STAN PAWNY NA 10 LISTOPDA 2020 Zmiany w funkcjonowaniu szkół od 9 listopada 2020 r. Opracował: Marcin Majchrzak, prawnik, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 5 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1960), • Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1389 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.), • Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1036). Od 9 września 2020 r. po raz kolejny zmienił się sposób funkcjonowania jednostek oświaty podczas epidemii. Bardzo ważną zmianą jest przejście klas I–III szkół podstawowych na nauczanie zdalne. Podstawa prawna zmian Zmiany zostały wprowadzone Rozporządzeniem MEiN z 5 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Rezultatem jego wejścia w życie są zmiany w Rozporządzeniu MEN z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Nie uległo natomiast zmianie Rozporządzenie MEN z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 – określające szczegółowe warunki prowadzenia zdalnego nauczania w jednostkach oświaty. Katalog jednostek oświaty objętych zdalnym nauczaniem Zgodnie z nowym brzmieniem § 1a Rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r. w okresie od 9 do 29 listopada 2020 r. na obszarze kraju ograniczono funkcjonowanie publicznych i niepublicznych: • szkół podstawowych, • szkół ponadpodstawowych; • placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego, • ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych. Warunkowo, w przypadku: • szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych, • szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych, funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, • szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej  dyrektor może podjąć decyzję o prowadzeniu zajęć stacjonarnych w szkole. Pewne odstępstwo zostało poczynione również w przypadku ośrodków rewalidacyjno- -wychowawczych, których funkcjonowanie zostało ograniczone. W ośrodkach tych dopuszcza się możliwość realizacji zajęć, w szczególności: • zajęć rewalidacyjnych, • zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz • zajęć wczesnego wspomagania rozwoju dziecka,  za zgodą rodziców dzieci i uczniów posiadających odpowiednio orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno- -wychowawczych lub opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Zajęcia te mogą być realizowane w bezpośrednim kontakcie dziecka lub ucznia z osobą prowadzącą te zajęcia. Zmiany w sposobie funkcjonowania dotknęły również szkoły artystyczne. Aktualnie (od 9 do 29 listopada) na obszarze kraju ograniczono funkcjonowanie publicznych i niepublicznych szkół artystycznych, które polega na zorganizowaniu zajęć w tych szkołach w następujący sposób: • w przypadku szkół artystycznych realizujących wyłącznie kształcenie artystyczne oraz placówek artystycznych – zajęcia edukacyjne są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, lub w inny sposób, ustalony przez dyrektora szkoły, • w przypadku szkół artystycznych realizujących także kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej lub liceum ogólnokształcącego – zajęcia edukacyjne ogólnokształcące i zajęcia edukacyjne artystyczne są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, lub w inny sposób, ustalony przez dyrektora. Zgodnie z § 2a Rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r. ograniczenie funkcjonowania szkół nie dotyczy: • szkół podstawowych specjalnych oraz szkół ponadpodstawowych specjalnych, funkcjonujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, • oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, • internatów. W pozostałym zakresie nadal obowiązuje § 1 Rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r., pozwalający na ograniczenie funkcjonowania danej jednostki oświaty – za zgodą organu prowadzącego, po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego (dotyczy to zwłaszcza przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, które jeszcze w całości działają w trybie stacjonarnym). W stosunku do tych jednostek oświaty, których funkcjonowanie zostało ograniczone, należy pamiętać o konieczności stosowania przepisów Rozporządzenia MEN z 20 marca 2020 r. Zajęcia z uczniami niepełnosprawnymi Utrzymana została zasada, zgodnie z którą dyrektorzy szkół podstawowych i ponadpodstawowych będą obowiązani do: • zorganizowania zajęć w szkole, • umożliwienia uczniowi realizacji zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość na terenie szkoły  - w przypadku tych uczniów, którzy z uwagi na rodzaj niepełnosprawności lub brak możliwości realizowania zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie mogą realizować tych zajęć w miejscu zamieszkania. Kształcenie zawodowe Omawiane rozporządzenie zmieniające wydłużyło okres realizowania kształcenia zawodowego w formie zdalnej do 29 listopada. Tak jak dotychczas, w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe, placówek kształcenia ustawicznego i centrów kształcenia zawodowego, zajęcia z zakresu kształcenia zawodowego organizowane w formie zajęć praktycznych powinny być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość wyłącznie w zakresie, w jakim z programu nauczania danego zawodu wynika możliwość realizacji wybranych efektów kształcenia z wykorzystaniem tych metod i technik. Natomiast w przypadku klas IV technikum i semestrów programowo najwyższych szkół policealnych, w odniesieniu do uczniów, którzy przystępują odpowiednio do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego w sesji styczeń–luty 2021 r., dyrektor szkoły będzie mógł zorganizować zajęcia praktyczne w miejscu ich prowadzenia, w wybranych dniach tygodnia, w wymiarze nieprzekraczającym 10 godzin tygodniowo (§ 2 ust. 3h Rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r.). Organizowanie konsultacji dla uczniów Rozporządzenie zmieniające wprowadziło możliwość zapewnienia konsultacji indywidualnych lub grupowych dla uczniów klas: • VII szkół podstawowych, • III liceów ogólnokształcących, • IV techników. Konsultacje powinny być organizowane z udziałem nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne z przedmiotów, z których uczeń przystępuje odpowiednio do egzaminu ósmoklasisty lub egzaminu maturalnego. Decyzję w sprawie przeprowadzania konsultacji podejmuje dyrektor szkoły. Organizacja konkursów, olimpiad i turniejów Nowe rozporządzenie wprowadziło rozwiązanie organizacyjne, które umożliwia dyrektorowi szkoły, centrum lub placówki oświatowej, której funkcjonowanie zostało ograniczone, udostępnienie pomieszczeń, tak by można było przeprowadzić poszczególne stopnie konkursów, olimpiad lub turniejów – zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu MENiS z 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad. Organizowanie zajęć opiekuńczych dla młodszych uczniów Co ciekawe, nowe rozporządzenie nie wprowadziło całkowitego zamknięcia szkół podstawowych. Zgodnie z nowym brzemieniem § 2c Rozporządzenia MEN z 12 sierpnia 2020 r. od 9 listopada 2020 r. do 29 listopada 2020 r. szkoła podstawowa oraz szkoła artystyczna realizująca kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej jest obowiązana prowadzić działalność opiekuńczą dla dzieci osób zatrudnionych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz innych osób realizujących zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, uczęszczających do klas I–III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie odpowiadającym klasom I–III szkoły podstawowej. Warto w tym kontekście przypomnieć brzmienie § 7 ust. 3 Rozporządzenia MEN z 20 marca 2020 r., który pozwala dyrektorowi na zobowiązanie nauczyciela do realizacji zajęć wynikających z prowadzonej przez jednostkę systemu oświaty działalności opiekuńczo-wychowawczej.