Opowieści starego dębu Tygodniowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej Opracowanie merytoryczne i graficzne: Anna Uhlik, pedagog, specjalność edukacja elementarna i terapia peda-gogiczna, magister zarządzania – rozwój potencjału społecznego, nauczyciel w szkole podstawowej, nauczyciel przedszkolny, terapeuta pedagogiczny; Wojciech Uhlik, przedsiębiorca, z zamiłowania grafik i ilustrator, zwo-lennik pedagogiki zabawy Cele główne: • rozwijanie zainteresowania językiem mówionym, • kształtowanie postawy dbania o przyrodę, • nauka poszukiwania informacji, • zdobywanie wiedzy przyrodniczej, • uważne obserwowanie świata oraz zachodzących w nim przemian. Cele operacyjne: Dziecko: • słucha opowieści oraz kontynuuje rozpoczęte historie, • zapoznaje się z budową drzewa, • poznaje nazwy i wygląd ptaków, • poszukuje w atlasach przyrodniczych informacji o wskazanych gatunkach ptaków, • przelicza elementy na rysunku, • zapoznaje się z wyglądem liści oraz owoców różnych drzew rosnących w parkach, • tworzy/zbiera jesienne bukiety, • segreguje i klasyfikuje. Środki dydaktyczne: • aparat fotograficzny, nożyczki, klej, atlasy przyrodnicze, w tym ornitologiczne, je-sienne liście, owoce drzew parkowych, wstążki, pudełka z rodzajami liści. ZADANIA DO WYKONANIA Wrzesień to czas przedszkolnych powrotów. Słońce ogrzewa coraz słabiej, więc dzieci naj-chętniej spędzałyby cały popołudniowy czas na dworze. Podczas swoich zabaw i harców przedszkolaki wypatrują przybywającej powoli jesieni. Zauważyć ją można w wielu miejscach i sytuacjach: w smaku jabłek, deszczowym poranku, a nawet w zmieniających swoje kolory drzewach. Te ostatnie kryją w sobie wiele tajemnic. Są długowieczne, a ich gałęzie pamiętają odległe czasy. Przedszkolaki będą miały szansę czegoś się od nich nauczyć. Karta główna 1. Opowieść dębu Wychowawca prezentuje dzieciom kartę pracy, która przedstawia olbrzymi dąb. Następnie opowiada dzieciom pewną historię: Na zielonej polanie mały Jaś zakopał w ziemi żołędzia. Mijały lata, aż Jaś stał się Jankiem, a potem Janem. W miejscu, w którym zakopał owoc, zaczęło rosnąć małe drzewko... Rok po roku rosło razem z Janem. Towarzyszyło mu podczas zabaw w berka, bywało też elementem romantycznych zdjęć z wybranką serca. Dawało wytchnienie, gdy Jan przychodził na polanę ze swoimi małymi szkrabami. W gorące, słoneczne dni dawało całej rodzinie trochę cienia. Z biegiem czasu pod dębem pojawiła się ławeczka... To Jan staruszek odpoczywał w cieniu dębowych liści. Minęło 80 lat, a dąb wciąż jeszcze rósł. W końcu również dzieci Jana dorosły, a drzewo towarzyszyło im przez cały czas. Gdy miało 120 lat, było już w pełni swoich sił. To dopiero początek jego życia... Przed nim jeszcze długa droga... Drzewo widziało wiele sytuacji: różni ludzie, różne wynalazki, różne światy... Gdyby mogło mówić i myśleć, z pewnością swoją mądrością obdarzyłoby ludzi. Widziało przecież tak wiele... Jak myślicie, co mógłby poradzić dąb wszystkim ludziom na świecie? Następuje burza mózgów. Uczestnicy podają prowadzącemu swoje pomysły. 1.1. Budowa drzewa Na karcie pracy umieszczono trzy prostokąty. Wychowawca omawia z dziećmi szczegółowo budowę drzewa. Ta długowieczna roślina składa się z korzeni, pnia i korony. Aby utrwalić te informacje, dzieci wychodzą przed budynek przedszkola i wspólnie z prowadzącym zajęcia fotografują swój obiekt badań. Najpierw „pod lupą” znajdują się same korzenie drzew (jeśli są widoczne), potem same pnie, a na końcu ich korony . Po powrocie do przedszkola nauczyciel prezentuje dzieciom napisy (litery drukowane): „korzenie”, „pień”, „korona”. Dzieci poszukują nazw na swoich kartach pracy, wycinają je i umieszczają w odpowiednim prostokącie. 1.2. Drzewo, dom dla… Poszukiwanie informacji W koronie drzewa zamieszkują różne gatunki ptaków. Drzewo staje się ich domem i schro-nieniem. Ptaki budują na nim swoje gniazda i dziuple, chętnie przebywając w cieniu liści. Podczas długiego lotu zatrzymują się na pobliskich gałęziach, robiąc sobie przerwę w podróży. Również na naszym drzewie zatrzymały się trzy gatunki ptaków: sójka, dzięcioł i wróbel. Zadaniem dzieci jest wskazanie różnych gatunków oraz nazwanie ich z pomocą nauczyciela. Prowadzący zajęcia rozdaje najmłodszym atlasy przyrodnicze z zaznaczonymi stronami omawianych gatunków. Dzieci przeglądają ilustracje i podziwiają upierzenie ptactwa. Wy-chowawca odczytuje uczestnikom zajęć różne informacje na temat mieszkańców przedszkol-nego dębu. 1.3. Liczymy mieszkańców Wychowankowie po raz kolejny uważnie przyglądają się ilustracji. Ich zadaniem jest zliczenie ptaków każdego rodzaju. Na białym polu karty pracy dzieci wpisują wynik za pomocą kropek lub kresek. 2. Spacer po parku Tym razem czas na spacer po parku. Prowadzący zajęcia zabiera dzieci na małą wycieczkę. Przedszkolaki obserwują przyrodę wokół, szczególną uwagę zwracając na drzewa. Nauczyciel zadaje wychowankom pytania: „Czy wszystkie drzewa w parku są takie same? Po czym możemy rozpoznać, jakiego gatunku drzewo rośnie przed nami? Jak wyglądają kora każdego z drzew, jego liście i owoce?”. Pora to sprawdzić. Wychowawca zamienia się w przewodnika. Wraz z dziećmi podchodzi do różnych gatunków drzew i pokazuje najmłodszym korę drzewa, jego liść oraz owoc. Przedszkolaki powtarzają nazwę rośliny i starają się zapamiętać, jak wy-glądają wskazane przez nauczyciela elementy. 3. Liście i owoce drzew Wychowawca rozdaje dzieciom liście . Przedszkolaki dobierają się parami. Każdy zespół otrzymuje przynajmniej kilka liści różnych drzew (dąb, klon, lipa, jarząb, kasztanowiec) oraz ich owoce (żołądź, skrzydlak, orzeszki lipy, jarzębina, kasztan). Zadaniem każdego duetu jest połączenie w odpowiednie pary liści i owoców. Po wykonaniu zadania zespoły podnoszą ręce, a wychowawca sprawdza ich poprawność. Na koniec każdy uczestnik zabawy otrzymuje karty pracy i ocenia, z jakim drzewem oraz owocem ma do czynienia. Następnie w zbiorach przedszkola szuka naturalnych odpowiedników darów jesieni, które otrzymał na rysunku. dąb/żołądź kasztanowiec/ kasztan klon/skrzydlak 3. Jesienne bukiety Dary jesieni wychowankowie będą mogli wykorzystać w sposób bardziej artystyczny. Wy-chowawca przynosi do każdego ze stoliczków karton, w którym znajdują się różne liście. Za-daniem najmłodszych jest stworzenie z nich jesiennego bukietu. Gdy praca jest już gotowa, przedszkolaki związują bukiety wstążką, a na koniec dnia zabierają je ze sobą do domu i wrę-czają swoim najbliższym. 4. Deszcz z liści Do sali zawitał jesienny wiatr i nabałaganił. Hulając po sali, porozdmuchiwał wszystkie liście. W przedszkolu zapanował jesienny bałagan. Zadaniem dzieci jest jak najszybsze zebranie liści do pojemników z odpowiednim symbolem liścia. W ten sposób posegregowane dary przyrody trafiają z powrotem na biurko wychowawcy.