Spotkanie przy świątecznym drzewku Tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • rozwijanie zaciekawienia otaczającym światem, • poznanie tradycji związanych ze świętami Bożego Narodzenia, • kształtowanie kompetencji matematycznych, • kształtowanie słuchu fonematycznego, • tworzenie opowieści, • rozwijanie motoryki małej. Cele operacyjne: Dziecko: • poznaje historię bożonarodzeniowej choinki, • poznaje gatunki drzew nadających się do dekoracji, • poznaje dawną tradycję wieszania podłaźniczki i wykonuje własną, • dostrzega i przelicza elementy (ozdoby świąteczne), • dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów, • tworzy ozdoby choinkowe, • ubiera choinkę oraz podłaźniczek, • tworzy własną świąteczną historię-bajkę. Środki dydaktyczne: • mapa Europy, magnetofon, piosenka świąteczna w języku niemieckim, gałązka świer-ku/sosny/jodły, fotografie podłaźniczek, wstążki, sreberka, sznurek, pierniczki, suszone owoce cytryn i pomarańczy, kartony na opakowania prezentowe (10 sztuk), linka do prania, klamerki, wydrukowane litery tworzące napis „Wesołych Świąt”, nożyczki, brokat, pisaki, klej, materiały do tworzenia ozdób choinkowych, ilustracje związane z historią świąteczną, pachołki, stoper, dyktafon, ilustracje: bombka, bałwan, sanki, kredki, wrotki, św. Mikołaj, ryby, obrus, śnieg, góra, renifer, sernik, gwiazda, dzwo-nek, worek. ZADANIA DO WYKONANIA Świąteczna ilustracja przedstawiająca choinkę będzie zachętą do wykonania różnych działań matematycznych. Podczas pracy z kartą dzieci nie tylko przeliczają wielobarwne ozdoby, ale też zwracają uwagę na magiczną atmosferę towarzyszącą wspólnym spotkaniom przy pięknie ozdobionym drzewku. Scenariusz warto zrealizować w okolicy świąt Bożego Narodzenia. Karta główna 1.1. Choinka – niezwykłe drzewko Nauczyciel zdradza dzieciom, że tradycja ozdabiania iglastego drzewka nie narodziła się w naszym kraju, a u naszych zachodnich sąsiadów, a my, zauroczeni jej pięknem, chętnie ją przejęliśmy. Dzieci wraz z wychowawcą sprawdzają, gdzie położone są Niemcy oraz jak dłu-go jedzie się tam samochodem z ich miasta. Następnie wszyscy gromadzą się w kole i słuchają brzmienia niemieckiego języka. Prowadzący zaprasza podopiecznych do wysłuchania do-wolnej kolędy lub piosenki świątecznej wykonanej w tym języku. 1.2. Różne gałązki, różne drzewka Choć tradycja ubierania choinki nie narodziła się w Polsce, to jednak w naszym kraju podczas Bożego Narodzenia obowiązywał zwyczaj ozdabiania iglastej gałązki za pomocą suszonych owoców, słomianych postaci, pierników, orzechów, którą następnie zawieszano pod sufitem. Była to tzw. podłaźniczka. Wychowawca prezentuje uczestnikom kilka zdjęć podłaźniczek, a następnie przynosi do sali trzy różne gałązki. Czy dzieci mogą określić, czym różnią się one od siebie? Każdy z wychowanków przygląda się igłom, ich strukturze, ułożeniu i gęstości, wielkości szyszek. Czy nasi pilni obserwatorzy potrafią określić, z jakich drzew pochodzą te gałązki? Nauczyciel wyjaśnia zagadkę, wskazując na gałązkę świerku, sosny i jodły. Każda z nich doskonale nadaje się na podłaźniczkę. Dzieci dzielą się na zespoły. Po chwili drużyny otrzymują suszone owoce cytryny i pomarańczy, wstążki, pierniczki oraz małe kawałki sre-berka. Zadaniem przedszkolaków jest udekorowanie gałązek. Na koniec wszystkie z nich umieszczone zostają nad wejściem do przedszkola/sali. 1.3. W gałązkach jest wiele niespodzianek Każdy z przedszkolaków uważnie przygląda się otrzymanej karcie głównej. Tym razem zada-nie polegać będzie na odnajdywaniu i przeliczaniu wskazanych przez wychowawcę elemen-tów. Otrzymana od nauczyciela choinka kryje w sobie wiele barwnych ozdób. Zadaniem naj-młodszych jest kreślenie ich liczby i udzielenie odpowiedzi na pytania: 1. Ile lukrowych lasek znajduje się na choince? 2. Ile linii tworzy umieszczony na choince łańcuch? 3. Ile gwiazd znajduje się na jej czubku? 4. Ile czerwonych kokard przypięto do gałązek? 5. Ile żółtych/czerwonych/zielonych/niebieskich/fioletowych bombek zawieszono na drzewku? Teraz nadszedł moment na dodanie czegoś od siebie. Każdy wychowanek otrzymuje koloro-we flamastry i dorysowuje kilka swoich ozdób, nadając w ten sposób karcie indywidualny charakter. 1.4. Prezentowo-zadaniowo Wychowawca umieszcza pod choinką dziesięć kartonów-prezentów. W każdym z nich znaj-duje się jedno świąteczne wyzwanie z zakresu analizy i syntezy słuchowej wyrazów. Dzieci raz za razem rozpakowują wybrany prezent i rozwiązują znalezioną w nim łamigłówkę. Każde rozwiązanie przynosi uczestnikom jedną/dwie litery, które otrzymują oni od prowadzącego i zawieszają kolejno za pomocą klamerek na przeciągniętej przez salę lince. Wszystkie zdobyte litery utworzą hasło. Jeśli w grupie nie ma możliwości ich odczytania, warto poprosić o to dowolną dorosłą osobę z przedszkola. Napis pozostaje w sali razem z dziećmi, gdyż w okresie świątecznym wychowankowie mogą go spotkać w wielu miejscach i na wielu przedmiotach. Oto przykłady zadań umieszczonych w prezentach oraz zdobywane dzięki nim litery: 1. Prezent 1: W pudełku znajdują się ilustracje bombki i bałwana. Na jaką głoskę rozpo-czynają się te słowa? Otrzymana litera: W. 2. Prezent 2: Pod choinką w kartonie znajdują się trzy ilustracje-upominki: sanki, kredki i wrotki. Na jaką głoskę kończy się nazwa każdego z nich? Otrzymane litery: ES. 3. Prezent 3: Ilustracja Mikołaja. Na jaką głoskę zaczyna się jego imię? Czy znacie inne męskie imiona rozpoczynające się na tę samą literę? Otrzymana litera: O. 4. Prezent 4: Rysunek przedstawia ryby. Poszukajcie rymu do tego słowa. Otrzymane li-tery: ŁY. 5. Prezent 5: Zdjęcie obrusu. Jaka głoska znajduje się dokładnie w środku tego wyrazu? Przegłoskujcie go. Otrzymane litery: CH. 6. Prezent 6: Ilustracje przedstawiają śnieg i górę. Jaka głoska znajduje się na końcu jednego i na początku drugiego słowa? Otrzymana litera: Ś. 7. Prezent 7: Ilustracja renifera. Głoska, o którą nam chodzi, znalazła się zarówno na po-czątku, jak i na końcu tego słowa. Wypowiedzcie ją jak najdłużej. Otrzymana litera: W. 8. Prezent 8: Rysunek sernika. To ciasto kryje w sobie inne słowo. Czy wiecie, jakie? Otrzymana litera: I. 9. Prezent 9: Podzielcie otrzymane wyrazy na sylaby. Ilustracje przedstawiają gwiazdę, dzwonek i worek. Otrzymana litera: Ą. 10. Prezent 10: Tym razem troszkę pogłówkujcie i powiedzcie na głos, czego można ży-czyć najbliższym podczas świątecznych spotkań? Otrzymana litera: T. Hasło: WESOŁYCH ŚWIĄT 2. Wyprawa do lasu – zabawy ruchowe Opiekun dzieli przedszkolaków na dwie drużyny. W zabawie wykorzystujemy rozpakowane wcześniej prezenty. Nauczyciel zaprasza najmłodszych do świątecznego slalomu, którzy za-mieniają się w pomocników św. Mikołaja. Ich zadaniem jest jak najszybsze przetransporto-wanie prezentów do pracowni. Aby to zrobić, wychowawca najpierw tworzy trasę dla elfów: w przedszkolnej sali rozkłada kilka choinek (pachołki). Następnie wręcza uczestnikowi jeden z prezentowych kartonów i zaprasza na start. Pokonując trasę, należy obiec każdy pachołek. Bieg odbywa się na czas. Prowadzący zatrzymuje stoper dopiero wtedy, gdy ostatni elf poko-na trasę ze swoim prezentem w rękach. Po podsumowaniu ćwiczenia prezentowy bieg rozpo-czyna drugi zespół. 3. Tworzymy świąteczne ozdoby Czas na świąteczne działania plastyczne! Nauczyciel zaprasza dzieci do stworzenia choinko-wych ozdób według własnego pomysłu. To prowadzący decyduje o technice, w jakiej dzieci wykonywać będą bombki, kokardy czy łańcuchy. Przygotowanymi ozdobami dekorujemy w sali małą choinkę przywiezioną wcześniej, jeśli to możliwe, z leśnej szkółki. 4. Świąteczna przygoda – zimowa historia inspirowana magicznym drzewkiem Nareszcie można spotkać się przy świątecznym drzewku, które sprawia, że całe pomieszcze-nie, w którym się znajduje, nabiera niezwykłości. Tak też stało się dzisiaj. Dzieci gromadzą się wokół choinki i dowiadują się, że drzewko to było świadkiem wielu niezwykłych historii. Niektóre z nich warto opowiedzieć. Nauczyciel raz po raz otwiera przed wychowankami nową historię, inspirując ich jakąś świąteczną ilustracją. Zadaniem dzieci jest opowiedzenie do-wolnej historii, wspomagając się rysunkiem. Każde dziecko podczas tworzenia historii musi dołożyć do niej przynajmniej jedno zdanie. Wszystkie historyjki zostają nagrane na dyktafon, a następnie ponownie odsłuchane przez wychowanków. 5. Bombkowy trening ręki Dzieci otrzymują od nauczyciela karty pracy z trzema bombkami. Ich zadaniem jest ozdobie-nie szablonów za pomocą trzech różnych technik plastycznych: nacinania bombki nożyczkami, obsypywania wyznaczonych pól brokatem, kreślenia linii pisakiem. Tak powstałe prace najmłodsi umieszczają w swoich teczkach. Karta pracy nr 1a Karta pracy nr 1b Karta pracy nr 1c