Ale zawiało! Tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele: • poznawanie różnych zjawisk przyrodniczych, • eksperymentowanie, • konstruowanie, • doświadczanie różnymi zmysłami. Działania: • oglądanie scenki związanej z powstawaniem wiatru, • tworzenie konstrukcji wiatraka, • analizowanie składu potraw, • obserwacja przedmiotów na wietrze, • klasyfikowanie materiałów, • wybieranie stroju na wietrzną pogodę, • wykonywanie ćwiczeń oddechowych, • uczestniczenie w zabawach muzyczno-ruchowych, • rysowanie kratka po kratce. Materiały dydaktyczne: • sylwety: Słońca, Ziemi, cząsteczek powietrza o ciepłej i chłodnej barwie (w postaci kół); piosenka z motywem wiatru na CD, magnetofon, różne materiały plastyczne z uwzględnieniem: piórek, worków, bibuły; klej, dwustronna taśma samoprzylepna, klej introligatorski, kartoniki tekturowe, drewniane patyczki, nakrętki, papierowa sprężynka, nitka, podgrzewacz i zapalniczka, flamastry, walizka z ubraniami (zawiera-jąca rzeczy na wietrzną pogodę), piłeczki pingpongowe, duże piórka, woreczki śnia-daniowe, confetti, grube poduszki lub krzesełka, wiatraczki, piłka, ołówki. Złota, wielobarwna jesień wita już za oknami. Można podziwiać w pełni jej piękno i dary przyrody, jakie ze sobą przynosi. Niestety, czasem ta sielankowa aura ustępuje nagłym wichu-rom i deszczom. Ubieramy wtedy ciepłe swetry oraz grube skarpety, by chłód nam nie do-skwierał. Dziś jednak spróbujemy sprawdzić na różne sposoby, czym jest ruch powietrza. ZADANIA DO WYKONANIA 1. Wiatrak Nauczycielka zaprasza dzieci do obejrzenia scenki sytuacyjnej o tym, jak powstaje wiatr. Za pomocą sylwet Słońca, Ziemi oraz cząsteczek powietrza (np. w postaci kół o ciepłej i chłodnej barwie), opowiada następująca historię: Planeta, na której mieszkamy, nazywa się Ziemia. Krąży ona wokół Słońca, które jest gwiazdą. Gwiazda jest gorąca i sprawia, że mamy na Ziemi światło oraz że jest nam ciepło. Słońce nie ogrzewa jednak całej Ziemi tak samo. Gdy u nas jest lato, w innym miejscu naszej planety panuje zima. Poza tym wokół nas nie jest płasko i pusto. Mamy pagórki, wzgórza, stawy i łąki. To wszystko sprawia, że cząsteczki powietrza różnie się nagrzewają. Te cieplejsze są szybsze i unoszą się, zimne zaś poruszają się dość wolno i opadają. Powietrze zaczyna wpadać w ruch, a wokół nas zaczyna wiać. Brrrr, a może ktoś z was poczuł już teraz mały chłodek? 2. Wokół szumi, wokół wieje... Niech także w sali zawiruje na chwilę powietrze. Dzieci poruszają się w rytm piosenki. Gdy wychowawca pokazuje cząsteczkę powietrza o ciepłej barwie, milusińscy wspinają się na pal-cach. Gdy nad głowami maluchów pojawia się sylweta w kolorze chłodnym, dzieci pochylają się i chodzą na ugiętych kolanach. Po chwili prowadzący podaje wszystkim nowe hasło: „WIATR”. Przedszkolaki przyspieszają kroku, żeby biec wokół pani. Podczas zabawy naj-młodsi wydają z siebie odgłos szumu. Karta główna Nauczyciel pokazuje dzieciom kartę pracy, na której znajduje się wiatrak. Tłumaczy najmłod-szym, że jest to budowla, w której wykorzystuje się siłę wiatru jako źródło energii, która dalej napędza młyn mielący zboże. Dzięki uzyskanej mące, możemy m.in. wypiekać chleb. Zadaniem dzieci jest użycie do wyklejenia pracy tylko takich materiałów, które doskonale unoszą się na wietrze. Prowadzący zajęcia ustawia przed przedszkolakami karton zawierający różne rodzaje materiałów plastycznych: od piórek, bibuły poprzez worki, makarony czy kred-ki. Mali eksperci sprawdzają zachowanie materiałów i sami decydują, które z nich nadają się do ozdobienia pracy. Aby było to łatwiejsze, warto oprócz zwykłego kleju użyć też kleju in-troligatorskiego oraz dwustronnej taśmy samoprzylepnej. 3. Eksperyment – jak powstaje wiatr? Sala zabaw zamienia się w małe laboratorium. Prowadzący na oczach maluszków przeprowa-dza eksperyment wywołujący ruch powietrza. W tym celu przygotowuje sprężynkę z papieru, mały podgrzewacz, zapalniczkę oraz kawałek nitki. Wychowawca zawiesza na nitce spiralę i umieszcza ją nad płomieniem, tak aby ogień nie dotykał papieru. Po chwili sprężynka, dzięki różnicy temperatur powietrza, zacznie się kręcić. 4. Mój własny wiatrak Prosto z laboratorium wychowankowie trafiają do warsztatu. Tu będą mogli poczuć się jak prawdziwi konstruktorzy. Dziś każdy z nich zbuduje własny wiatrak. Aby to się udało, przed-szkolaki otrzymują prostokątne pudełka, nakrętki, kolorowe drewniane patyczki, nożyczki oraz taśmę dwustronną. Z otrzymanych materiałów tworzą wiatrak według instrukcji nauczy-ciela. Na koniec malują go na wybrany kolor. 5. Co zrobimy z mąki? Skoro każdy przedszkolak posiada już własny wiatrak, czas na kulinarną burzę pomysłów. Dzieci wraz z wychowawcą siadają w dużym kole i zastanawiają się, jakie potrawy przygo-towuje się z mąki. Przedszkolaki podają sobie piłkę z rąk do rąk i analizują skład różnych ku-linarnych smakołyków. Zabawa kończy się podsumowaniem nauczyciela. Wypowiada on na głos po trzy potrawy. W każdym zestawieniu jedno z dań nie zawiera mąki. Zadaniem dzieci jest jak najszybsze przeanalizowanie podanych propozycji i wypowiedzenie na głos nazwy dania, które w swoim składzie mąki nie zawiera. Przykład: chleb, jajecznica, makaron, pierogi, placek, grzana kiełbasa itd. 6. Przyroda tańczy razem z wiatrem Wychowankowie wraz z prowadzącym zajęcia wychodzą na krótki spacer. Ich zadaniem jest przyłapanie wiatru na tańcu z naturą. Dzieci nie tylko obserwują świat, ale też przyglądają się uważnie, co dzieje się podczas wichury z liśćmi, drzewami, piaskiem i innymi elementami przyrody. Swoje obserwacje umieszczają na poniższej karcie pracy po powrocie do placówki. Podczas pracy wychowawca zadaje podopiecznym pytania pomocnicze: Co dzieje się z drze-wem, gdy wieje wiatr? Nanieś na rysunek zmiany. Co dzieje się z trawą? Co dzieje się z pia-skiem? Narysuj, co zauważyłaś/zauważyłeś. Karta pracy nr 1a Karta pracy nr 1b Karta pracy nr 1c 7. Pogodowa walizka Wiatr ma wpływ nie tylko na rośliny czy zwierzęta, ale również na życie ludzi. Człowiek na-uczył się chronić przed wiatrem w różny sposób. Podstawowym sposobem jest odpowiedni ubiór. Nauczyciel prezentuje dzieciom walizkę, w której umieszczone są różne ubrania. Za-daniem wychowanków jest wybranie tych, które nadają się do założenia, gdy mamy wietrzny dzień. Gdy przedszkolaki zdecydują, które rzeczy pasują na taką pogodę, prowadzący zajęcia pochyla się nad dokonanym wyborem i omawia go z dziećmi. 8. Poczuj wiatr Prowadzący zaprasza dzieci do wyjścia na dwór. Każdy maluch zabiera ze sobą krzesło lub grubą poduszkę. Tym razem mali odkrywcy będą chcieli poczuć wiatr. Aby tego dokonać, każdy z przedszkolaków siada na swoim krzesełku w dowolnym miejscu przedszkolnego trawnika. Warto zamknąć oczy – instruuje nauczyciel – gdyż właśnie wtedy wyostrzają nam się pozostałe zmysły. Gdy wychowankowie poczują delikatne przywitanie chłodem na po-liczkach, otrzymują małe wiatraczki. Pomogą one w dostrzeżeniu momentów, w których po-jawi się psotny wicherek. Gdy tylko wiatr podleci do maluszków odrobinę bliżej, wiatraczek zacznie się kręcić – warto wtedy przyjrzeć się, jak wygląda świat wokół. 9. Udajemy wichurę – ćwiczenia oddechowe Czas na zabawy związane z wywoływaniem ruchu powietrza za pomocą własnego oddechu. Przedszkolaki dobierają się w pary i rozpoczynają oddechowe przygody. Pomoże im w tym kilka małych ćwiczeń z różnymi rekwizytami: 1. Piórka. Każde dziecko kładzie sobie piórko na dłoń. Zadaniem wychowanków jest je-go zdmuchnięcie. 2. Piłeczki pingpongowe. Tym razem przedszkolaki kucają przy stoliczkach naprzeciwko siebie. Przed ustami jednej osoby z pary prowadzący kładzie piłeczkę. Zadaniem ma-luszka jest dmuchnięcie tej piłki w stronę kolegi czy koleżanki. Gdy dotrze ona na drugą stronę, następuje zamiana ról i powrót piłki do osoby rozpoczynającej ćwiczenie. 3. Confetti. Dzieci otrzymują odrobinę confetti na małych tekturkach. Zadaniem wy-chowanków jest dmuchanie tak długo, póki nie znikną z kartonu i nie wylądują na podłodze. 4. Woreczki śniadaniowe. Każdy z maluszków otrzymuje woreczek śniadaniowy, który chwyta w rączki i trzyma na wysokości swojej twarzy, tak jakby to była zasłona. Na-stępnie delikatnie dmucha w worek, wywołując w ten sposób cichy szelest. 10. Kreska za kreseczką – rysujemy wiatraczek Po wszystkich przygodach czas na odrobinę relaksu dla ciała i wyzwanie dla głowy. Zadaniem przedszkolaków jest przerysowanie wskazanego na karcie pracy wiatraczka kratka po kratce. W tym wyzwaniu prędkość nie ma znaczenia, liczy się dokładność i uważne kreślenie linii. Warto zwrócić uwagę najmłodszym na odpowiedni dobór kolorów. Karta pracy nr 2