STAN PRAWNY NA 2 PAŹDZIERNIKA 2020 Dyrektor szkoły będący członkiem zarządu stowarzyszenia Opracował: Michał Łyszczarz, prawnik, współautor komentarza do Ustawy o systemie oświaty. Zaktualizował: Roman Lorens, konsultant ds. organizacji i zarządzania oświatą, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, były długoletni dyrektor szkoły. Lider i koordynator doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej szkół. Autor licznych artykułów z zakresu zarządzania oświatą i publikacji książkowych Podstawa prawna: • Ustawa z dnia 7 kwietnia 1982 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 713 ze zm.). Często pojawiającym się zagadnieniem związanym z funkcjonowaniem szkoły prowadzonej przez stowarzyszenie jest sprawa dopuszczalności sprawowania przez członka zarządu stowarzyszenia funkcji dyrektora szkoły prowadzonej przez to stowarzyszenie. Takie rozwiązanie ma sporo zalet, choćby wynikających z faktu, że dyrektor jest w bezpośredni sposób zaangażowany w pracę organu prowadzącego. Jednocześnie rodzi ono pytania o jego prawną dopuszczalność i wynikający z niego konflikt interesów. Kompetencje zarządu stowarzyszenia nie zostały określone wprost w Prawie o stowarzyszeniach. Stosownie do treści art. 11 ust. 1 Ustawy najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. Do niego należy podejmowanie uchwał, przy czym art. 11 ww. Ustawy wskazuje również, że zebranie podejmuje uchwały we wszystkich tych sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia. Innymi słowy, w sprawach, w których statut nie wskazuje, który organ stowarzyszenia jest właściwy do działania, przywołany przepis tworzy domniemanie kompetencji na rzecz walnego zebrania. Jednocześnie art. 11 ust. 3 ustawy nakłada na stowarzyszenie obowiązek posiadania zarządu. Jego organizację i kompetencje powinien określić statut stowarzyszenia, stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 5 Ustawy. W skrócie można powiedzieć, że o ile walne zebranie jest organem uchwałodawczym stowarzyszenia, o tyle jego zarząd jest organem wykonawczym. Szczegółowe kompetencje tego organu określa statut danego stowarzyszenia, do najważniejszych należy jednak przygotowywanie i wykonywanie uchwał walnego zebrania, jak również prowadzenie prac związanych z bieżącą działalnością stowarzyszenia. Do kompetencji zarządu stowarzyszenia może należeć również zwoływanie walnego zebrania członków czy przyjmowanie nowych działaczy. Wszystkie kompetencje zarządu wskazuje statut stowarzyszenia i tylko w ich ramach zarząd może podejmować działania. Rodzi się pytanie, czy jest dopuszczalne, aby członek zarządu stowarzyszenia był jednocześnie dyrektorem prowadzonej przez nie szkoły. Z obowiązujących przepisów nie da się wywnioskować zakazu przyjęcia takiego rozwiązania, zatem nie jest ono prawnie niedopuszczalne. O ile nie można jednak zarzucić formalnego naruszenia żadnego zakazu w takiej sytuacji, o tyle rodzi ona wątpliwości praktyczne, w zależności od tego, w jakie instrumenty względem szkoły wyposażony zostanie zarząd przez walne zebranie. Dyrektor składa przed zarządem sprawozdanie ze swojej działalności i jest z niej rozliczany, nie powinien więc jako bezpośrednio zainteresowany uczestniczyć w ewentualnych głosowaniach dotyczących szkoły prowadzonej przez stowarzyszenie, co może być trudne do wyegzekwowania w praktyce. Jeżeli zarząd został wyposażony w możliwość ustalania wynagrodzenia dla dyrektora czy przyjmowania wysokości dodatków do tego wynagrodzenia, wówczas dyrektor zasiadający w zarządzie, głosując nad tymi sprawami, głosuje we własnej sprawie, co może rodzić konflikt interesów. Nadal nie sposób jednak uznać, że przypadki takie wykluczają możliwość sprawowania funkcji dyrektora przez członka zarządu, zatem możliwość taka jest prawnie dopuszczalna.