STAN PRAWNY NA 27 LIPCA 2022 Obowiązki nauczyciela stażysty podczas odbywania stażu na stopień nauczyciela kontraktowego Opracowała: Elżbieta Rzepecka-Roszak, dyrektor zespołu szkół, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2200), • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. z Dz.U. 2021 poz. 1762 ze zm.). W myśl § 6 ust. 1 pkt 1–4 Rozporządzenia w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (dalej: Rozporządzenie) nauczyciel stażysta ubiegający się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego w okresie odbywania stażu powinien: • poznać organizację, zadania i zasady funkcjonowania placówki, • uczestniczyć jako obserwator w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu lub innego nauczyciela, w wymiarze co najmniej jednej godziny w miesiącu, oraz omawiać z prowadzącym obserwowane zajęcia, • prowadzić zajęcia w obecności opiekuna stażu w wymiarze co najmniej jednej godziny w miesiącu oraz dyrektora szkoły w wymiarze co najmniej jednej godziny w okresie stażu oraz omawiać je z osobą, w której obecności zajęcia zostały przeprowadzone, • uczestniczyć w doskonaleniu zawodowym, zwłaszcza w zakresie doskonalenia metod i form pracy. Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego obejmują: • znajomość przepisów prawa dotyczących organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż, • umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań placówki, • umiejętność rozpoznawania potrzeb uczniów oraz indywidualizowania nauczania, • umiejętność stosowania w pracy wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki, • umiejętność wykorzystania w pracy wiedzy i umiejętności zdobytych w trakcie doskonalenia zawodowego, • umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych, • umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć, • znajomość środowiska uczniów i ich problemów oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem lokalnym. Nauczyciel stażysta powinien przede wszystkim zapoznać się z przepisami prawa. Poza tym etyka zawodowa obliguje go do uczciwości i sumienności w wykonywaniu powierzonych mu zadań. Wykonanie zaplanowanych działań dobrze jest potwierdzić odpowiednim dokumentem lub źródłem świadczącym o realizacji zadań wyznaczonych w planie zawodowym. Obowiązki nauczyciela Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego. Nauczyciel stażysta rozpoczyna staż z mocy prawa, bez składania wniosku do dyrektora. Stażysta przedstawia dyrektorowi projekt planu rozwoju zawodowego, a dyrektor zatwierdza go w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć albo zwraca nauczycielowi do poprawy, ze wskazaniem – w formie pisemnej – zakresu zmian. Konstruując plan rozwoju zawodowego, nauczyciel stażysta powinien mieć na uwadze specyfikę szkoły, w której realizuje staż, znać szkolną dokumentację, wewnątrzszkolne prawo, regulaminy, procedury, w tym dokumentację z zakresu BHP i ochrony przeciwpożarowej. Po zatwierdzeniu przez dyrektora planu rozwoju zawodowego nauczyciel przystępuje do jego realizacji, współpracując z opiekunem stażu. Uczestniczy w zajęciach prowadzonych przez opiekuna, sporządza notatki, wspólnie z opiekunem dokonuje ewaluacji zajęć. Podobnie rzecz się ma, jeśli chodzi o zajęcia prowadzone przez stażystę. W tym przypadku omawiane przez opiekuna stażu zajęcia są doskonałą okazją do wymiany doświadczeń, zwrócenia uwagi na mocne i słabe strony lekcji i jej oceny. Nauczyciel stażysta dba również o własny rozwój zawodowy poprzez uczestnictwo w wewnętrznych i zewnętrznych formach doskonalenia zawodowego. Współpracuje z innymi nauczycielami, z rodzicami, zbiera informacje o uczniach i systematycznie wzbogaca własny warsztat pracy. Na koniec stażu sporządza sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego, składa wniosek do dyrektora o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego i wreszcie uczestniczy w posiedzeniu komisji kwalifikacyjnej. Staż a nieobecność nauczyciela W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu pozostawania w stanie nieczynnym, czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy oraz urlopy: • macierzyński, • na warunkach urlopu macierzyńskiego, • dodatkowy urlop macierzyński, • dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, • rodzicielski, • ojcowski, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel jest zobowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze. Jeżeli jednak przerwa w pracy jest spowodowana urlopem: • macierzyńskim, • na warunkach urlopu macierzyńskiego, • dodatkowym macierzyńskim, • dodatkowym na warunkach urlopu macierzyńskiego, • rodzicielskim lub • ojcowskim – wówczas staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. Gdy łączny czas nieprzerwanej nieobecności w pracy z ww. przyczyn jest dłuższy niż rok i sześć miesięcy, nauczyciel jest zobowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze. Obowiązki dyrektora podczas odbywania przez nauczyciela stażu na stopień nauczyciela kontraktowego Minister Edukacji Narodowej w drodze wspomnianego Rozporządzenia określił szczegółowo zasady uzyskiwania przez nauczycieli stopni awansu zawodowego. W § 4 ust. 1 zostały też zawarte obowiązki dyrektora dotyczące stworzenia odpowiednich warunków do odbywania stażu przez nauczycieli. Zgodnie z tą regulacją dyrektor szkoły zapewnia nauczycielowi odbywającemu staż warunki do: • obserwacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych oraz innych zajęć prowadzonych w szkole, w szczególności zajęć prowadzonych przez nauczyciela tego samego przedmiotu lub rodzaju zajęć, w tej samej lub innej szkole, • udziału w formach doskonalenia zawodowego określonych w zatwierdzonym planie rozwoju zawodowego, • korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej biblioteki pedagogicznej, poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innych placówek oświatowych. W czasie trwania stażu w szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor szkoły może pisemnie zobowiązać nauczyciela do zmiany planu rozwoju zawodowego lub zmienić mu opiekuna stażu (np. w sytuacji wydłużonego stażu spowodowanego np. chorobą nauczyciela lub opiekuna). Wskazane byłoby, żeby dyrektor również poświęcił czas młodemu nauczycielowi, chociażby omawiając z nim najważniejsze zadania i specyfikę placówki. Dyrektor powinien także wziąć udział w obserwacji zajęć prowadzonych przez nauczyciela stażystę. Do zadań dyrektora w procedurze awansu zawodowego należy ponadto wystawienie oceny dorobku zawodowego, złożenie wniosku do rady rodziców w sprawie wydania opinii o pracy nauczyciela oraz zorganizowanie posiedzenia komisji kwalifikacyjnej i jej przewodniczenie. Poza tym dyrektor jest zobowiązany przechowywać dokumentację awansu zawodowego. Dokumentacja Rozporządzenie precyzuje, jaką dokumentację wraz z wnioskiem o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego należy złożyć. W myśl § 9 ust. 1 Rozporządzenia obejmuje ona: • kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe, • zaświadczenie dyrektora o: o wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich miejsc, w których nauczyciel odbywał staż, o dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu, o przyczynach wydłużenia okresu stażu oraz zaliczenia dotychczas odbytego stażu w przypadkach określonych w art. 9d ust. 5 i 5a oraz art. 9f ust. 2 i 4 KN, ze wskazaniem podstawy prawnej odpowiednio wydłużenia albo zaliczenia okresu stażu oraz okresu nieobecności w pracy lub niepozostawania w stosunku pracy; • kopię sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego poświadczoną przez dyrektora za zgodność z oryginałem, • kopię oceny dorobku zawodowego dokonanego po zakończeniu stażu, poświadczoną przez dyrektora za zgodność z oryginałem. Harmonogram zadań nauczyciela i dyrektora w procesie awansu na stopień nauczyciela kontraktowego – ważne terminy Zadania Odpowiedzialni Termin Uwagi Rozpoczęcie stażu Nauczyciel stażysta 14 dni od rozpoczęcia zajęć art. 9d ust. 1, 2 i 3 KN Złożenie dyrektorowi projektu planu rozwoju zawodowego Nauczyciel stażysta 20 dni od rozpoczęcia zajęć w szkole § 3 ust. 1 Rozporządzenia Zatwierdzenie projektu planu rozwoju zawodowego Dyrektor szkoły 30 dni od rozpoczęcia zajęć w szkole § 3 ust. 3 Rozporządzenia Zwrócenie nauczycielowi do poprawy projektu planu rozwoju zawodowego Dyrektor szkoły Dyrektor wskazuje jak najwcześniejszy termin poprawy projektu planu, nie krótszy niż 3 dni robocze § 3 ust. 3 Rozporządzenia Dokonywanie zmian w planie rozwoju zawodowego Nauczyciel stażysta W trakcie trwania stażu § 4 ust. 4 Rozporządzenia Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego Nauczyciel stażysta 7 dni od dnia zakończenia stażu § 4 ust. 5 Rozporządzenia Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego Nauczyciel stażysta do dyrektora szkoły Do 30 czerwca Po 30 czerwca do 30 października Rozpatrzenie i posiedzenie komisji do 31 sierpnia, art. 9b ust. 3 KN Rozpatrzenie i posiedzenie komisji do 31 grudnia, art. 9b ust. 3a KN Poprawa wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego Dyrektor wzywa nauczyciela 14 dni po analizie formalnej § 11 ust. 2 Rozporządzenia Powiadomienie o posiedzeniu komisji kwalifikacyjnej Dyrektor szkoły Co najmniej 7 dni przed dniem posiedzenia komisji Data, miejsce, godzina posiedzenia komisji, § 11 ust. 3 Rozporządzenia Wydanie decyzji o nadaniu lub odmowie nadania stopnia awansu zawodowego Dyrektor szkoły Wnioski o podjęcie postępowania egzaminacyjnego i złożone do 30 czerwca danego roku – termin nadania stopnia awansu do 31 sierpnia danego roku. Wnioski o podjęcie postępowania egzaminacyjnego złożone do 30 października danego roku – termin nadania stopnia awansu do 31 grudnia danego roku art. 9b ust. 3 KN art. 9b ust. 3a KN Odwołanie od decyzji w sprawie nadania lub odmowy nadania stopnia awansu zawodowego Nauczyciel stażysta do organu wyższego stopnia, za pośrednictwem organu, który wydał decyzję 14 dni od otrzymania decyzji art. 9b ust. 7 KN w związku z art. 129 Kodeksu postępowania administracyjnego Zmiana wysokości wynagrodzenia w związku z uzyskaniem stopnia awansu zawodowego Dyrektor szkoły Pierwszy dzień roku szkolnego następującego po roku szkolnym, w którym nauczyciel uzyskał wyższy stopień awansu (wnioski złożone do 30 czerwca); 1 stycznia danego roku następującego po roku kalendarzowym, w którym nauczyciel uzyskał wyższy stopień (wnioski złożone do 31 października) art. 39 ust. 1 i 1a KN Przerwy w odbywaniu stażu na kolejne stopnie awansu zawodowego nauczycieli Nauczyciel odbywający staż, dyrektor szkoły W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy i urlopy: 1) macierzyński, 2) na warunkach urlopu macierzyńskiego, 3) dodatkowy urlop macierzyński, 4) dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, 5) rodzicielski, 6) ojcowski, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. Nieobecność dłuższa niż rok powoduje, że nauczyciel zobowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze. W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu ojcowskiego staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. Jeżeli łączny czas nieprzerwanej nieobecności w pracy z przyczyn, o których mowa w zdaniu pierwszym oraz w ust. 5, jest dłuższy niż rok i sześć miesięcy, nauczyciel jest zobowiązany do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze art. 9d ust. 5 i 5a KN