Do rzeczy. Wizyta w warsztacie Tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia pedagogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwolennik pedagogiki zabawy Cele główne: • posługiwanie się różnymi materiałami plastycznymi i technicznymi, • nauka naprawiania, • ćwiczenie motoryki małej. Cele operacyjne: Dziecko: • nazywa i wskazuje, do czego służą różne narzędzia, • rozpoznaje prawą i lewą stronę kartki papieru, • buduje i konstruuje przedmioty, • uczestniczy w zabawach w warsztacie, posługując się narzędziami dla dzieci, • naprawia drobne usterki, • skleja, związuje, zszywa i maluje przedmioty, • uczy się, jak naprawić skutki niewłaściwego zachowania, • działa zgodnie z instrukcją nauczyciela. Materiały dydaktyczne: • skrzynka z narzędziami, czerwony pisak, kartki A4, kącik – warsztat z kartonu, plasti-kowe narzędzia, plastikowe śruby z nakrętkami, papierowe talerzyki, kleje, taśmy kle-jące, słomki, plastikowy kubeczek, kawałki sznurka, taśmy dwustronne, taśmy malar-skie, gumki do mazania, dziurkacz, nożyczki, niebieskie farby, pędzle, ilustracje róż-nych negatywnych zachowań. Czas przyjrzeć się z bliska procesom powstawania różnych przedmiotów. Wszystko, co nas otacza, ma swój własny początek. Czy dzieci zastanawiały się, jak powstają chleb, krzesło, dom czy czekolada? Warto o tym pomyśleć i wspólnie z przedszkolakami poznać procesy powstania różnych przedmiotów. Aby potrenować myślenie przyczynowo-skutkowe, zapro-ponujmy najmłodszym pracę nad historyjkami obrazkowymi. To świetna zabawa i trening dla maluchów! Jednak nim się to stanie, wspólnie odwiedźmy miejsce, które sprzyja tworzeniu nowych projektów. Warsztat, bo o nim tu mowa, otwiera już dziś przed przedszkolakami swo-je wrota… Bystre oczy maluszków na pewno będą chciały zajrzeć w każdy kąt. ZADANIA DO WYKONANIA 1.1. „Naprawiać”. Słowo trudne, lecz potrzebne Nauczyciel przynosi skrzynkę z narzędziami. „Czy dzieci wiedzą, co takiego skryło się w tym pojemniku?”. Nie jest to ani pudełko, ani walizka, lecz skrzynka, w której znajduje się wiele przydatnych przedmiotów zwanych narzędziami. Dzięki nim jesteśmy w stanie naprawić urządzenia, które przestały działać, lub budować nowe konstrukcje. „Po co w ogóle coś na-prawiać? Czy przedszkolaki widziały kiedyś, jak osoba dorosła coś reperuje? Co to było?”. Dzieci dyskutują nad danym zagadnieniem z wychowawcą. Po omówieniu tematu prowadzą-cy jeszcze raz prosi o spontaniczne podsumowanie i podsuwa uczestnikom kilka już rozpo-czętych zdań. Zadaniem wychowanków jest ich dokończenie: 1. Naprawiać to… 2. Widziałam/widziałem, jak ktoś naprawiał… 3. Ostatnio w domu popsuła/popsuł się… 4. W naszej skrzynce znajdują się… Karta główna 1.2. Poznajemy różne narzędzia Prowadzący wraz z uczestnikami ponownie zagląda do skrzynki. Znajduje się w niej kilka narzędzi. Nauczyciel prezentuje je dzieciom z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa. „Czy przedszkolaki wiedzą, jak nazywają się dane narzędzia? Do czego służą młotek, śrubo-kręt, gwoździe, wałek, piła?”. Najmłodsi prezentują swoje przypuszczenia za pomocą czyn-ności wyrażonych w formie pantomimy. Po wskazaniu wszystkich funkcji następuje ponowne omówienie tematu z wychowawcą. Po dokonanym podsumowaniu nauczyciel rozdaje dzie-ciom główną kartę pracy. Wszyscy znaleźliśmy się w warsztacie. Panuje w nim jednak mały nieporządek. Czas posprzątać. Dzieci wycinają obrazek stołu z regałami oraz znajdujące się w okienkach narzędzia. Nauczyciel dzieli przestrzeń stołu na pół za pomocą czerwonej linii. Teraz kącik majsterkowicza ma swoją prawą i lewą stronę. Dzieci przyklejają narzędzia na kartę zgodnie z instrukcjami nauczyciela: 1. Kombinerki umieść na tablicy znajdującej się nad stołem, po prawej stronie. 2. Piłę schowaj do lewego pudełka po lewej stronie. 3. Klucz i młotek umieść na tablicy po lewej stronie. 4. Śrubokręt włóż do szuflady po prawej stronie. 5. Gwoździe i wałek schowaj do prawego pudełka po lewej stronie. 6. Łopatę umieść w dowolnym miejscu po prawej stronie. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych prac. 1.3. Porządek musi być! O koniecznych zasadach podczas majsterkowania Podczas pracy z narzędziami należy zachowywać szczególną ostrożność. „Czy dzieci wiedzą, dlaczego?”. Następuje burza mózgów, podczas której wychowankowie podają swoje przy-puszczenia. Następnie prowadzący objaśnia dzieciom zasady korzystania z narzędzi. W tym celu korzysta z ich zabawkowych egzemplarzy. Następnie zaprasza dzieci do jednego z kąci-ków przedszkola, gdzie od rana znajduje się duża biała płachta. Okazuje się, że skrywa się pod nią zabawkowy warsztat z imitującymi prawdziwe narzędzia przyborami. Jeśli w przedszkolu nie ma takiego kącika, można wcześniej wykonać go ze sztywnego kartonu. Przestrzegając zasad bezpieczeństwa, przedszkolaki powinny korzystać z niego dłużej i dbać o to, by pozostał w całości. 1.4. Mali majsterkowicze Ponownie zaglądamy do karty głównej. Na samej górze umieszczono 11 „drewnianych” pro-stokątów. Należy je najpierw wyciąć, a następnie ułożyć z nich dowolną budowlę, przyklejając poszczególne „bloki” na kartkę papieru. Co takiego przedszkolaki zbudowały z dostępnych elementów? Do czego służy budowla? Następuje prezentacja pomysłów. 2. Wynalazek skonstruowany dzięki wyobraźni Tym razem prowadzący rozdaje każdemu z uczestników zabawy te same materiały plastyczne (słomki, taśmę klejącą, plastikowy kubeczek, papierowy talerzyk, kawałek sznurka). Zadaniem przedszkolaków jest zaprojektowanie dowolnego wynalazku, wymyślenie dla niego nazwy oraz podzielenie się pomysłem na zastosowanie. Po wykonaniu zadania maluchy przedstawiają efekty swojej pracy na forum grupy. Z podanych wynalazków prowadzący tworzy wystawę na parapecie w sali. 3. Wielkie naprawianie Majsterkowanie okazuje się nie tylko przydatną, ale też twórczą umiejętnością. Wcześniej najmłodsi mieli szansę na uruchomienie pokładów swojej kreatywności podczas wymyślania różnych konstrukcji. Teraz czas zająć się drugą stroną majsterkowania. Przedszkolaki będą miały szansę spojrzeć na działania w warsztacie pod kątem napraw. Czeka na nich kilka pro-stych wyzwań… 3.1. Kleimy Wychowankowie otrzymują podarty na części papierowy talerzyk. Ich zadaniem jest dokładne sklejenie go za pomocą taśmy klejącej. Następnie nauczyciel podaje dzieciom kartę pracy. „Cóż się stało? Franek bawił się piłką w domu i niechcący rozbił ulubiony wazon swojej mamy. Razem z tatą postanowili to naprawić. Niech przedszkolaki także pomogą Frankowi. Każde dziecko otrzymuje wcześniej wycięte z karty elementy. Zadaniem wychowanków jest przyklejenie puzzli na kartkę tak, aby powstał z nich piękny, czerwony wazon. Karta pracy nr 1 3.2. Malujemy Kolejna karta pracy. Tym razem czas zaznaczył swoje piętno również na przedszkolnych za-bawkach. Dzieci otrzymują kartę z niebieskim klockiem. Warto odnowić zabawkę. Każdy z wychowanków otrzymuje pędzel i niebieską farbę. Zadaniem dzieci jest odmalowanie kloc-ka tak, by wyglądał jak nowy. Karta pracy nr 2 3.3. Skręcamy Od przedszkolnego krzesełka odkręciła się noga. Nic prostszego! Wystarczy ją skręcić. Dzieci podejmują wyzwanie i otrzymują plastikowe śruby z nakrętkami. Zadaniem wychowanków jest nałożenie nakrętki na śrubę i za pomocą ruchów nadgarstka oraz palców umieszczenie jej jak najbliżej końca gwintu. 4. Jak połączyć? Eksperymentowanie z różnymi materiałami technicznymi Zabawa z wykorzystaniem różnych materiałów plastycznych. Nauczyciel przedstawia dzie-ciom różnego typu „awarie”, które pojawiły się w ich sali. Zadaniem najmłodszych jest wy-myślenie, jak usunąć daną usterkę za pomocą udostępnionych środków plastyczno- -technicznych. Dzieci podejmują próby naprawcze i oceniają ich skuteczność. Materiały plastyczne udostępnione w zadaniu: taśma klejąca, taśma dwustronna, taśma malar-ska, sznurek, gumka do mazania, dziurkacz, nożyczki, klej. Wyzwania: rozdarta kartka w książce/gazetce, narysowana ołówkiem na stoliku kreska, ze-rwane koraliki – liczydło sznurkowe, zbyt długi arkusz papieru itd. 5. Czy można „naprawić” swoje zachowanie? Naprawianie to czynność, z której warto korzystać nie tylko w warsztacie. Kiedy postąpimy niewłaściwie, ważne jest, by naprawić skutki swojego zachowania. Każdemu zdarza się po-pełnić błąd. Warto wiedzieć, jak radzić sobie z takimi sytuacjami. Wychowawca przedstawia dzieciom ilustracje przedstawiające różne zachowania społeczne o negatywnym nacechowa-niu. Zadaniem dzieci jest ocena zachowania bohatera i wskazanie drogi naprawienia postę-powania. Ważne, by dzieci próbowały podać jak najwięcej sposobów na zmianę. Przykłady ilustracji: rozdarcie cudzego misia, rozlanie soku na obrus, rozsypanie zakupów itd.