STAN PRAWNY NA 9 GRUDNIA 2025

Sposób rozporządzania środkami finansowymi pozostającymi w dyspozycji szkoły jest uzależniony od formy organizacyjno-prawnej, w jakiej ta jednostka funkcjonuje. W przypadku samorządowych szkół, przedszkoli i innych jednostek systemu oświaty wybór tej formy nie jest jednak możliwy, ponieważ określa ją art. 4 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Zgodnie z tym przepisem przedszkola, szkoły i placówki publiczne zakładane i prowadzone przez ministrów oraz jednostki samorządu terytorialnego są jednostkami budżetowymi. Zasady gospodarki finansowej placówek określają odrębne przepisy, przez które rozumieć w tym wypadku należy m.in. Ustawę o finansach publicznych (dalej: ufp.) oraz akty wykonawcze do niej.

Wskazanie formy jednostki budżetowej jako tej, w której prowadzona jest samorządowa szkoła, pociąga za sobą określone konsekwencje, bowiem taka jednostka rozlicza się z organem prowadzącym, czyli jednostką samorządu terytorialnego, metodą brutto – pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego, o czym z kolei stanowi treść art. 11 ufp. Taka metoda budżetowania powoduje, że środki niewykorzystane w danym roku budżetowym pozostają w dyspozycji jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej daną szkołę, wpływając na zmniejszenie planowanego w samorządowym budżecie deficytu lub też zwiększając poziom nadwyżki budżetowej. W praktyce wykonywanie planu finansowego szkoły bezpośrednio wpływa więc na budżet jednostki samorządu terytorialnego.

Ważne!
Jednostka systemu oświaty, nie wykorzystując przyznanych jej środków finansowych w danym roku budżetowym, traci możliwość ich wydatkowania.

Od zasady budżetowania brutto istnieje jeden wyjątek, przewidziany w art. 223 ufp., w postaci wydzielonego rachunku dochodów. Zgodnie z tym przepisem samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w Ustawie Prawo oświatowe gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności:

• ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,
• z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu jednostki budżetowej,