Sanie pełne świątecznych prezentów Miesięczny scenariusz zajęć przedszkolnych Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • rozwijanie zaciekawienia otaczającym światem, • wykonywanie zadania krok po kroku, • trening cierpliwości, • poznawanie tradycji i symboli związanych ze świętami Bożego Narodzenia, • prezentowanie własnych pomysłów, • tworzenie historyjek obrazkowych, • ćwiczenia grafomotoryczne, • rozwijanie wyobraźni. Cele operacyjne: Dziecko: • wykonuje codzienne zadania z kalendarza, • rozpoznaje kształty i szuka podobieństw, • poznaje różnicę między choinką a drzewem iglastym, • ogląda gałązki świerku, sosny, jodły, • składa życzenia świąteczne, • tworzy łańcuch z kolorowego papieru, • wymienia nazwy potraw wigilijnych, • przygotowuje stół świąteczny, • pakuje prezenty, • śpiewa piosenki świąteczne, • opowiada historyjki obrazkowe, • zapoznaje się ze środowiskiem życia oraz wyglądem i zwyczajami reniferów. Środki dydaktyczne: • kartki A3, karta główna (wydruk kolorowy), nożyk do tapet, kwadratowe karteczki o boku 5,6 cm, klej, wykrojniki do pierniczków, kredki, gałązki świerku, jodły i sosny, kolorowy papier, nożyczki, pisaki, wydrukowany wyraz ZDROWIE, ołówki, koloro-we patyczki (liczmany) w pięciu kolorach, złoty brokat, czarne flamastry, pudełka po herbatkach, papiery do pakowania prezentów, wstążki, opis renifera (atlas przyrodni-czy), miniatury renifera, czekoladowe Mikołaje, naklejki z podobizną Mikołaja, do-wolna świąteczna piosenka (o Mikołaju), podkład muzyczny, pięć białych obrusów, talerzyki papierowe, serwetki, inne elementy dekoracyjne stołu. Wokół zawiało i zaszumiało. Nad głowami dzieci pojawiły się ciemnogranatowe chmury, z których raz po raz spadały białe płatki śniegu. Zima w tym roku była dla wszystkich nieby-wale łaskawa. Bez zbytniego mrozu poprowadziła wszystkich ku tej niezwykłej nocy. To dziś, w Wigilię, spoglądamy wspólnie w niebo w poszukiwaniu pierwszej gwiazdki. To w tę noc zadzierajmy głowy do góry i wyczekujemy odgłosu sań. Uwielbiamy dźwięk dzwonków, które oznajmiają przybycie św. Mikołaja. Czekanie… To takie trudne dla przedszkolaków. Właśnie tej umiejętności nasi wychowankowie będą się uczyć w grudniu. Karta główna Kartę należy wydrukować w formacie A3. Przedstawione na niej sanie z prezentami będą pełniły funkcję kalendarza adwentowego. Każdy z dwunastu prezentów odpowiada dwóm dniom grudniowym. W przypadku gdy wypadają one w weekend, dzieci w poniedziałek, po powrocie do przedszkola, uzupełniają dwa okienka. Z racji rozpoczynającej się wcześniej przerwy świątecznej wychowawca w ostatnim dniu zajęć wykonuje z przedszkolakami kartę pracy do końca. Jeśli karta zostanie wydrukowana w odpowiednim formacie, bok kwadratów symbolizujących prezenty będzie wynosił 5 cm. Każdy z nich to odrębne świąteczne zadanie. Po wykonaniu polecenia wychowawca nożykiem do tapet rozcina trzy boki prezentu, aby można było uchylić powstałe w ten sposób „okienko”. W tym czasie przedszkolaki na kwadratowych karteczkach o boku 5,6 cm rysują/zaznaczają/kreślą odpowiedź. Karteczkę podklejają pod wskazane okien-ko. Wyjątek stanowi ostatni prezent. Tu niespodzianką wita podopiecznych wychowawca. KALENDARZOWE ZADANIA 1.1. Piernikowe kształty – prezent ciemnozielony (1–2 grudnia) Nauczyciel prezentuje dzieciom kilka wykrawaczy do pierniczków. Zadaniem najmłodszych jest określenie, jaki kształt ma dane ciastko, oraz wymienienie choć jednego przedmiotu, który zawiera w sobie omawiany kształt/symbol/postać. Przykład: Piernik okrągły: okrągły kształt mają też: piłka, zegar, pudełko, bombka. Piernik w kształcie anioła: anioł występuje też na okładce książki, na naklejce itd. Piernik w kształcie czapki: niektóre osoby noszą taką czapkę na ulicy, ma ją na głowie św. Mikołaj, jest na gazetce w naszym przedszkolu. W nagrodę za wykonane zadanie rozcięty zostaje pierwszy prezent i w jego okienku dzieci przyklejają wykonany przez siebie rysunek pierniczka. 1.2. Gałązki choinki – prezent pomarańczowy (3–4 grudnia) Nauczyciel prezentuje dzieciom różne gałązki choinki. Okazuje się, że różnią się one bardzo od siebie. Ta informacja całkowicie wybija dzieci z rytmu. Gałązki te nie są gałązkami choinki, lecz drzew iglastych, których nazwy brzmią zupełnie inaczej. Choinka to przystrojone ozdobami drzewko, natomiast prezentowane gałązki ozdób jeszcze nie mają. Czy dzieci znają jakąś nazwę drzewa, które można przystroić i uczynić w ten sposób choinką? Następuje burza mózgów. Po udzieleniu odpowiedzi (świerk, sosna, jodła) dzieci jeszcze raz oglądają gałązki, a następnie rysują wybraną przez siebie gałązkę na swoich karteczkach. Wszyscy razem wklejają swoje rysunki do kalendarza. 1.3. Ozdoby choinkowe – prezent granatowy (5–6 grudnia) Każdy z przedszkolaków otrzymuje 21 pasków kolorowego papieru. Zadaniem milusińskich jest stworzenie z nich 20 ogniw łańcucha i sklejenie ich ze sobą. W ten sposób każdy wycho-wanek stworzy fragment długiej ozdoby. Jeden pasek, który zostanie, będzie pamiątką wspa-niałej współpracy. Dzieci przyklejają go w swoich okienkach. 1.4. Święta to czas pełen smaków – prezent jasnozielony (7–8 grudnia) Zadaniem przedszkolaków jest wymienienie przynajmniej trzech charakterystycznych dla Wigilii Bożego Narodzenia potraw. Na koniec każde dziecko wybiera jedno z dań i kreśli jego kontur z użyciem pisaków. 1.5. Myśli płynące z serca – prezent jasnoróżowy (9–10 grudnia) Podczas Bożego Narodzenia wielokrotnie składamy bliskim życzenia. Czego można sobie życzyć w tak szczególnym czasie? Dzieci podają ustnie propozycje życzeń. Mogą również dokończyć rozpoczęte przez wychowawcę zdanie: „Życzę ci...” (zdrowia, uśmiechu, wielu prezentów, przyjaciół, dobrego życia). Po chwili nauczyciel prezentuje dzieciom duży wyraz ZDROWIE zapisany literami drukowanymi. Dzieci przyglądają mu się uważnie i próbują od-zwierciedlić ołówkiem jego wygląd – tyle liter, ile im się uda. Podczas tej pracy nauczyciel aktywnie wspiera podopiecznych. 1.6. Świąteczne porządki – prezent niebieski (11–12 grudnia) Przed każdym wielkim wydarzeniem trzeba zadbać o czystość w domu. Chcemy przyjąć gości jak najlepiej. Nie inaczej jest w przedszkolu. Czas na gruntowne porządki i ułożenie wszystkich zabawek na swoje miejsce. Gdy już się to uda, każdy wychowanek otrzymuje pięć różnokolorowych patyczków. Jego zadaniem jest ułożenie ich przed sobą we wskazanej przez opiekuna kolejności: „Pierwszy patyczek jest zielony, a ostatni niebieski. Trzeci patyczek jest czerwony, a czwarty żółty. Jaki kolor został w dłoni i gdzie go umieścisz?”. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania, dzieci rysują dowolny patyczek w kalendarzu. 1.7. Co to błyszczy? – prezent szary (13–14 grudnia) Zasiadamy do Wigilii, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka. A czy dzieci wiedzą, jak nazywa się gwiazda, która znajduje się najbliżej naszej planety? To właśnie dzięki niej każ-dego dnia mamy dużo światła na zewnątrz. To ona ogrzewa naszą planetę i budzi do życia naturę. Oczywiście, że to Słońce. Aby o nim pamiętać, tak samo jak o pierwszej wigilijnej gwiazdce, przedszkolaki posypują kolejną kartkę złotym brokatem. 1.8. Cicha noc – prezent zielony (15–16 grudnia) Tym razem wszyscy uczestnicy kierują swoją uwagę na wigilijną kolację. Na dworze jest już wtedy ciemno, a na niebie pojawia się pierwsza gwiazdka. Jakie inne skojarzenia mają wy-chowankowie, gdy słyszą słowo „wieczór”? Następuje wymiana myśli. Dzieci dzielą się po-mysłami, a na sam koniec każdy uczestnik zamalowuje lub zakreśla czarnym pisakiem całą powierzchnię kwadratowej karteczki. 1.9. Pomocnicy Mikołaja – prezent różowy (17–18 grudnia) Przed milusińskimi zadanie praktyczne. Każdy wychowanek otrzymuje od nauczyciela pu-dełko po herbacie oraz dowolny papier pakowy, wstążkę i klej. Zadaniem przedszkolaków jest zapakowanie pudełka tak, aby powstał śliczny, świąteczny prezent. Na pamiątkę tego wy-darzenia każde dziecko odcina fragment papieru pakowego i umieszcza go w swoim okienku. 1.10. Zagadka – prezent czerwony (19–20 grudnia) Nauczyciel proponuje dzieciom zagadkę: „Cóż to za pojazd bez kół i silnika, po śniegu szybko sunie. Raz, dwa, zjechał z górki bez przewodnika, choć sznurkiem się nim kieruje” (sanie). Wychowankowie rysują sanie w swoich kalendarzach. 1.11. Co to za zwierzę? – prezent fioletowy (21–22 grudnia) Najmłodsi siadają w kole i wsłuchują się w tekst przyrodniczy odczytywany przez prowadzą-cego. Dotyczy on pewnego zwierzęcia, które bardzo mocno kojarzy się ze świętami. Zadaniem dzieci jest uważne wysłuchanie podanych informacji dotyczących regionu i miejsca wy-stępowania zwierzęcia, jego zwyczajów oraz wyglądu. Te wszystkie wskazówki powinny za-prowadzić dzieci do rozszyfrowania zagadki. Zwierzę, które przez cały czas towarzyszyło najmłodszym, to renifer. Wychowawca prezentuje zdjęcie zwierzęcia w atlasach przyrodni-czych i rozdaje przedszkolakom jego miniaturę do wklejenia do kalendarza. 1.12. Piosenka o Mikołaju – prezent żółty/złoty (23–24 grudnia) Przedszkolaki zostają powitani dowolną piosenką o Mikołaju. Wychowawca wraz z dziećmi uczy się jej słów. Gdy zostanie wspólnie odśpiewana, w miejsce ostatniego prezentu dzieci umieszczają naklejkę z jego wizerunkiem, a przy wyjściu z przedszkola odbierają mały słodki upominek – jego czekoladową figurkę. 2.1. Czekanie na święta. Tworzenie historyjki obrazkowej Nauczyciel podczas całego tygodnia pracy prezentuje dzieciom każdego dnia jeden element historyjki obrazkowej o świątecznej tematyce i przyczepia go do tablicy. W ten sposób każ-dego dnia uczestnicy poznają jej kolejny „odcinek”. Jednak, aby móc ją opowiedzieć w cało-ści, muszą poczekać na wszystkie elementy zawierające ukryte wątki zaistniałej historii. W piątek dzieci otrzymują ostatnią cześć opowiastki. To właśnie wtedy, krok po kroku, opo-wiadają zdarzenie zaistniałe na jej kartach. 2.2. Czy to już? Zegarowe czekanie Tym razem przenosimy się z wychowankami w przyszłość. Jest 24 grudnia, a one wraz z ro-dzicami szybciutko muszą nakryć wigilijny stół. Dzieci zostają podzielone na kilkuosobowe zespoły. Przed każdą grupą wychowawca umieszcza niezbędne przedmioty, które powinny pojawić się jako dekoracja: biały obrus, talerze czy serwetki. Żeby jednak rozpocząć zadanie, każda z grup musi poczekać na wskazaną przez wychowawcę godzinę i choć najmłodsi nie znają się jeszcze na wskazówkowym zegarze, czas rozpoczęcia zadania oznajmi specjalna melodia. Tylko kiedy to będzie? Wszyscy musimy cierpliwie czekać... 2.3. Magiczna wyobraźnia. Zabawy na koniec tygodnia Karta pracy nr 1a Karta pracy nr 1b Karta pracy nr 1c A. Prezenty, prezenty... Zabawa wyobrażeniowa Nauczyciel prezentuje dzieciom trzy karty przedstawiające zapakowane już prezenty. Zada-niem uczestników jest podanie kilku propozycji na to, co mogłoby znaleźć się prezencie o ta-kim kształcie. Następuje burza mózgów. Każde dziecko otrzymuje lusterko, w którym ogląda odbitą połowę ilustracji, następnie wykonuje pracę. Karta pracy nr 2 B. Mój pomysł na… Dzieci zapakowują upominek, zdobiąc opakowanie w wybrany przez siebie sposób. To one decydują, jakie wzory pojawią się na prezencie z karty pracy. Wychowankowie rysują linie, kreski, szlaczki, inspirując się propozycjami. Jednak dalszy bieg linii, ich kształt zależy już tyl-ko od ich wyobraźni.