki. Gdy nauczyciel zaczyna grać na instrumencie, dzieci ruszają się zgodnie z ustalonym kodem. 4. Rozwiązywanie zagadek W święta uroczyste, grudniowe, gdy do Wigilii już wszystko gotowe, wisi kolorowa, okrągła i szklana, od choinkowych lampek rozgrzana. Gałązki zielone igiełkami usiane ma to drzewko świąteczne przez dzieci kochane. Pudełeczka i paczuszki, torebki i paczki w groszki, gwiazdki oraz w małe szlaczki. W środku pewnie coś miłego od świętego dla każdego. Co roku wyrusza w długą drogę, czerwoną ma czapę i długą białą brodę, wyraz twarzy uśmiechnięty. Czy już wiecie, kto to taki? Długim sznurem choinkę oplatają i ją pięknie oświetlają! Ma dwa piękne rogi i nie boi się śnieżnej drogi. Ciągnie ciężkie od prezentów sanki i są o nim często świąteczne kolorowanki. Kto to taki? Gdy śpiewasz je razem z całą rodziną, radośniej i cieplej święta wam płyną. Pierwsza gwiazdka świeci, już słychać kolędy. Drzewka pachną wokół… Pora na kolację, najważniejszą w roku. 5. Moja bombka Nauczyciel prosi dzieci, aby usiadły do stolików, na których są przygotowane różnego rodzaju materiały plastyczne, takie jak: kolorowe kryształki, brokat, plastelina, kredki, a następnie każdemu z nich rozdaje kartę z wydrukowanym konturem bombki. Zadaniem dzieci jest ozdobienie bombki według własnego pomysłu, a następnie wycięcie jej. 6. Ubieramy choinkę Nauczyciel przywiesza w czterech miejscach sali wycięte z zielonego brystolu choinki. Kładzie przy nich odpowiednią liczbę klejów w sztyfcie. Prosi dzieci, aby wstały od stolików, wzięły ze sobą swoje bombki i usiadły na dywanie. Na środku dywanu wysypuje wydrukowane ozdoby choinkowe. Prezentuje technikę przyklejania ozdób na wyciętej choince. Dzieli dzieci na cztery grupy. Każda grupa ma za zadanie udekorować swoją choinkę ozdobami oraz wcze-śniej zrobionymi bombkami. 7. Zakończenie zajęć Krótką rozmową z dziećmi. Dzieci wraz z nauczycielem siedzą w kole na dywanie. Nauczy-ciel znów rozkłada na nim ilustracje przedstawiające tradycje i zwyczaje świąt Bożego Naro-dzenia. Pytania nauczyciela: • Czego się dzisiaj dowiedzieliście? • Co było na zajęciach ciekawe? • Co najbardziej wam się podobało? Następnie chętne dzieci wybierają z ilustracji te tradycje, które są dla nich najważniejsze, oraz mówią dlaczego.