STAN PRAWNY NA 1 PAŹDZIERNIKA 2024

Urlop dla poratowania zdrowia jest szczególnym uprawnieniem przysługującym nauczycielom. Uprawnienie to łączy się ściśle ze specyficznymi warunkami pracy nauczycieli, natężonym stresem, a także przyspieszonym, w porównaniu z innymi profesjami, tempem wypalenia zawodowego.

Urlop umożliwia nauczycielowi przeprowadzenie leczenia celem poprawienia stanu zdrowia, nadszarpniętego intensywnym wysiłkiem zawodowym, ma również niebagatelny wpływ na polepszenie kondycji psychofizycznej. Prawo do urlopów dla poratowania zdrowia jest także często obiektem krytyki, jako niepotrzebnie generujące koszty dla samorządów, a jednocześnie będące potencjalnym narzędziem naruszeń ze strony nauczycieli, wykorzystywanym w celu uniknięcia przez nich utraty zatrudnienia. Wiele z potocznych wyobrażeń o urlopie dla poratowania zdrowia jest jednak mylnych, a ich zgodne z przepisami wykorzystywanie nie może być jednocześnie nazywane „nadużywaniem prawa”. Poniżej znalazło się zestawienie najważniejszych informacji dotyczących zgodnego z prawem wykorzystywania urlopów dla poratowania zdrowia.

Podstawowe informacje na temat urlopu dla poratowania zdrowia

W aktualnym stanie prawnym zasady wykorzystywania urlopu dla poratowania zdrowia określone zostały w art. 73 Karty nauczyciela. Zgodnie z przepisami przysługuje on nauczycielowi: 

• zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, 
• po przepracowaniu co najmniej siedmiu lat w szkole w wymiarze nie niższym niż ½ obowiązkowego wymiaru zajęć,
• w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia:
  • choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub
  • choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę;
• na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową

– w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.

Urlop dla poratowania zdrowia przysługuje więc zarówno tym nauczycielom, których podstawę stosunku pracy stanowi mianowanie, jak i tym, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, pod warunkiem, że spełniają powyższe wymagania. Należy zaznaczyć, że płatny urlop dla poratowania zdrowia w kształcie regulowanym przez art. 73 Karty nauczyciela nie przysługuje nauczycielom zatrudnionym w szkołach, przedszkolach lub placówkach niepublicznych, co zostało potwierdzone w Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1998 r.