„Zwyczaj chłopców i dziewczynek – zrobić dla innych dobry uczynek” Scenariusz obchodów Dnia Dobrych Uczynków Opracowała: Jolanta Molenda GRUPA WIEKOWA: uczniowie klas I–III szkoły podstawowej. CELE OGÓLNE: • kształtowanie postaw prospołecznych, • rozwijanie postaw proekologicznych, • zwrócenie uwagi na wartość bezinteresownych działań podejmowanych na rzecz drugiego człowieka, zwierząt lub środowiska przyrodniczego, • rozwijanie umiejętności myślenia przyczynowo-skutkowego, • zachęcanie do zaangażowania się w działanie na rzecz ochrony środowiska, np. poprzez sadzenie nowych drzew, • zachęcanie do wypowiedzi na zadany temat. METODY PRACY: • czynne, • słowne, • oglądowe. FORMY PRACY: • indywidualna, • grupowa, • zbiorowa. PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI: Dzień Dobrych Uczynków, który obchodzimy 19 maja, został zainicjowany przez Fundację Ekologiczną Arka, która pragnęła w ten sposób zachęcić do dobrych uczynków na rzecz ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego. W dobie pandemii COVID-19 szczególnie istotne wydaje się docenianie choćby najmniejszych drobnych gestów uprzyjemniających lub ułatwiających innym życie. Oczywiście sposobów na pomaganie i czynienie dobra jest nieskończenie wiele – jedynym, co nas ogranicza, jest nasza wyobraźnia. Gorąco zachęcam do obchodów tego niezwykłego święta i przybliżenia dzieciom wartości bezinteresownych działań. Niektóre z opisanych pomysłów (po drobnej modyfikacji) można wykorzystać także podczas nauczania zdalnego, kiedy uczniowie, siedząc przed ekranami laptopów, wspólnie z rodzicami biorą udział w zajęciach. Pamiętajmy, że czynienie dobra często nic nas nie kosztuje, a może odmienić czyjeś życie. Bądźmy dla siebie dobrzy! PRZEBIEG ZAJĘĆ: 1. „Co to jest dobry uczynek?” – burza mózgów Nauczyciel pyta uczniów, czym według nich jest dobry uczynek, i notuje na tablicy wszystkie propozycje. Po zgromadzeniu pomysłów uczniowie wspólnie z nauczycielem oceniają je i razem wybierają najtrafniejszą definicję dobrego uczynku. 2. „Jak mogę sprawić innym przyjemność?” – zabawa sensoryczna Nauczyciel umieszcza na środku sali duży pojemnik (świetnie sprawdzi się duża, plastikowa kuweta) wypełniony zróżnicowanym materiałem sensorycznym (np. sypkimi produktami spożywczymi, piórkami, pomponami, piaskiem, kulkami hydrożelowymi). Zadaniem uczniów będzie odszukanie ukrytych pomiędzy tymi przedmiotami kart obrazkowych (zawierających jedynie symboliczne rysunki) przedstawiających sposoby sprawiania innym radości. Po wylosowaniu karty obrazkowej uczeń musi spróbować zinterpretować znajdujący się na niej symbol i opisać własnymi słowami, z jakim dobrym uczynkiem mu się kojarzy. Na kartach mogą znajdować się m.in.: • pies – symbolizujący np. wyjście z psem na spacer, • telefon – symbolizujący np. zatelefonowanie do babci, • kosz wypełniony śmieciami – symbolizujący np. samodzielne wyrzucenie śmieci, • zmywarka – symbolizująca np. pamiętanie o rozładowaniu naczyń znajdujących się w zmywarce, • zabawki – symbolizujące np. podzielenie się swoimi zabawkami z potrzebującymi dziećmi, • uśmiechnięta twarz – symbolizująca np. posyłanie uśmiechów wszystkim mijanym osobom, • winda – symbolizująca np. przytrzymanie drzwi windy sąsiadowi, • serce – symbolizujące np. powiedzenie najbliższym osobom, że się je kocha. 3. „Wspólnie możemy wiele” – klasowa akcja charytatywna Dzień Dobrych Uczynków jest doskonałą okazją do rozpoczęcia akcji, w którą zostanie zaangażowana cała klasowa (a może nawet szkolna) społeczność. Jedną z propozycji może być zbiórka plastikowych nakrętek na rzecz chorych dzieci. W klasie można zorganizować centralny punkt zbiórki, w którym zostanie umieszczony specjalny pojemnik, do którego każdy będzie mógł wrzucać przyniesione nakrętki. Pojemnik może zostać wykonany z dużego kartonu – wystarczy wyciąć w bocznej ścianie dowolny kształt (np. serce), podkleić powstały otwór sztywną folią, która z jednej strony umożliwi pełen ogląd zawartości pudła, z drugiej natomiast zabezpieczy wycięty kształt przed uszkodzeniami. Na koniec wystarczy wyciąć w górnej części kartonu otwór, przez który będzie można wrzucać nakrętki, i gotowe! 4. „Sadzimy wspólne drzewo” – działania praktyczne Dzień Dobrych Uczynków to nie tylko święto bezinteresownych działań podejmowanych na rzecz drugiego człowieka. To również dzień dbania o środowisko przyrodnicze. Niezwykle istotnym zadaniem nauczania początkowego jest krzewienie wśród dzieci postaw proekologicznych i uświadamianie im roli, jaką odgrywają w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Jednym ze sposobów popularyzacji znaczenia drzew w biosferze jest wspólne zasadzenie przez uczniów z pomocą nauczyciela drzewa (lub krzewu) w szkolnym ogrodzie. Działania tego typu wymagają oczywiście wcześniejszego przygotowania (uzyskania zgody, wyparcelowania odpowiedniego miejsca, zakupu właściwego gatunku drzewa lub krzewu, przygotowania gruntu pod drzewo itp.), ale są warte każdego poświęcenia. 5. „Koło dobrych uczynków” – zabawa interaktywna Jeśli w sali znajduje się tablica interaktywna, nauczyciel odszukuje na platformie wordwall.net szablon „Koła fortuny z dobrymi uczynkami” (jeśli nie odpowiada mu żaden z dostępnych, może przygotować własny interaktywny materiał – wersja bezpłatna umożliwia utworzenie pięciu darmowych zadań). Każde dziecko „kręci” kołem i losuje zadanie, które będzie musiało wykonać po szkole i uwiecznić jego realizację, np. w formie zdjęcia. Zgromadzone materiały (zdjęcia przesłane przez dzieci lub ich rodziców) nauczyciel może zaprezentować na zajęciach realizowanych następnego dnia, stanowiących podsumowanie omawianych treści. Jeśli w klasie nie ma tablicy interaktywnej, koło fortuny można wykonać samodzielnie. Wystarczy z grubego kartonu wyciąć koło, podzielić je na kilka części i każdą z nich pomalować farbami na inny kolor. Po wyschnięciu na każdej części należy napisać markerem przykłady dobrych uczynków (w pracy z młodszymi uczniami, którzy nie umieją jeszcze czytać, świetnie sprawdzą się ilustracje). Na koniec umieszczamy na środku koła strzałkę, którą mocujemy np. pinezką. Na kole mogą znaleźć się następujące propozycje: • posprzątaj swój pokój, • pomóż rodzicom przy obiedzie, • pobaw się z rodzeństwem, • nakryj do stołu, • zagraj z rodzeństwem lub rodzicami w ulubioną grę, • podlej kwiaty, • zadzwoń do dziadków i zapytaj, jak się czują, • posprzątaj na swoim biurku, • zrób laurkę dla swojego kolegi, • powiedz komuś coś miłego. 6. „Drzewo dobrych uczynków” Prowadzący wspólnie z dziećmi przygotowuje drzewo dobrych uczynków: umieszcza znalezione podczas spaceru gałęzie wewnątrz dużej donicy i zasypuje je piaskiem lub ziemią. Uczniowie mogą pomalować gałęzie farbami i po wyschnięciu poprzyczepiać do nich sztuczne ptaszki, motyle lub owady na klipsie (do nabycia w sklepach z artykułami dekoracyjnymi). Tak przygotowane drzewo będzie stanowiło bazę do dalszych działań. Przez cały tydzień uczniowie będą mogli przytwierdzać do drzewa listki wycięte z zielonego brystolu, na których będą zapisane dobre uczynki, które udało im się wykonać. Ważne, aby zapis na liściu wykonała osoba będąca świadkiem lub adresatem tego działania.