Nie było nas, był las... Scenariusz lekcji języka polskiego z wykorzystaniem Karty z klimatem Opracowała: Agata Sieńczak GRUPA WIEKOWA: uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej. CZAS TRWANIA: dwie jednostki lekcyjne. CELE OGÓLNE: Uczeń: • zna wybrane utwory z literatury polskiej i światowej oraz umie o nich mówić, wykorzystując potrzebną terminologię, • rozwija zdolność dostrzegania wartości: prawdy, dobra, piękna, szacunku dla człowieka i kierowania się tymi wartościami, • rozwija umiejętność wypowiadania się w określonych formach wypowiedzi ustnych i pisemnych. CELE SZCZEGÓŁOWE: Uczeń: • czyta teksty popularnonaukowe i poetyckie ze zrozumieniem, • wskazuje środki stylistyczne i określa ich funkcje, • rozumie wieloaspektową wartość lasów, • potrafi wskazać różnorodne skutki niszczenia lasów, • propaguje właściwe postępowanie wobec środowiska, • umie napisać list otwarty, • tworzy opowiadanie twórcze. METODY I FORMY PRACY: • praca indywidualna, • visible thinking routine, • myślenie krytyczne, • odwrócona lekcja, • projekt edukacyjny, • TIK. MATERIAŁY: • Karta z klimatem pt. Wylesianie, • infografika Lasów Państwowych: https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/infografiki/uwaga-na-klimat/uwaga-na--klimat.jpg, • wpis dotyczący lasów na stronie Greenpeace Polska: https://www.greenpeace.org/poland/tag/lasy/, • opcjonalnie teledysk zespołu Łąki Łan Lass: https://www.youtube.com/watch?v=vIOxazUZVXE, • fragment Księgi IV Pana Tadeusza Adama Mickiewicza z opisem puszczy litewskiej, • przysłowia związane z lasem: https://www.forest-monitor.com/pl/przyslowia-o-lesie-i-drzewach/. PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI: Uczniowie mogą pracować nad materiałem indywidualnie metodą odwróconej lekcji. W trakcie nauczania zdalnego można wykorzystać kolekcję Wakelet, w której znajdują się wszystkie materiały razem z instrukcjami działania. Przygotowany materiał jest dość obszerny, należy go dostosować do możliwości określonego zespołu klasowego. Opcjonalnie można wykorzystać dodatkowo współczesny tekst kultury pokazujący zalety lasów (Łąki Łan Lass). PRZEBIEG ZAJĘĆ: 1. Na początku nauczyciel prezentuje uczniom zdjęcie z Karty z klimatem pt. Wylesianie. Zadaje uczniom wybrane pytania do grafiki. Uczniowie zastanawiają się, co to za miejsce, do kogo należą przedstawione na zdjęciu ręce, co chcą zrobić ludzie na tej fotografii. Dyskutują, dlaczego doszło do takiej sytuacji, i wyobrażają sobie, co stałoby się z tym miejscem w przyszłości. 2. Następnie uczniowie zapoznają się z infografiką Lasów Państwowych i wpisem Greenpeace Polska dotyczącym lasów (w tym oglądają zdjęcia i filmiki). Na ich podstawie tworzą w dowolnej formie notatkę dotyczącą wartości lasów, ich wpływu na klimat, zagrożeń i skutków wylesiania, sposobów chronienia lasów. 3. Kolejnym zadaniem jest sprawdzenie w dostępnych źródłach, które z regionów świata i Polski są zagrożone największą deforestacją (wylesianiem), a następnie napisanie listu otwartego skierowanego do władz. Celem listu jest przekonanie decydentów do zaprzestania nadmiernego wylesiania jednego ze wskazanych przez uczniów terenów. 4. Następnie uczniowie zapoznają się z fragmentami Pana Tadeusza dotyczącymi puszczy litewskiej (maleńki wycinek tego fragmentu znajduje się na Karcie z klimatem pt. Wylesianie). Próbują przeanalizować treść i odpowiedzieć na pytanie, czy to możliwe, że Adam Mickiewicz przewidział katastrofalne skutki zmian klimatycznych i na kartach epopei narodowej zawarł z fotograficzną dokładnością piękno i bioróżnorodność naturalnej puszczy na pamiątkę dla przyszłych pokoleń. 5. Korzystając z tego fragmentu, uczniowie opisują bioróżnorodność XIX-wiecznej puszczy, określają rodzaj i funkcję użytych przez Adama Mickiewicza środków poetyckich. Można zachęcić ich do wyszukania informacji o rodzajach roślin i zwierząt występujących obecnie w lasach na terenie Litwy, porównania wyników i zapisania wniosków. 6. Kolejnym zadaniem uczniów jest znalezienie jednego przysłowia, które wiąże się z treściami poruszanymi podczas lekcji. Uczniowie uzasadniają wybór, podając logiczne argumenty. 7. Podsumowaniem lekcji będzie rozmowa na temat problemu nadmiernego wylesiania, wpływu deforestacji na pogłębianie kryzysu klimatyczno-przyrodniczego i sposobów na przyjmowanie właściwej postawy wobec środowiska. 8. Można zaproponować chętnym stworzenie plakatu promującego ochronę lasów lub działania na rzecz lasów oraz zrównoważonego rozwoju itp. Zadanie domowe: Napisz opowiadanie ze znanymi ci bohaterami lektur obowiązkowych, które zaczyna się od słów: Pozostało tylko drzewo. Samotna postać stała tam, na przekór zniszczeniom, które ją otaczały. Kora zaczęła odrywać się, kawałek po kawałku, dołączając do szczątków innych drzew, które leżały porozrzucane po spalonej ziemi. To drzewo różniło się od innych drzew. Zawierało magię. Zawierało nadzieję…